Page 145 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 145
การเสริมพลังในก ารส ่งเสริมสุขภ าพและการป้องกันโรค 5-33
2. กรณตี วั อย่างก ิจกรรมก ารเสรมิ พ ลังช ุมชนเพ่อื การป อ้ งกนั และแก้ไขปญั หาโรคเอดส์
ปัญหาโรคเอดส์นับเป็นปัญหาส ังคมที่เกี่ยวข้องก ับปัจจัยส่วนบุคคล ครอบครัว ชุมชน และสังคม การแ ก้ไข
ปัญหาโรคเอดสจ์ ึงต ้องอ าศัยค วามร ่วมม ือจ ากช ุมชน หน่วยง านข องร ัฐ และภ าคเอกชนม าร ่วมม ือก ันในก ารแ ก้ไขป ัญหา
แบบองค์รวม นอกจากนี้ปัญหาโรคเอดส์มักเกี่ยวข้องกับผู้มีอำนาจซึ่งมีอิทธิพลที่ได้ผลประโยชน์จากการทำธุรกิจที่
เชื่อมโยงกับการใช้สารเสพติดและการมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ปลอดภัย รวมทั้งกระแสของวัฒนธรรมตะวันตกที่ทำให้
ค่าน ิยมเรื่องเพศส ัมพันธ์ในป ระชาชนน ำไปส ู่ค วามเสี่ยงต ่อก ารต ิดเชื้อ HIV และโรคเอดส์ม ากข ึ้น หากก ารแ ก้ไขป ัญหา
กระทำโดยบ ุคคล กลุ่มแ ละช ุมชนท ี่ไร้ซ ึ่งพ ลังอ ำนาจ จะไม่ป ระสบค วามส ำเร็จเพราะไม่เชื่อในค วามส ามารถข องต นเอง
ที่จ ะไปฝ ืนก ระแสท างส ังคมท ี่เปลี่ยนไป ไม่ก ล้าป ฏิเสธ และไม่ก ล้าท ี่จ ะท ้าทายผ ู้ม ีอ ำนาจห ากก ารด ำเนินก ารใดๆไปข ัด
ผลป ระโยชนข์ องผ ูม้ อี ิทธิพลเหล่าน ั้น เป็นเหตใุหป้ ัญหาก ารต ิดเชื้อโรคเอดสพ์ บไดม้ ากในช ุมชนท ีอ่ ่อนแอ ครอบครัวไม่
อบอุ่น มแี หล่งม ั่วส ุ่มแ ละส ถานท ีเ่สี่ยงต ่อโรคม าก ประชาชนข าดค วามร ูแ้ ละท ักษะในก ารป ้องกันต นเอง ครอบครัว และ
ชุมชนให้ห ่างไกลโรคเอดส์ ดังน ั้นจึงจ ำเป็นต้องมีการเสริมพลังชุมชน โดยระดมความร่วมม ือจ ากผ ู้นำชุมชน สมาชิก
ชุมชน หน่วยง านต ่างๆ ทั้งภ าครัฐและเอกชน ในก ารป ้องกันและแ ก้ไขป ัญหาย าเสพต ิดอ ย่างจ ริงจัง
2.1 บุคคลเป้าหมาย ควรเป็นแกนนำชุมชน ที่ประกอบด้วย ผู้นำชุมชนทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ
ได้แก่ ผู้ใหญ่บ ้าน อบต. หัวหน้าค ุ้ม อสม. สมาชิกก ลุ่มแ ม่บ ้าน ผู้อ าวุโสห รือผ ู้ทรงค ุณวุฒิท ี่ค นในห มู่บ้านให้การย อมรับ
สมาชิกก ลุม่ เยาวชน พระห รอื ผ ู้นำท างศ าสนา กลุม่ อ าชีพ ฯลฯ รวมท ัง้ ค รขู องโรงเรยี นท ีต่ ั้งอ ยใู่ นช ุมชน พัฒนากร เกษตร
ตำบล สาธารณสุข องค์กรสาธารณประโยชน์ เนื่องจากทุกหน่วยงานมีส่วนเกี่ยวข้องกับการพัฒนาชุมชนที่ส่งผลต่อ
ปัจจัยการแ ก้ไขป ัญหาโรคเอดส์ เช่น การให้การศ ึกษา การแก้ไขป ัญหาเรื่องอาชีพ ฐานะเศรษฐกิจ อย่างไรก็ตามถ้าใน
ชุมชน ดังกล่าวมีผู้ติดเชื้อ/ผู้ป่วยเอดส์และครอบครัวที่เปิดเผยตัว ควรให้ผู้ติดเชื้อ/ผู้ป่วยเอดส์และครอบครัว
เข้าร่วมกิจกรรมด้วย เพื่อสะท้อนปัญหาและความต้องการที่แท้จริง ทั้งนี้ควรมีจำนวนไม่มากเกินไปเพื่อให้เกิดการ
มีส่วนร่วมได้อ ย่างท ั่วถ ึง เช่นเดียวก ับที่เสนอแ นะไว้แล้วในเรื่องกรณีตัวอย่างฯ โรคไข้เลือดอ อก
2.2 วิทยากรหรือผู้สนับสนุนการเรียนรู้ ควรมี 3-5 คนขึ้นอยู่กับจำนวนสมาชิกและการแบ่งกลุ่มย่อยใน
แต่ละกิจกรรม ซึ่งวิทยากรจะต้องเข้าใจในแนวคิด หลักการ มีทักษะในการจัดกิจกรรมการเสริมพลัง มีส่วนร่วมใน
การว างแผนก ิจกรรม เข้าใจก ิจกรรมและค วามเชื่อมโยงของกิจกรรมต ่างๆ ทั้งหมด และค วรศ ึกษาข ้อมูลพ ื้นฐานของ
ชมุ ชน เชน่ ความเปน็ ม าข องช มุ ชน วถิ ชี วี ติ วฒั นธรรม อาชพี ผูน้ ำช มุ ชนท ัง้ เปน็ ท างการแ ละไมเ่ ปน็ ท างการ ความส มั พนั ธ์
ของคนในช ุมชนแ ละเครือข่ายที่มีอ ยู่ ความข ัดแย้ง ปัญหาของชุมชน กลุ่มที่เสี่ยงแ ละผ ู้ติดเชื้อเอดส์ ผู้ม ีอ ิทธิพล ฯลฯ
2.3 ตัวอย่างกิจกรรมการเสริมพลังชุมชน กิจกรรมการเสริมพลังชุมชนเพื่อการป้องกันและแก้ไขปัญหา
โรคเอดส์ควรมีเวลามากพอที่จะเกิดการเรียนรู้ในศักยภาพของกันและกัน การตั้งเป้าหมายชุมชนที่ปรารถนา
การแลกเปลี่ยนประสบการณ์ที่เกี่ยวข้องกับปัญหาและการแก้ไขปัญหาโรคเอดส์ที่ผ่านมา ทักษะในการทำงานร่วม
กัน ทักษะที่จ ำเป็นในก ารแ ก้ไขป ัญหาและก ารว างแผนแก้ไขป ัญหาโรคเอดส์ในช ุมชน หากส มาชิกชุมชนไม่มีข้อจำกัด
ควรใช้เวลา 2-3 วัน ซึ่งอ าจม ีก ารพาไปศ ึกษาด ูง านช ุมชนท ี่เข้มแ ข็ง แต่ห ากม ีข ้อจ ำกัดข องเวลาท ี่ค นในช ุมชนไม่ส ามารถ
เข้าร ่วมกิจกรรมเต็มว ันได้อาจจ ำเป็นต ้องจัดกิจกรรมในช ่วงเย็นท ี่ว ่างจ ากง านครั้งละ 3 ชั่วโมง 3-4 ครั้ง ก็ได้
ตัวอย่างก ิจกรรมก ารเรียนร ูใ้นก ารเสริมพ ลังช ุมชนเพื่อก ารป ้องกันแ ละแ ก้ไขป ัญหาโรคเอดส์ โดยจ ัดก ิจกรรม
อบรม 2 วัน มีด ังนี้
1) กจิ กรรมส รา้ งค วามส มั พนั ธ ์ เพอื่ ใหส้ มาชกิ ไดร้ จู้ กั ก นั ด ขี นึ้ ละลายพ ฤตกิ รรม และเตรยี มค วามพ รอ้ ม
ก ารม สี ่วนร ่วมในก ิจกรรมต ่อไป สามารถใชก้ ิจกรรมไดห้ ลากห ลาย เช่น การใชป้ ้ายช ื่อม าเป็นส ื่อในก ารท ำความร ู้จักก ัน
ทีส่ ำคัญค ือใหท้ ุกค นร ู้จักก ัน โดยเฉพาะค ุณลักษณะเด่นด ้านด แี ละบ ทบาทท ีเ่กี่ยวข้องก ับช ุมชน และฝ ึกก ารแ สดงออก
ร่วมก ัน
ลิขสิทธ์ิของมหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
