Page 56 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 56
2-54 องค์การและการจัดการ และการจัดการทรัพยากรมนุษย์
เรอ่ื งที่ 2.4.2
การอ อกแบบอ งค์การแ ละการจดั การทรพั ยากรมนุษย์
นอกเหนือจ ากแ นวคิดการจัดการด้านค ุณภาพซ ึ่งได้เปลี่ยนแปลงไปด ังที่กล่าวแ ล้วในเรื่องที่ 2.4.1 ยังม ีการ
เปลี่ยนแปลงแนวคิดการจัดการด้านการออกแบบอ งค์การและการจ ัดการทรัพยากรม นุษย์ซึ่งจะข อนำก ล่าวพอสังเขป
ในเรื่องนี้
องค์การเสมอื นจ รงิ หรืออ งค์การเครือข่าย (Virtual Organization)
เป็นแนวคิดด้านการออกแบบองค์การเพื่อให้สามารถรับได้กับกระแสโลกาภิวัตน์ ซึ่งเพิ่งจะเกิดขึ้นไม่นาน
เกินช่วงปี 1998-2000 โดยอ งค์การเสมือนจริงจ ะเป็นอ งค์การซึ่งกำหนดข ึ้นโดยการร วมต ัวของอ งค์การอิสระหลายๆ
องค์การจ ากทั้งภ ายในและภ ายนอกประเทศ ที่อ ยู่ในภาคธุรกิจเดียวกันห รือในกลุ่มธุรกิจที่มีความต่อเนื่องกันเพื่อท ำ
หน้าทีแ่ ทนก ันในล ักษณะเสมือนเป็นอ งค์การเดียวกัน โดยแ ต่ละอ งค์การอ ิสระท ีเ่ข้าม าร วมก ันเป็นเครือข ่ายย ังส ามารถ
ดำเนินธ ุรกิจต ามบ ทบาทห รือค วามส ามารถห ลักข องต นเองได้เช่นเดิม ในข ณะเดียวกันก ็ส ามารถใช้ค วามส ามารถห ลัก
ที่แ ต่ละอ งค์การม ีอยู่ม าด ำเนินบ ทบาทในก ารบรรลุเป้าห มายท ั้งของตนเองแ ละข ององค์การเสมือนจ ริง คุณป ระโยชน์
ของก ารร วมก ันเป็นอ งค์การเสมือนจ ริงน ีจ้ ะช ่วยข ยายบ ทบาทแ ละข อบเขตต ลาดข องแ ต่ละอ งค์การอ ิสระ ทำใหส้ ามารถ
ดำเนินบ ทบาทต ่างๆ ขององค์การที่เข้าม าร วมก ันได้โดยไมจ่ ำกัดด ้วยเวลาแ ละส ถานท ี่ โดยแ ต่ละอ งค์การจ ะร ่วมม ือก ัน
รับภ าระในด ้านต ้นทุน ความเสี่ยง และก ารแ ลกเปลี่ยนค วามร ู้ค วามช ำนาญร ่วมก ัน และจ ากส ภาพท างภ ูมิศาสตร์ท ี่อ ยู่
กระจัดกระจายและร ะยะท างห ่างไกลก ันน ี้ท ำให้อ งค์การเสมือนจ ริงม ีค วามจ ำเป็นจ ะต ้องม ีร ะบบเทคโนโลยีการจ ัดการ
ข้อมูลท ีค่ รอบคลุม ซับซ ้อนห ลายช ั้น และท ันส มัยเป็นเครื่องม ือส นับสนุน บทบาทข องอ งค์การเสมือนจ ริงจ ะม ลี ักษณะ
ชั่วคราวและอาจดำเนินไปได้โดยไม่สิ้นสุด ตราบใดที่ยังสามารถเอื้อประโยชน์ต่อกันและกันจากการมีภารกิจร่วมกัน
ในเครือข่ายได้ และหากเมื่อสิ้นสุดภารกิจก ็อ าจมีก ารจ ัดตั้งกันขึ้นมาใหม่ได้อ ีกจากองค์การอิสระต ่างๆ ที่สามารถร วม
กันเพื่อแ สวงหาผ ลป ระโยชน์ร ่วมเพื่อด ำเนินภ ารกิจใหม่ต ่อไป องค์การล ักษณะเสมือนจ ริงน ี้ม ีป รากฏช ัดเจนในช ่วงย ุค
กระแสโลกาภิว ัตน์ ซึ่งเป็นยุคท ี่องค์การต ่างๆ มีความจ ำเป็นท ี่จ ะต้องขยายบทบาทในการด ำเนินธ ุรกิจของตัวเองไปสู่
ตลาดโลก แต่การขยายบทบาทไปส ู่ตลาดโลกนั้นต้องใช้ก ารลงทุนจำนวนมากและมีค วามเสี่ยงสูง องค์การเสมือนจริง
จงึ เปน็ ท างเลือกท ชี่ ว่ ยป ระหยดั ค า่ ใชจ้ า่ ยในก ารล งทนุ แ ละก ารด ำเนนิ ก ารต า่ งๆ ลงไดเ้ ปน็ อ ยา่ งม าก นอกจากน ัน้ อ งคก์ าร
เสมือนจ ริงน ี้อ าจก ำหนดข ึ้นโดยเป็นอ งค์การภ ายใต้ช ื่อแ ละก ารบ ริหารจ ัดการโดยก ลุ่มผ ู้บ ริหารเดียวกันห รือเป็นค นละ
องค์การภายใต้ชื่อที่แตกต่างกัน และมีการบริหารจัดการคนละกลุ่มบุคคลที่เป็นอิสระแยกจากกัน กล่าวโดยสรุป
องค์การเสมือนจ ริงจ ะมีลักษณะด ังนี้60
1. องค์การเครือข่าย ในองค์การนี้จะมีลักษณะประกอบไปด้วยองค์การอิสระต่างๆ ทั้งจากตลาดภายใน
ประเทศเดียวกันแ ละหรือจากท ั่วโลก โดยมาร วมกันเป็นเครือข่ายชั่วคราวเพื่อแสวงหาป ระโยชน์ร่วมก ัน
2. มีชื่อเป็นหน่ึงเดียว องค์การอิสระต่างๆ จะมีชื่อเป็นของตัวเองและมีชื่อขององค์การเสมือนจริงเป็นหนึ่ง
เดียว เช่น STAR Alliance ซึ่งเป็น Virtual Organization จะป ระกอบด้วยอ งค์การอ ิสระซ ึ่งเป็นสายการบินท ั่วโลก
ที่ส ำคัญได้แก่ United Airlines, British Midland, Lufthansa, Air Canada และ Singapore Airlines ฯลฯ
3. ไม่มีสายการบังคับบัญชา ในองค์การเสมือนจริงซึ่งเกิดจากการรวมกลุ่มหรือเป็นพันธมิตรทางธุรกิจของ
องค์การอ ิสระต ่างๆ จะไม่มกี ารก ำหนดข ั้นห รือล ำดับค วามส ำคัญข องแ ต่ละอ งค์การว ่าใครต ้องข ึ้นก ับใครห รือใครเหนือ
กว่าใคร แต่ทุกอ งค์การจะม ีสถานภาพทางการบ ริหารท ี่เท่าเทียมก ัน
ลขิ สิทธขิ์ องมหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธิราช
