Page 148 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 148
5-36 ก ารส ่งเสริมสุขภาพและก ารป้องกันโรค
วัยห มดป ระจำเดือน เป็นต้น หรือในว งก ว้างท ี่เป็นป ระชาชนท ั่วไปในช ุมชน ทั้งนี้ค วรม ีจ ำนวนก ลุ่มเป้าห มายไม่ม ากเกิน
ไปเพื่อให้เกิดก ารม ีส ่วนร่วมได้อย่างทั่วถึง เช่นเดียวก ับท ี่เสนอแ นะไว้แล้วในเรื่องก รณีต ัวอย่างโรคไข้เลือดออก
3.2 วิทยากรหรือผู้สนับสนุนการเรียนรู้ ควรมี 3-5 คนขึ้นอยู่กับจำนวนสมาชิกและการแบ่งกลุ่มย่อยใน
แต่ละกิจกรรม ซึ่งวิทยากรจะต้องเข้าใจในแนวคิด หลักการ มีทักษะในการจัดกิจกรรมการเสริมพลัง มีส่วนร่วมใน
การว างแผนกิจกรรม เข้าใจกิจกรรมและความเชื่อมโยงของก ิจกรรมต ่างๆ ทั้งหมด และค วรศ ึกษาข ้อมูลพ ื้นฐ านข อง
ชมุ ชน เชน่ ความเปน็ ม าข องช มุ ชน วถิ ชี วี ติ วฒั นธรรม อาชพี ผูน้ ำช มุ ชนท ัง้ เปน็ ท างการแ ละไมเ่ ปน็ ท างการ ความส มั พนั ธ์
ของคนในช ุมชนแ ละเครือข ่ายที่มีอ ยู่ ความข ัดแย้ง ปัญหาส ุขภาพ พฤติกรรมส ุขภาพ พฤติกรรมก ารใช้บริการสุขภาพ
ของช ุมชน กลุ่มด้อยโอกาส เป็นต้น
3.3 ตัวอย่างกิจกรรมการเสริมพลังชุมชน กิจกรรมการเสริมพลังชุมชนเพื่อการส่งเสริมสุขภาพควรมีเวลา
ม ากพ อทจี่ ะเกดิ ก ารเรยี นร ใู้ นศ กั ยภาพข องก นั แ ละก นั การต ัง้ เปา้ ห มายส ขุ ภาพท ปี่ รารถนา การแ ลกเปลีย่ นป ระสบการณ์
ที่เกี่ยวข้องกับปัญหาและการแก้ไขปัญหาสุขภาพที่ผ่านมา ทักษะที่จำเป็นในการวางแผนส่งเสริมสุขภาพ หรือแก้ไข
ปัญหาส ุขภาพในช ุมชน หากส มาชิกช ุมชนไม่มีข ้อจ ำกัดค วรใช้เวลา 1-2 วัน แต่ห ากม ีข ้อจ ำกัดข องเวลาท ี่ค นในช ุมชนไม่
สามารถเข้าร่วมกิจกรรมเต็มว ันได้อ าจจำเป็นต้องจ ัดกิจกรรมในช่วงเย็นท ี่ว ่างจ ากงานครั้งละ 3 ชั่วโมง 2-3 ครั้งก ็ได้
ตัวอย่างกิจกรรมการเรียนรู้ในการเสริมพลังชุมชนเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ โดยจัดกิจกรรมอบรม 1-2 วัน
มีดังนี้
1) กิจกรรมสร้างความสัมพันธ์ เพื่อให้สมาชิกชุมชนได้รู้จักกันดีขึ้น ละลายพฤติกรรม และเตรียม
ความพร้อมการมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่อไป โดยเน้นให้ทุกคนมองเห็นสิ่งดีมีคุณค่าของตนเองและผู้อื่น และเกิด
ความภาคภ ูมิใจในต นเอง
2) กิจกรรมสุขภาพที่คาดหวัง เพื่อให้สมาชิกจินตนาการภาพสุขภาพของตน และสมาชิกชุมชนที่
