Page 212 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 212
8-46 การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
พลังงานในอ าหารท ีไ่ม่มรี าคาแ พงจ ากเมล็ดธ ัญพืชข ัดส ี น้ำตาล และน ้ำมันพ ืชพ บว ่า มมี ากมายในป ระเทศส ่วน
ใหญ่ ผู้ผลิตแ ละผู้จ ัดหาเสบียงอาหารใช้ว ิธีก ารศ ึกษาว ิจัยอย่างระมัดระวังเพื่อทำให้ผลิตภัณฑ์ที่ทำข ึ้นจากสารอาหาร
ราคาถ ูกเหล่านี้ใช้ได้สะดวกและน่าด ึงดูดมากที่สุด
3. ออกกำลังกายเป็นประจำทุกวันอย่างสม่ำเสมอ ชีวิตความเป็นอยู่ในสมัยปัจจุบันในประเทศที่เจริญแล้ว
ทำใหก้ ารใชพ้ ลังงานล ดล งอ ย่างเห็นไดช้ ดั ไมว่ า่ จ ะเปน็ การเคลือ่ นไหวจ ากท ีห่ นึ่งไปย ังอ กี ท ีห่ นึ่งไมว่ ่า ในส ภาพแ วดล้อม
การท ำงาน หรือท ี่บ้าน (Koplan and Dietz, 1999: อ้างถ ึงใน Willett et al., 2006) การลดล งอย่างรวดเร็วในการออก
กำลังกายกำลังเกิดขึ้นในประเทศที่กำลังพัฒนาด้วยเนื่องจากความเจริญขึ้นเป็นเมือง การขนส่งทางรถยนต์ที่มีเพิ่ม
ขึ้นทั่วไปไปทดแทนการเดินและการขี่จักรยานและกลไกของการใช้แรงกาย อย่างไรก็ตาม การออกกำลังกายอย่าง
สม่ำเสมอเป็นอ งค์ป ระกอบสำคัญในก ารควบคุมน้ำหนักตัวแ ละการป ้องกันภาวะโรคอ้วน (IARC, 2002; Swinburn
et al., 2004: อ้างถึงใน Willett et al., 2006) ตัวอย่างเช่น ในผ ู้ห ญิงชาวแอฟ ริกันต ะวันตกว ัยก ลางค นท ี่เดินม ากกว่า
มีค วามส ัมพันธ์กับค่า BMI ที่ต่ำก ว่า 3 หน่วย (Sobngwi, Gautier, and Mbanya, 2003: อ้างถึงใน Willett et al.,
2006) และในป ระเทศจีน ผู้เป็นเจ้าของรถยนต์มีแนวโน้มว่า จะมีภาวะโรคอ้วนเท่ากับ ร้อยละ 80 (Hu, 2002: อ้างถึง
ใน Willett et al., 2006) นอกจากน ี้ การออกก ำลังกายมีบทบาทสำคัญในก ารร ักษาน้ำห นักต ัวเพื่อสุขภาพ การออก
กำลังกายอย่างสม่ำเสมอไปลดความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดแดงโคโรนารี โรคหลอดเลือดสมอง โรคเบาหวาน โรค
มะเร็งของลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย โรคมะเร็งของเต้านม (ภายหลังวัยหมดประจำเดือน) กระดูกหักจากภาวะกระดูกผุ
ข้ออักเสบจากภาวะกระดูกผุ ภาวะซึมเศร้า และอวัยวะเพศไม่แข็งตัว ประโยชน์ต่อสุขภาพที่สำคัญแม้ว่า จะมีความ
สัมพันธก์ ับก ารเดินน านค รึ่งช ั่วโมงต ่อว ัน แตก่ ารล ดล งในค วามเสี่ยงท ี่มาก กว ่าพ บในก ารอ อกก ำลังก ายในช ่วงเวลาน าน
กว่าและการออกก ำลังกายที่ห นักม ากกว่า
จำนวนชั่วโมงของการดูโทรทัศน์ต่อวันมีความสัมพันธ์กับอัตราภาวะโรคอ้วนที่เพิ่มขึ้นในทั้งเด็กและผู้ใหญ่
(Hernandez et.al, 1999; Ruangdaraganon et al., 2002: อ้างถึงใน Willett et al., 2006) และความเสี่ยงที่เพิ่ม
ขึ้นของโรคเบาห วานประเภทที่ 2 และโรคนิ่ว (F. B. Hu et al., 2001; Leitzman et al., 1999: อ้างถ ึงใน Willett
et al., 2006) ความส ัมพันธน์ ีน้ ่าจ ะเกิดจ ากท ั้งก ารอ อกก ำลังก ายท ีล่ ดล งแ ละก ารบ ริโภคอ าหารแ ละเครื่องด ื่มท ีม่ แี คลอรี
สงู เพิม่ ข ึน้ ซึง่ โดยป กตมิ กี ารส ง่ เสรมิ ก ารข ายท างโทรทศั น์ การล ดล งในก ารด โู ทรทศั นท์ ำใหน้ ำ้ ห นกั ต วั ล ดล ง (Robinson,
1999: อ้างถึงใน Willett et al., 2006) วิทยาลัยโรคเด็กแห่งอ เมริกาแ นะนำ ระยะเวลาดูโทรทัศน์ติดต่อก ันนานสูงสุด
เท่ากับ 2 ชั่วโมงต ่อว ัน
4. การกินอาหารเพ่ือสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ยอมรับกันมานานถึงผลกระทบของอาหารการกิน
ต่อความเสี่ยงของโรคห ัวใจแ ละหลอดเลือด แต่ค วามสัมพันธ์ระหว่างอ าหารการกินกับสภาวะอ ื่นๆ หลายอย่าง ได้แก่
โรคม ะเร็งเฉพาะท ี่ โรคเบาหวาน โรคฟัน และความพิการแต่กำเนิดเพิ่งมีหลักฐ านเมื่อไม่น านม านี้ มีห ลักฐ านในระดับ
สูงซึ่งบ่งบอกถึงนัยยะทางสุขภาพที่สำคัญของอาหารการกิน ดังตารางที่ 8.19 ซึ่งสอดคล้องกับรายงานขององค์การ
อนามัยโลก ค.ศ. 2003 และองค์การอ าหารและเกษตร (Food and Agriculture Organization; FAO) 2003 ดังนี้
4.1 การแ ทนทไ่ี ขม นั แ บบ ทร านส แ์ ละไขม นั อ ม่ิ ต วั ด ว้ ยไขม นั ไมอ่ มิ่ ต วั ซ ง่ึ ป ระกอบด ว้ ยแ หลง่ ข องก รดไข
มนั โอเมก า้ – 3 การแ ทนที่ไขม ันอ ิ่มต ัวด ้วยไขม ันไมอ่ ิ่มต ัวจ ะไปล ดค วามเสี่ยงข องโรคห ลอดเลือดแ ดงโคโรนาร ี (F. B.
Hu and Willett 2002; Institute of Medicine, 2002; WHO and FAO, 2003: อ้างถึงใน Willett et al., 2006)
โดยก ารล ด LDL ไขม ันไมอ่ ิ่มต ัวแ บบโพล ี (น้ำมันป ลาโอเมก ้า - 3 แบบโซย่ าว และก รดแ อลฟาไลโนเลอิก บางต ัว กรด
ไขมันโอเมก้า – 3 ที่ได้จากพืช) สามารถป้องกันการเต้นผิดปกติของหัวใจห้องล่าง และจึงลดการตายจากโรคหลอด
เลือดแ ดงโคโรนาร ี ในง านว ิจัยแ บบเคส – คอนโทรล ในป ระเทศค อสตาริกาท ี่ม กี ารบ ริโภคป ลาต ่ำอ ย่างม าก ความเสี่ยง
ของโรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย (Myocardial Infarction; MI) ต่ำกว่าในพื้นที่ที่มีการบริโภคกรดแอลฟาไลโนเลอิกสูง
ลขิ สทิ ธ์ขิ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธิราช
