Page 80 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 80
3-16 องค์การและการจัดการ และการจ ัดการท รัพยากรม นุษย์
ที่เกิดขึ้นมีผลแตกต่างจากการพยากรณ์มาก แม้การพยากรณ์จะใช้เทคนิคเชิงปริมาณมาช่วยให้เกิดความแน่นอน
เพิ่มขึ้นด้วยแล้ว ระยะหลังต่อมาจึงเน้นการวิเคราะห์ปัจจัยเกี่ยวกับสภาวะแวดล้อมเพิ่มขึ้น และใช้ควบคู่กับเครื่อง
มือเชิงป ริมาณท ี่ใช้ส ถิติท ี่ซับซ้อนห ลายขั้นม าช่วยเพื่อให้การว างแผนในระยะยาวไปในอนาคตหลายปี มีค วามถ ูกต้อง
แนน่ อนเพิม่ ข ึน้ ระยะห ลงั ข องข ัน้ น กี้ ารว างแผนถ กู ก ำหนดใหเ้ ปน็ ห นา้ ทขี่ องฝ า่ ยห รอื ค ณะก รรมการท มี่ คี วามช ำนาญด า้ น
การว างแผนโดยเฉพาะก ารวางแผนท ี่เน้นก ารพ ยากรณ์ร ะยะยาวจึงได้ร ับก ารพัฒนาป รับปรุงให้เกิดป ระสิทธิภาพ โดย
จะสามารถทำการประเมินผลลัพธ์ของการตัดสินใจในปัจจุบันและคาดทำนายผลที่จะเกิดจากแนวโน้มที่เป็นอยู่ของ
การดำเนินการด้านต่างๆ ได้ก่อนล่วงหน้าและแก้ไขข้อผิดพลาดที่จะเกิดขึ้นได้ก่อนที่จะไปปรากฏเป็นตัวเลขจริงใน
งบการเงิน ในข ั้นท ี่ 2 นี้ร ะบบคุณค่าท ี่อ งค์การให้ความส ำคัญ ก็คือ ความพยายามในการพ ยากรณ์อนาคตร ะยะย าว
ขั้นที่ 3 การวางแผนที่เน้นการปรับตัวกับสภาวะแวดล้อมภายนอก ในขั้นนี้ การวางแผนหันไปเน้นที่การ
ป รบั ต ัวใหส้ อดคลอ้ งก ับส ภาวะแ วดลอ้ มภ ายนอกม ากข ึ้น เนื่องเพราะผ บู้ รหิ ารข องอ งคก์ ารต อ้ งผ ดิ ห วังก ับก ารพ ยากรณ์
ที่ผิดพลาดซ ้ำซากและอ งค์การต้องป ระสบความล้มเหลวช นิดบ่อยครั้ง อันเป็นผลม าจ ากก ารเปลี่ยนแปลงของส ภาวะ
แวดล้อมที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและมีผลกระทบอย่างรุนแรงต่อการดำเนินการขององค์การ จึงมีการหันมาให้ความ
สำคัญที่การศึกษาวิเคราะห์ทำความเข้าใจกับตัวแปรพื้นฐานด้านตลาดและการแข่งขัน และตัวแปรที่จะมีผลกระทบ
อย่างส ำคัญต ่อก ารด ำเนินก ารข องอ งค์การในธ ุรกิจต ่างๆ ที่เข้าไปด ำเนินก าร ในข ั้นน ี้ก ารจ ัดสรรท รัพยากรข องอ งค์การ
จะไม่เป็นไปในแบบคงที่เหมือนทั้ง 2 ขั้นที่กล่าวแล้ว แต่จะมีลักษณะเป็นพลวัตที่มีความยืดหยุ่นไม่ตายตัวและมี
ลักษณะสร้างสรรค์ การวางแผนของฝ่ายบริหารในขั้นนี้จะเน้นการค้นหาวิธีการใหม่ๆ ที่จะตอบสนองความต้องการ
ของลูกค้า มีการทำการประเมินอย่างชัดเจนเพื่อทราบจุดแข็งและจุดอ่อนขององค์การและนำมาเปรียบเทียบกับของ
คูแ่ ข่งขัน และน ำผ ลลัพธท์ ีไ่ด้ม าก ำหนดแ นวทางใหมข่ องธ ุรกิจแ ละพ ัฒนาก ลยุทธ์ใหมเ่พื่อส ร้างค วามไดเ้ปรียบท างการ
แข่งขัน (competitive advantage) อย่างไรก ็ด ีในข ั้นนี้ฝ ่ายวางแผนและผ ู้บริหารระดับล่างเป็นผ ู้ม ีบทบาทสำคัญใน
การก ำหนดท างเลือกต ่างๆ เพื่อใช้ในการจัดสรรท รัพยากร การว างแผนในลักษณะล ่างขึ้นบน (bottom-up process)
ดังกล่าว ทำให้เกิดภาวะเว้นวรรคของฝ่ายบริหารระดับสูงในการเข้ามามีส่วนร่วม และในภายหลังเป็นผลกระตุ้นให้
เข้ามามีบทบาทในกระบวนการวางแผนขององค์การเพิ่มทวีขึ้นอย่างชัดเจน และเป็นผลนำไปสู่ภาวะจุดเริ่มต้นของ
การว างแผนในขั้นท ี่ 4
ขั้นที่ 4 การวางแผนและการจัดการเชิงกลยุทธ์ ในขั้นนี้สภาวะแวดล้อมขององค์การมีการเปลี่ยนแปลงไป
อย่างมาก โดยมีการพัฒนาแบบก้าวกระโดดและอย่างรวดเร็วในด้านเทคโนโลยี คอมพิวเตอร์ สื่อสารโทรคมนาคม
อินเทอร์เน็ต และพ าณิชย์อ ิเล็กทรอนิกส์ (E-commerce) และร วมถ ึงเทคโนโลยีด ้านช ีวภาพ การเปลี่ยนแปลงส ัดส่วน
ของป ระชากรอ ันเนื่องม าจ ากก ารแ พทยท์ ีเ่จริญ การเปลี่ยนแปลงข องก ระแสค วามต ้องการข องส ังคม ซึ่งต ้องการส ภาวะ
แวดล้อมท ี่ส ะอาดแ ละป ลอดภัยแ ละก ารเปลี่ยนแปลงข องก ระแสผ ู้บ ริโภคท ี่ต ้องการได้ร ับส ินค้าแ ละบ ริการท ี่ให้ค ุณค่า
เพิ่มข ึ้นในร าคาท ี่ลดลง ตลาดสินค้าได้พัฒนาไปส ู่ต ลาดแบบไร้พรมแดน ซึ่งมีการแ ข่งขันอย่างรุนแรงจากบริษัทต ่างๆ
ทั่วโลก สภาวะดังกล่าวบังคับให้องค์การต้องพัฒนาและมีเทคนิคและเครื่องมือการวางแผนที่ซับซ้อนหลายขั้นและมี
ประสิทธิภาพเพิ่มข ึ้น เพื่อให้อ งค์การสามารถพัฒนาข อบเขตการด ำเนินธ ุรกิจส ู่บ ทบาทข องบ ริษัทข ้ามช าติ ที่ม ีก ารผ ลิต
และก ารจัดจ ำหน่ายแ บบกระจายผลิตภัณฑ์แ ละก ระจายพื้นที่อ ยู่ในภูมิภาคต ่างๆ ของโลก เครื่องมือท ี่นำมาใช้กันเพื่อ
ปรับตัวเองเข้าสู่ส ภาวะแวดล้อมใหม่ท ี่ท ้าทายนี้ก ็คือ การว างแผนและก ารจ ัดการเชิงกลยุทธ์ ซึ่งฝ่ายบริหารระดับสูงจ ะ
เข้ามามีบทบาทอย่างมากในการพัฒนาและสร้างระบบการวางแผนที่จะเอื้อและสนับสนุนให้เกิดการตัดสินใจแบบมี
ส่วนร ่วมที่ร วดเร็ว และมีป ระสิทธิภาพ และมีบ ทบาทในการป ระสานการใช้ทรัพยากรทั้งหมดขององค์การให้มุ่งไปใน
ทิศทางเดียวสู่การมีความได้เปรียบทางการแข่งขัน ขณะเดียวกันช่วยในการสร้างระบบคุณค่าและบรรยากาศในการ
ทำงานข ององค์การที่เน้นความผูกพันก ับก ลยุทธ์แ ละเป้าห มายและการม ีส่วนร่วมอย่างจริงใจข องพนักงาน
ลิขสิทธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช
