Page 153 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 153
การเสริมพ ลังในก ารส่งเสริมสุขภ าพแ ละการป้องกันโรค 5-41
เร่อื งท ี่ 5.3.1
ความห มายและความส ำคญั ข องการส ร้างส มรรถนะบ คุ ลากร
ในการเสรมิ พลงั
1. ความหมายข องส มรรถนะและก ารสรา้ งส มรรถนะบ คุ ลากรในก ารเสริมพ ลัง
สมรรถนะ (Competency) เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับบุคลากรที่ช่วยให้การทำงานในตำแหน่งต่างๆ บรรลุตาม
เป้าหมาย มีนักว ิชาการและห น่วยง านให้ความหมายข องส มรรถนะไว้ด ังนี้
พจนานุกรมฉ บับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ได้ให้ความหมายของสมรรถนะคือ ความส ามารถ
จิรป ระภา อัครบ วร (2553) นิยาม สมรรถนะว ่า หมายถ ึง ความร ู้ ทักษะ และค ุณลักษณะท ีจ่ ำเป็นในก ารป ฏิบัติ
งานใดง านห นึ่ง ให้ป ระสบความส ำเร็จแ ละมีค วามโดดเด่นกว่าคนอื่นๆ ในเชิงพฤติกรรม เช่น มากกว่าเพื่อนร่วมงาน
ในสถานการณ์ท ี่หลากหลายก ว่า และได้ผ ลงานดีกว่าคนอื่น เป็นต้น
ณรงค์วิทย์ แสงทอง (2547) ให้ความหมาย สมรรถนะคือ ความสามารถของผู้ดำรงตำแหน่งที่งานนั้นๆ
ต้องการ
วูด รัฟเฟ (Woodruffe, 1992) ให้ความหมาย สมรรถนะว่า เป็นชุดข องร ูปแบบพฤติกรรมท ี่จ ำเป็นต ้องมีเพื่อ
ให้สามารถปฏิบัติง านและท ำหน้าที่ต ามตำแ หน่งน ั้นๆ ได้
เอลส์ และซ ิมเนทท์ (Ewles and Simnett, 2003) ระบุว่า สมรรถนะ หมายถ ึง ผลรวมข องค วามร ู้ ทัศนคติ
และทักษะท ี่จำเป็นต่อก ารปฏิบัติง านใดงานหนึ่ง
สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (2548) ให้ความหมายของสมรรถนะคือ คุณลักษณะเชิง
พฤติกรรมที่เป็นผลมาจากความรู้ ทักษะ ความสามารถ และคุณลักษณะอื่นๆ ที่ทำให้บุคคลสามารถสร้างผลงาน
ได้โดดเด่นกว่าเพื่อนร่วมง านอื่นๆ ในอ งค์การ ทั้งนี้ก ารที่บุคคลจ ะแสดงส มรรถนะใดสมรรถนะหนึ่งได้ มักจ ะต้องมี
องค์ป ระกอบของท ั้งค วามรู้ ทักษะ ความสามารถ และคุณลักษณะอื่นๆ
ดังนั้น สมรรถนะของบุคลากรในก ารเสริมพ ลัง จึงห มายถึง ความรู้ ทัศนคติ ทักษะ และคุณลักษณะที่จำเป็น
ของบุคลากรสาธารณสุขในการปฏิบัติงานด้านการเสริมพลัง ที่ส่งผลให้บุคคล องค์กร และชุมชนเป้าหมาย มีความ
สามารถในก ารแก้ไขปัญหาและพัฒนาส ุขภาพของตนให้ดีข ึ้น
สว่ นก ารส รา้ งส มรรถนะ (Competence Building) หมายถ ึง กระบวนการเพิม่ ค วามส ามารถในก ารป ฏิบตั งิ าน
ในห น้าที่ให้แ ก่บุคลากร โดยการค้นหาว่า ความส ามารถอ ะไรที่จำเป็นต่อก ารปฏิบัติงานในห น้าที่ ความสามารถอ ะไรท ี่
เป็นส ่วนขาด แล้วด ำเนินก ารฝึกอบรมแ ละพ ัฒนาให้บุคลากรม ีความรู้ ทัศนคติ ทักษะและคุณลักษณะอ ื่นๆ ที่จำเป็น
และเพียงพอต่อก ารดำเนินงานให้บ รรลุเป้าหมายข องอ งค์การ
อาจก ล่าวไดว้ ่า การส ร้างส มรรถนะบ ุคลากรในก ารเสริมพ ลัง เป็นกร ะบ วนก ารเพิ่มค วามส ามารถในก ารป ฏิบัติ
งานใหบ้ คุ ลากรส าธารณสุขใหม้ คี วามส ามารถในก ารจ ัดก ระบวนการเสรมิ พ ลงั ใหก้ บั บ คุ คล องคก์ ร หรอื ช ุมชนเป้าห มาย
ให้สามารถจ ัดการแ ก้ไขปัญหาแ ละพ ึ่งพาต นเองด้านส ุขภาพได้
สำหรับสมรรถนะท ี่จ ำเป็นของบุคลากรในก ารเสริมพ ลัง จะก ล่าวในเรื่องท ี่ 5.3.2
ลขิ สทิ ธิข์ องมหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช
