Page 107 - บันทึกรายวันของ เซอร์ จอห์น เบาริ่ง และสนธิสัญญาเบาริ่ง
P. 107
บันทกึ รายวนั ของ เซอร์ จอหน์ เบารงิ
และสนธิสัญญาเบารงิ
ไมแ่ สดงอทิ ธพิ ลอนั ใดทนี่ า่ กลวั แตเ่ มอ่ื ทงั้ ชาตติ า่ งซมึ ซบั ตอ่ หลกั ค�ำ สอน
ท่ีว่าการดำ�รงอยู่อย่างไร้ความหมายเช่นนั้น เป็นส่ิงซ่ึงยอมรับกันว่าพึง
ปฏบิ ตั เิ พอ่ื ถวายตอ่ พระผเู้ ปน็ เจา้ ได้ กด็ เู หมอื นวา่ จะเปน็ ไปไมไ่ ดท้ อี่ ารย-
ธรรมใดๆ ที่มีพลังและมีผลในทางปฏิบัติจะกระตุ้นให้เกิดการแข่งขัน
หรือการปรับปรุงโดยทัว่ ไปอย่างถาวร
พระราชหตั ถเลขาจากพระเจ้าแผน่ ดนิ องค์ทส่ี องก�ำ หนดการเขา้
เฝ้าพระองค์อย่างเป็นทางการในวันพุธ (วันอังคารเป็นวันศักดิ์สิทธ์ิทาง
ศาสนา) และเน่ืองจากทรงพระประชวร พระองค์จึงทรงกำ�หนดให้เข้า
เฝ้าเปน็ การส่วนพระองค์ในวนั อ่นื
เวลา ๕ นาฬิกา ขา้ พเจา้ ไปเย่ียมสมเดจ็ * ทหารวนั ทยาวุธตรง
ทางเขา้ บา้ น ในบรเิ วณลานชนั้ ในมที หารยามแตง่ กายดว้ ยชดุ สเี หลอื งมอื
ถอื หอก พระกลาโหมและพระคลงั อยู่ท่ีนั่นด้วย มนี า้ํ ชา ขนมหวาน และ
ซกิ ารม์ าเลย้ี งตอ้ นรบั ตามปกติ กลมุ่ บรวิ ารซง่ึ มยี ศชน้ั ตา่ งๆ กนั นงั่ อยใู่ น
ทา่ หมอบกราบ ทางดา้ นขวามอื ของสมเดจ็ มเี ดก็ ๆ ประมาณ ๒๐ – ๓๐
คน ซ่ึงเกือบจะอยู่ในลักษณะเปลือย สมเด็จอายุ ๖๘ ปี และเขาบอก
พวกเราว่าเขามลี กู หลานซ่ึงยังมชี ีวิตอยเู่ ป็นจ�ำ นวน ๑๐๐ คน หลายคน
เปน็ คนรนุ่ เหลน เขาพดู ถงึ การคา้ วา่ เปน็ แหลง่ ของความรา่ํ รวย ตวั เขาเอง
มีเรือ ๕ ลำ�ค้าขายกับจีน สิงคโปร์ และชวา เขาไม่รับคำ�ส่ังใดๆ จาก
พระเจ้าแผ่นดินในส่วนท่ีเกี่ยวกับสนธิสัญญา เขาถามว่าข้าพเจ้าได้ชม
วัดและสวนของเขาแล้วหรือยัง พรอ้ มทง้ั สญั ญาวา่ จะส่งคนน�ำ ทางมาพา
เราไปท่ีนั่นในเวลา ๖ โมงเช้า เขาปลกู ต้นกาแฟและจะส่งตัวอย่างมาให้
เขาได้ร่วมต้อนรับทูตหลายคน อาทิ ครอว์เฟิร์ด เบอร์นี และคนอ่ืนๆ
เขาถามว่าข้าพเจ้าพ�ำ นักอยู่ในฮ่องกงเป็นเวลานานเท่าใด ตลอดจนถาม
* ต้นฉบับคือ The Somdeth มิได้ระบุแน่ชัดว่าสมเด็จองค์ใหญ่ (สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหา
ประยูรวงศ์) หรือสมเด็จองค์น้อย (สมเด็จเจ้าพระยามหาพิชัยญาติ) แต่พิจารณาจากอายุ
สมเด็จในที่นี้น่าจะคือ สมเด็จองค์ใหญ่
95
