Page 230 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 230
8-64 การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
ของการรักษาโรคเบาหวาน สำหรับสภาวะโรคเรื้อรัง วรรณกรรมทางวิทยาศาสตร์แสดงให้เห็นชัดเจนว่า การออก
กำลังกายเป็นประโยชน์แ ละป ลอดภัยเมื่อท ำตามแ นวทางท ี่ป ฏิบัติได้
คณะผ ูเ้ชี่ยวชาญท ีจ่ ัดป ระชุมโดยห น่วยง านน โยบายแ ละว ิจัยบ ริการส ุขภาพ และส ถาบันห ัวใจ ปอด และเลือด
แห่งชาติ (อ้างถึงใน Woodard and Berry, 2001) ได้ดำเนินก ารท บทวนว รรณกรรมทางว ิทยาศาสตร์อ ย่างก ว้างขวาง
และส รุปว ่า ผูป้ ่วยด ้วยโรคห ัวใจแ ละห ลอดเลือดซ ึ่งเข้าร ่วมในโปรแกรมก ารฟ ื้นฟสู ภาพห ัวใจ รู้สึกถ ึงส ภาวะท างร ่างกาย
ที่ด ีขึ้นอ ย่างมากในหลายมิติ ยิ่งไปก ว่าน ั้น คณะผ ู้เชี่ยวชาญย ังยืนยันว่า หลักฐานทางว ิทยาศาสตร์แ สดงให้เห็นอย่าง
สอดคล้องกันว่า การฝึกการออกกำลังกายทำให้ความทนทานต่อการออกกำลังกาย (Exercise Tolerance) ดีขึ้น
การป่วยลดลง และความสามารถในการกลับไปทำงานดีขึ้นภายหลังการเกิดอาการทางหัวใจและหลอดเลือด คณะผู้
เชี่ยวชาญยังพบหลักฐานที่แน่นหนาแม้ว่า อาจจะสอดคล้องกันน้อยกว่าที่ว่า การออกกำลังกายนำไปสู่สภาวะที่ดีขึ้น
ทางหัวใจ ไขม ันในเลือด ความดันโลหิต สภาวะท างจ ิตส ังคม และการตายท ี่ลดลง
การฝึกการออกกำลังกายยังเป็นองค์ประกอบสำคัญของโปรแกรมการฟื้นฟูสภาพทางปอดในปัจจุบัน
การทบทวนงานวิจัยหลายเรื่องได้สรุปข้อค้นพบของงานวิจัยที่ดำเนินการในช่วง 3 ทศวรรษที่ผ่านมา ข้อค้นพบที่
สอดคล้องกันในงานวิจัยส่วนมากคือ การออกกำลังกายนำไปสู่สภาวะที่ดีขึ้นในการทำหน้าที่ทางร่างกายเมื่อวัดโดย
การเดินเป็นร ะยะท างที่ถ ูกจับเวลา เช่น การเดินเป็นระยะทางนาน 6 หรือ 12 นาที และช ่วงเวลาก ารเดินบนเครื่องออก
กำลังกายแบบท างเดิน เป็นต้น หนึ่งในงานวิจัยแ บบค รบถ้วนในการฟ ื้นฟูสภาพปอดโดยก ารให้การฟื้นฟูสภาพปอด
นาน 8 สัปดาห์ หรือโดยก ารให้การศ ึกษาน าน 8 สัปดาห์พบว ่า ภายห ลัง 8 สัปดาห์ข องการดำเนินก าร ผู้ป่วยในก ลุ่ม
ที่ทำการฟ ื้นฟูส ภาพป อดร ับร ู้ถ ึงส ภาวะท ี่ด ีข ึ้นอ ย่างม ากในค วามท นทานต ่อก ารอ อกก ำลังก าย ในอ าการข องก ารห ายใจ
ไม่สะดวก และค วามเชื่อม ั่นในค วามสามารถของต นในก ารเดิน เมื่อเปรียบเทียบก ับกลุ่มที่ได้รับก ารศ ึกษา
การออกกำลังกายยังมีบทบาทสำคัญในแผนการรักษาผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวานส่วนใหญ่ ประโยชน์ของ
ก ารอ อกก ำลังก ายท ีพ่ บบ ่อยส ำหรับผ ูป้ ่วยเหล่าน ีค้ ือ ความเสี่ยงข องโรคห ัวใจแ ละห ลอดเลือดล ดล ง น้ำห นักต ัวแ ละอ งค์
ประกอบข องร ่างกายอ ยู่ในร ะดับด ีข ึ้น ความด ันเลือดล ดล ง และส ำหรับผ ู้ป ่วยด ้วยโรคเบาห วานป ระเภทท ี่ 2 คือ สภาวะ
กวิตารกคกวังบวคลุมแไลกะลเพซ ิม่ีมกิค ดวาขีมึ้นร(ู้สGึกly/อcาoรsมyณlat์รe่วdมHในeเmหตogุกlาoรbณin์ ค; HวาBมAภ1าcค)ภนูมอิใกจจใานกตนนี้ กเอารงฝแึกลกะาครุณอ อภกากพำชลีวังิตกใานยผย ู้ปังไ่วปยลเหดลค ่าวนามี้
เป็นท ีช่ ัดเจนแ ล้วว ่า การฝ ึกก ารอ อกก ำลังก ายส ามารถก ระตุ้นก ารป รับต ัวท างส รีรวิทยาท ีเ่ป็นผ ลด ตี ่างๆ นานา
ในผู้ป่วยด ้วยโรคห ัวใจและห ลอดเลือด โรคปอดอ ุดกั้นเรื้อรัง และโรคเบาห วาน การอ อกกำลังก ายอาจได้ร ับก ารเชื่อม
โยงเข้าก ับก ารร กั ษาด ว้ ยย าในห ลายๆ ทางด ้วยเช่นก นั ตัวอย่างเช่น ความส มั พนั ธแ์ บบข นาดแ ละก ารต อบส นอง (Dose-
Response Relationship) เป็นล ักษณะส ำคัญท ี่พ บบ ่อยท ั้งในก ารร ักษาด ้วยย าแ ละก ารอ อกก ำลังก าย ผู้ป ่วยด ้วยโรค
เรื้อรังอาจให้ทั้งก ารร ักษาด้วยย าแ ละก ารออกก ำลังก ายด้วย
การเพิ่มพูนการยึดมั่นในการออกกำลังกายเพื่อการดำรงรักษาเป็นสิ่งสำคัญ (Improving Adherence to
Prescribed Exercise is Important) ขณะที่ห ลักฐานท างว ิทยาศาสตร์ส นับสนุนประโยชน์ข องการฝ ึกการอ อกกำลัง
กายในโรคห วั ใจแ ละห ลอดเลือด โรคป อดอ ดุ ก ัน้ เรือ้ รงั และโรคเบาห วานย งั เปดิ เผยว า่ การอ อกก ำลงั ก ายเปน็ พ ฤตกิ รรม
ที่เกี่ยวข้องกับว ิถีก ารดำเนินช ีวิตซ ึ่งเป็นเรื่องย ากสำหรับผ ู้ป ่วยด้วยโรคเรื้อรังในก ารดำรงร ักษาให้ค งอ ยู่ย ืนยาวไปต าม
กาลเวลา แม้ว่า จะขาดหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ ผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง และโรค
เบาหวาน ผู้ซึ่งไม่ย ึดมั่นกับแผนการฝึกก ารออกกำลังก ายเพื่อการร ักษา อาจมีการล ดน้อยถอยล งในการท ำห น้าที่ข อง
ร่างกายเป็นระยะเวลาน าน (มากกว่า 18-24 เดือน) คุณภาพชีวิต และผ ลลัพธ์ข องการต ายท ี่สูงขึ้น
ลิขสิทธิข์ องมหาวิทยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช
