Page 136 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 136
5-24 การส่งเสริมสุขภาพแ ละการป้องกันโรค
3. ลกั ษณะของกจิ กรรมการเสรมิ พ ลงั ชุมชน
กิจกรรมท ีใ่ชใ้นก ารเสริมพ ลังช ุมชนส ่วนม ากจ ะเป็นว ิธกี ารท ีส่ ่งเสริมใหม้ กี ารส นทนาแ ลกเปลี่ยนป ระสบการณ์
การรับรู้ ความคิด และการวิเคราะห์ปัญหาที่เป็นจริงและที่สมาชิกชุมชนให้ความสนใจ โดยหลีกเลี่ยงการเขียนการ
อ่านท ี่เป็นว ิชาการแ ละเป็นท างการ เนื่องจากก ลุ่มเป้าห มายข องก ารเสริมพ ลังช ุมชนม ักเป็นป ระชาชนท ี่ไม่ใช่น ักว ิชาการ
บางร ายม ีข้อจ ำกัดด้านการอ ่านก ารเขียน ดังน ั้นก ารให้พ ูดค ุยแ ลกเปลี่ยนความคิดเห็น ประสบการณ์ จึงเป็นเทคนิคท ี่
ส่งเสริมให้เกิดการม ีส ่วนร ่วมได้ดี ซึ่งเทคนิคที่ช ่วยให้กลุ่มท ำความเข้าใจแ ละทำการวิเคราะห์ปัญหาที่กำลังศึกษาร ่วม
กัน รวมท ั้งการได้แสดงออกและค ้นพ บค วามสามารถของต นเองแ ละผู้อื่น จะเกี่ยวข้องกับการแสดงออกโดยก ารพูด
การแ สดงท ่าทาง การเคลื่อนไหว การวาดภ าพ การแต่งเพลง ฯลฯ โดยเฉพาะก ิจกรรมท ี่เกี่ยวข้องก ับศ ิลปะต่างๆ เช่น
การว าดภ าพ แปะภ าพ ดนตรี การแ สดงล ะคร การป ระดิษฐ์ส ิ่งต ่างๆ เป็นต้น ซึ่งจ ะท ำให้ส มาชิกช ุมชนได้ฝ ึกจ ินตนาการ
และความคิดสร้างสรรค์ ส่งผลให้กล้าที่จะคิดและทำในสิ่งที่แตกต่าง นอกจากนี้การที่บุคคลมาร่วมคิดและแสดง
กิจกรรมร ่วมกัน จะทำให้บุคคลเกิดค วามร ู้สึกว่า ตัวเองมีความส ามารถ ได้ร ับก ารยอมรับ เกิดก ารน ับถือตนเอง และ
นำไปสู่ความรู้สึกมีพลังหรือมีความสามารถที่จะเปลี่ยนแปลงตนเอง และทำงานร่วมกับผู้อื่นเพื่อเปลี่ยนแปลงชุมชน
ต่อไ ป
จากประสบการณ์การจัดกิจกรรมการเสริมพลังชุมชนพบว่า การจะให้แกนนำชุมชน หรือสมาชิกชุมชนที่
เป็นกล ุ่มเป้าห มายท ี่จ ะส ร้างพ ลังให้เข้าม าม ีส ่วนร ่วมในก ิจกรรมก ารเรียนร ู้น ั้น จำเป็นต ้องม ีก ารจ ัดก ิจกรรมก ารล ะลาย
พฤติกรรมในช่วงแ รก เพื่อสร้างบรรยากาศท ี่เป็นก ันเอง ผ่อนคลาย ให้รู้จักซึ่งกันแ ละก ัน ได้พูดได้แ สดงออกในเรื่อง
ง่ายๆ ก่อน แล้วจ ึงนำเข้าส ู่ก ิจกรรมก ารแ ลกเปลี่ยนป ระสบการณ์ การว ิเคราะห์ การสร้างทักษะท ี่จำเป็น การว างแผน
เพื่อการปฏิบัติต่อไป หลังจากนั้น จะเป็นการสนับสนุนการปฏิบัติของสมาชิกชุมชนตามแผนที่ได้กำหนดร่วมกัน
มีการให้กำลังใจและชื่นชมการทำงานของสมาชิก การประเมินและทบทวนการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นจากการทำงานร่วมกัน
