Page 229 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 229
พฤติกรรมวิถีการดำเนินชีวิตที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคไม่ติดต่อ 8-63
การยึดมั่นต่อการออกกำลังกาย (Exercise Adherence) หมายถึง ความสามารถในการดำรงรักษา หรือ
การคงไว้ซึ่งโปรแกรมการออกกำลังกายเป็นช่วงระยะเวลายาวนาน หรือการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอติดต่อกัน
อย่างน ้อย 6 เดือน หรือม ากกว่านั้น (www.ronjones.org :High=Performance Health” 2007)
ผยู้ ดึ ม ัน่ ต อ่ ก ารอ อกก ำลงั ก าย (Exercise Adherents) หมายถ งึ บคุ คลซ ึง่ อ อกก ำลงั ก ายอ ยา่ งส มำ่ เสมอต ดิ ตอ่
กันอ ย่างน้อย 6 เดือน หรือม ากกว่าน ั้น
เป้าหมายที่สำคัญมากที่สุดของการยึดมั่นต่อการออกกำลังกาย ควรเป็นเพื่อทำการออกกำลังกายอย่าง
สม่ำเสมอให้ได้นาน 6 เดือน เมื่อคงไว้ได้ถึง 6 เดือนของการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จะถือว่า บรรลุระยะ
ก ารด ำรงร ักษาห รือก ารค งอ ยู่ (Maintenance) ของก ารเปลี่ยนแปลงพ ฤติกรรม ถ้าบ ุคคลส ามารถท ำได้ถ ึงร ะยะก ารค ง
อยูข่ องพ ฤติกรรมเฉพาะ เช่น การอ อกก ำลังก ายอ ย่างส ม่ำเสมอ บุคคลจ ะม คี วามเป็นไปไดส้ ูงท ีจ่ ะท ำพ ฤติกรรมใหมน่ ั้น
ได้ถ าวร (Permanent) หรือได้อ ย่างไม่ห วนก ลับ (Terminal) เมื่อบ ุคคลม ีก ารเปลี่ยนแปลงพ ฤติกรรมได้อ ย่างไม่ห วน
กลับ จะไม่มีว ันที่บุคคลจ ะกลับไปท ำพฤติกรรมที่เคยทำม าก ่อนนั้นอีก
ตัวอย่างเช่น ถ้าบุคคลเลิกสูบบุหรี่และรู้โดยปราศจากข้อสงสัยว่า ตนไม่ควรสูบอีก นั่นคือ บุคคลได้ทำ
การเปลี่ยนแปลงพ ฤติกรรมแ บบถ าวรแ ล้ว การเปลี่ยนแปลงพ ฤติกรรมเป็นไปอ ย่างไมห่ วนก ลับ ซึ่งห วังว ่าส ิ่งน ั้นจ ะเกิด
ขึ้นกับผู้ที่ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอด้วยเช่นก ัน การออกกำลังกายจะกลายเป็นส่วนหนึ่งของวิถีการดำเนินชีวิตที่
ปกตไิด้ โดยบ ุคคลจ ะไมเ่คยห ยุดอ อกก ำลังก ายเลยแ ม้แตว่ ันเดียว การอ อกก ำลังก ายจ ะก ลายเป็นส ่วนห นึ่งข องก ิจวัตร
ประจำวันปกติของ บุคคลหรือก ลายเป็นว ิถีการด ำเนินชีวิตของบุคคลนั่นเอง
การอ อกกำลังกายสม่ำเสมอ (Regular Physical Activity) เป็นการออกกำลังท ี่ม ีความห นักเบาปานกลาง
นาน 30 นาที หรือม ากกว่าน ั้น (ช่วงอัตราการเต้นข องหัวใจ ร้อยละ 65) ทำห ลายว ันห รือที่ควรจะเป็นคือ ทำท ุกว ันของ
