Page 74 - คำแปลจามเทวีวงศ์ พงศาวดารเมืองหริปุญชัย
P. 74
J42 ปริเฉท ๔ - ๕ - ๖
จ�มเทวีวงศ์
พร้อมด้วยช�วเมืองท้ังปวง ได้อัญเชิญพระน�งจัมมเทวีน้ันน่ังบนกอง
ทองค�ำ (๑) แลว้ อภเิ ษก อ�ศยั เหตทุ พี่ ระน�งนง่ั บนกองทองค�ำ อภเิ ษก นคร
นนั้ จึงชื่อว่�หรปิ ญุ ไชย(๒) สบื ม�จนทกุ วนั น้ี
พระน�งจัมมเทวีถงึ นครนีแ้ ลว้ ได้ ๗ วัน ก็ประสูตพิ ระโอรส ๒
พระองคใ์ นวนั เพญ็ เดอื น ๓ พระโอรสองคพ์ พี่ ระน�มว�่ มห�ยส องคน์ อ้ ง
พระน�มว�่ อนิ ทวร หรอื อนนั ตยส เมอื่ พระกมุ �รทง้ั สองนนั้ มพี ระชนม�ยุ
ได้ ๗ ปี พระกมุ �รมห�ยสกไ็ ดร้ �ช�ภเิ ษกในร�ชสมบตั ิ สว่ นพระน�งจมั ม
เทวีได้สะสมกองก�รกุศลเป็นอเนกในพระพุทธศ�สน� ทรงอุทิศส่วนบุญ
แก่เทพด�ท้ังหล�ยผู้รักษ�พระนคร และทรงถว�ยเคร่ืองสักก�รแก่ผู้ตั้ง
อยูใ่ นธรรมทงั้ หล�ย ด้วยอ�ำ น�จบุญของพระน�ง เทพด�ทั้งหล�ยนำ�ช�้ ง
มเี ดชม�ใหข้ น้ึ ระว�งเปน็ ช�้ งพระทนี่ ง่ั อนั เปน็ มงคล ในครง้ั นนั้ ยงั มพี ระย�
มลิ ักขะ(๓) ชอื่ พิลงั กะหอ้ มล้อมด้วยทห�ร ๘๐,๐๐๐ คน ยกม�เพอ่ื จะ
ยึดนครหริปุญไชย เจ้�มห�ยสประทับบนคอช้�งพระท่ีน่ัง เจ้�อินทวร
ประทบั กล�งช�้ ง คว�ญน่ังท�้ ยช้�ง แวดล้อมดว้ ยเหล่�ทห�รเปน็ อันม�ก
เสด็จออกไปสู้รบท�งประตูทิศตะวันตก คร้ังน้ัน พญ�มิลักขะเห็นรัศมี
สีแดงลุกโพลงอยู่ท่ีปล�ยง� ช้�งเผือก ตกใจกลัวต�ย มิอ�จทนอยู่ใน
(๑) บนกองทองคาำ ทา่ นผกู ศพั ทบ์ าลวี า่ หรปิ ญุ เช แปลวา่ บนกองหร ิ แตค่ าำ “หร”ิ แปลวา่ ทองคาำ
กไ็ ด,้ จนั ทนเ์ หลอื งกไ็ ด้ แปลว่า หญ้าแพรกก็ได้ อาจเป็นว่า ไดอ้ ัญเชิญพระนางใหน้ ่ังบนกอง
จันทนเ์ หลืองหรอื นั่งบนกองหญ้าแพรกก็ได้
(๒) ลางแห่งเรียกหริภุญชัย ในหนังสือบาลีศาสนวงศ์ กล่าวว่าพระพุทธเสด็จมาประทับฉันผล
สมอ ทน่ี นั่ จงึ เรยี กหรภิ ญุ ไชย หรแิ ปลวา่ สมอ ภญุ ชยั แปลวา่ ฉนั และเรยี กวา่ ลาำ พนู เพราะฤษ ี
ท้ิงสายคนโทน้ำาเต้าไว้ท่ีน่ัน น้ำาเต้าคำาบาลีว่า ลาพุ ต่อมากลายเป็นลำาพูน ชาวเหนือเรียก
ละปนู
(๓) มิลักขะ แปลตามศพั ท์ว่า คนปา่ , คนร้าย แต่เฉพาะรายน้ี ท่านไม่บอกว่ามาจากไหน ทง้ั มี
จำานวนมากมายผิดปกติคนป่าทั่วๆ ไป จึงน่าจะให้เข้าใจว่าเป็นพวกไทยใหญ่ทางเมืองเง้ียว
เหมือนอย่างจีนเรียกไทยและพวกไมใ่ ช่จีนวา่ ฮวนนั้ง แปลว่า คนปา่