ปรารถนาจะให้เป็นไปในอนาคต ซึ่งจะเป็นเป้าหมายในการสร้างสุขภาพร่วมกันของคนในชุมชนและหน่วยงานที่
เกี่ยวข้องท ี่ควรครอบคลุมท ั้งด ้านร ่างกาย จิตใจ สิ่งแ วดล้อม การใช้ชีวิตในแ ต่ละวันที่สะท้อนถ ึงความสุขอ ย่างยั่งยืน
อันเป็นเป้าหมายเชิงบวกท ี่ชุมชนต้องการให้เกิดข ึ้น กิจกรรมน ี้สามารถใช้เทคนิคการถ ่ายทอดภ าพในจินตนาการด ้วย
การว าดภ าพ หรือแ ปะภ าพด ้วยก ระดาษส ี หลังจ ากท ำเสร็จใหเ้ล่าแ ลกเปลี่ยนภ าพข องต นก ับผ ูอ้ ื่นในก ลุ่ม วิทยากรก ลุ่ม
ให้กลุ่มช่วยกันสรุปภาพสุขภาพที่คาดหวังของกลุ่ม แล้วนำเสนอหน้าห้อง จากนั้นวิทยากรให้กลุ่มช่วยกันสรุปภาพ
สุขภาพท ี่คาดห วัง ซึ่งมีค วามคล้ายคลึงกัน และค รอบคลุมหลายด้านท ั้ง กาย ใจ สังคม สิ่งแวดล้อม การม ีพ ฤติกรรม
ส่งเสริมสุขภ าพ ฯลฯ รวมท ั้งช ี้ให้เห็นก ารร ่วมม ือก ันข องท ุกๆ ฝ่ายท ั้งบ ุคคล ครอบครัว ผู้นำช ุมชน หน่วยง านป กครอง
ส่วนท ้องถ ิ่น หน่วยง านรัฐแ ละเอกชนท ี่ต้องมาร่วมมือกันสร้างส ุขภาพชุมชนไปสู่ภ าพดังกล่าว
3) กิจกรรมเรียนรู้จากบุคคลต้นแบบ เพื่อให้ตระหนักในความสำคัญของการส่งเสริมสุขภาพซึ่ง
เชื่อมโยงกับความสุขและความสำเร็จในชีวิต โดยให้ผู้อาวุโสของชุมชนที่มีสุขภาพดี และเป็นแบบอย่างในการดูแล
สุขภาพม าเล่าป ระสบการณ์ก ารด ูแลส ุขภาพ จากน ั้นว ิทยากรให้ก ลุ่มย ่อยพ ูดค ุยค วามร ู้สึกท ี่ม ีต ่อป ระสบการณ์ท ี่ร ับฟ ัง
และว ิเคราะห์ต นเองและค รอบครัวว ่า มีการด ูแลสุขภาพอย่างไร มีปัญหาสุขภาพและผ ลกร ะทบอ ย่างไร มีค วามคิดท ี่
จะป รับเปลี่ยนส ุขภาพให้ด ีข ึ้นอ ย่างไร เพื่อส รุปป ระเด็นส ุขภาพว ่า เป็นส ิ่งจ ำเป็นต ่อก ารด ำรงช ีวิต สุขภาพส ามารถส ร้าง
ได้ ด้วยพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพข องบุคคล ครอบครัว และความร ่วมมือข องคนในชุมชน
4) กิจกรรมเสริมทักษะการทำงานเป็นทีมและการแก้ไขปัญหา เพื่อให้สมาชิกเห็นความสำคัญและมี
ทกั ษะในก ารท ำงานเปน็ ท มี การร ะดมค วามค ดิ การว างแผน การป ระเมนิ ผ ล โดยก ารใชเ้ กมใหก้ ลุม่ ว างแผนแ กไ้ ขป ญั หา
ร่วมกัน แล้วโยงเข้าก ับเรื่องการร ่วมม ือก ันท ำงานเป็นกล ุ่มเพื่อค วามส ำเร็จในก ารส่งเสริมสุขภ าพช ุมชน
ลิขสิทธขิ์ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