สัปดาห์
ความเชือ่ ม ัน่ ข องต นว า่ สามารถท ำพ ฤตกิ รรมอ อกก ำลงั ก ายส มำ่ เสมอได้ (Self-Efficacy of Exercise) หมายถงึ
การรับรู้ หรือความเชื่อมั่นของบุคคลในความสามารถที่จะทำภารกิจการออกกำลังกายได้สำเร็จ Self-Efficacy เป็น
ความเชื่อม ั่นต ่อภารกิจ หรือต ่อสถานการณ์เฉพาะ (Situation-Specific) ตัวอย่างเช่น ผู้เดินท ี่ประสบผ ลสำเร็จท ี่มี
ความเชื่อม ั่นในค วามส ามารถท ำการเดินเพื่อส ุขภาพ อาจไม่มคี วามเชื่อม ั่นในค วามส ามารถท ำการฝ ึกค วามแ ข็งแ รงข อง
กล้ามเนื้อ หรือท ำโยคะ ความเชื่อม ั่นในค วามส ามารถท ำภ ารกิจส ามารถจ ะเสริมส ร้างข ึ้นได้โดยก ารจ ัดต ั้งก ลุ่ม (Group
Setting) ซึ่งส ะท้อนถ ึงค วามสำคัญข องอ ิทธิพลท างส ังคม
2. ความสำคัญของการคงอยู่ของพฤติกรรมวิถีการดำเนินชีวิตเพ่ือสุขภาพ ในโรคหัวใจและหลอดเลือด
การไม่ยึดม ั่นต ่อการรักษาตามคำแนะนำของแ พทย์ ซึ่งโดยท ั่วไปอาหารก ารกินและการออกกำลังก ายจ ะเป็นส ่วนหนึ่ง
ของแ ผนการร ักษาเคียงค ู่ไปก ับก ารร ักษาด ้วยย า การไม่ย ึดม ั่นต ่อก ารร ักษาในโรคห ัวใจแ ละห ลอดเลือดไม่เพียงไปล ด
ประสทิ ธผิ ลข องก ารร กั ษาแ ละไปเพิม่ ค วามเสีย่ งข องก ารเกดิ อ าการเฉยี บพลนั ข องโรคด ว้ ย ซึง่ จ ะม ผี ลไปล ดค ณุ ภาพช วี ติ
ของผ ู้ป ่วย และน ำไปส ู่ผ ลลัพธ์ท างส ุขภาพในป ระชากรท ี่แ ย่ล งแ ละค ่าใช้ด ้านก ารร ักษาพ ยาบาลท ี่เพิ่มข ึ้น การส นับสนุน
การย ึดม ั่นต ่อการร ักษาด้วยย าและก ารปรับเปลี่ยนพ ฤติกรรมว ิถีการด ำเนินช ีวิตจึงเป็นอ งค์ป ระกอบท ี่จำเป็นอ ย่างย ิ่ง
ของการด ูแลผู้ป ่วย (The Heart Foundation’s Research, 2010)
การฝ ึกก ารอ อกก ำลังก าย (Exercise Training) เป็นอ งคป์ ระกอบท ีข่ าดไมไ่ดใ้นก ารจ ัดการก ับโรคท ีเ่กี่ยวข้อง
กับวิถีก ารด ำเนินช ีวิตแบบเรื้อรัง (Chronic, Lifestyle-Related Disease) หลายโรค การฝ ึกออกกำลังก ายเพื่อการ
รักษาโรคเป็นที่ยอมรับในการร ักษาท างการแ พทย์ส ำหรับโรคท ี่เป็นสาเหตุส ำคัญของการต าย 2 สาเหตุจ ากท ั้งหมด 4
สาเหตุคือ โรคหัวใจแ ละห ลอดเลือด และโรคป อดอ ุดกั้นเรื้อรัง และได้รับก ารพ ิจารณาว่า เป็น 1 ใน 3 แนวทางส ำคัญ
ลขิ สทิ ธข์ิ องมหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