เพื่อพ ัฒนาการท ำงานในค รั้งต ่อไป โดยในท ุกก ิจกรรมจ ะต ้องเน้นก ารเพิ่มก ารน ับถือต นเอง การส ่งเสริมให้ส มาชิกม อง
เห็นศ ักยภาพท ี่ม ีอ ยู่ข องต นเองแ ละข องผ ู้อ ื่น และพ ยายามด ึงศ ักยภาพท ี่ม ีอ ยู่ม าใช้ในก ารท ำงานเพื่อก ารพ ัฒนาต นเอง
กลุ่ม และชุมชน การเพิ่มทักษะที่จำเป็นในการทำงานหรือการแก้ไขปัญหาที่สนใจร่วมกัน การเรียนรู้การทำงานร่วม
กับผู้อ ื่น การพัฒนาต นอ ยู่เสมอ การค ิดวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาและกลวิธีก ารแ ก้ไขปัญหา การบริหารจัดการ และ
การประเมินผ ล ดังต ัวอย่างก ิจกรรมต ่อไปนี้
3.1 กิจกรรมละลายพฤติกรรม : มารู้จักกันเถอะ เป็นกิจกรรมที่เน้นการให้รู้จักซึ่งกันและกัน การให้มอง
ด้านด ขี องแ ต่ละค นเพื่อใหเ้กิดก ารน ับถือต นเอง และย อมรับเคารพผ ูอ้ ื่น โดยก ารม ปี ้ายช ื่อท ีใ่หเ้ขียนช ื่อท ีอ่ ยากใหเ้พื่อน
เรียก และลักษณะเด่นด้านดีของตนเอง 3 อย่าง รวมทั้งวันเกิด (วันจันทร์ ถึงวันอาทิตย์) เพื่อที่ใช้ในการแบ่งกลุ่ม
ทำกิจกรรมแ นะนำคนท ี่เกิดในว ันเดียวกัน ซึ่งจะเป็นการเตรียมพร้อมท ี่จ ะมีส่วนร่วมในกิจกรร มอื่นๆ ต่อไป
3.2 กิจกรรมประเมินความคาดหวังของผู้เข้าอบรม : ฝันดี-ฝันร้าย เป็นกิจกรรมที่เน้นการแลกเปลี่ยน
เรียนรู้ความคาดหวังที่ต้องการ และที่กลัวหรือไม่ต้องการในการมาเข้ารับการอบรม หรือทำกิจกรรมการเรียนรู้ร่วม
กัน เพื่อที่ผู้จัดกิจกรรมจะได้ท ราบแ ละแ ลกเปลี่ยนค วามคาดห วัง มีก ารวิเคราะห์ และส ร้างข ้อตกลงร ่วมกันท ี่จ ะทำให้
การเรียนร ู้เป็นไปต ามค วามค าดห วังข องท ั้งฝ ่ายผ ู้เรียนแ ละผ ู้จ ัด เช่น การม ีส ่วนร ่วม การป รับเวลาเริ่มแ ละเลิกก ิจกรรม
ที่เหมาะสม การต รงต ่อเวลา การให้เกียรติซึ่งกันแ ละกัน เป็นต้น
3.3 กิจกรรมการตั้งเป้าหมายการพัฒนาชุมชน : ชุมชนที่คาดหวัง เป็นกิจกรรมที่เน้นการจินตนาการ
ภาพช ุมชนที่คาดห วังซึ่งจ ะเป็นเป้าหมายของการพัฒนา โดยให้ท ุกค นได้คิดแ ละแลกเปลี่ยนให้สมาชิกคนอ ื่นๆ ได้ร ับ
ทราบ โดยใช้เทคนิคการแปะภาพ หรือวาดภาพ จากนั้นจะรวบรวมความคิดของสมาชิกในกลุ่ม แล้วนำมาสรุปเป็น
เป้าห มายในการพ ัฒนาร่วมก ัน ซึ่งทำให้ได้เป้าห มายที่ครอบคลุมก ารพ ัฒนาคุณภาพช ีวิตข องช ุมชนในด้านต่างๆ และ
ลขิ สทิ ธิ์ของมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช
