Page 239 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 239
พฤติกรรมวิถีการดำเนินชีวิตที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคไม่ติดต่อ 8-73
ละ 42) ประกอบด้วยกลวิธีก ารเปลี่ยนแปลงอ าหารก ารก ินตามเป้าห มาย (Goal-Based Diet Strategy) และก ลวิธี
การเปลี่ยนแปลงการออกกำลังกายตามเป้าหมาย (Goal-Based Physical Activity Strategy) งานวิจัยทั้งหมด
ยกเว้นในง านว ิจัย 2 เรื่อง ทำการสังเกตก ารเปลี่ยนแปลงพ ฤติกรรมการก ินอาหารที่เป็นป ระโยชน์แ ละพฤติกรรมการ
ออกก ำลังก าย เป้าห มายท ี่ก ำหนดโดยผ ู้เข้าร ่วมห รือม อบห มายใหโ้ดยผ ูใ้ห้บ ริการส ุขภาพอ าจน ำไปส ูผ่ ลลัพธท์ ีต่ ้องการ
(เช่น การลดน้ำห นัก เป็นต้น)
2. การต รวจส อบติดตามด ว้ ยตนเอง (Self-Monitoring)
เป้าประสงค์ของการตรวจสอบติดตามด้วยตนเองคือ เพื่อเพิ่มความตระหนักถึงสิ่งเหนี่ยวนำทางร่างกาย
และหรือพฤติกรรมของตนเอง และเพื่อระบุอุปสรรคต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม การตรวจสอบติดตามด้วย
ตนเองช่วยทำให้เกิดความเข้าใจและยอมรับความก้าวหน้าที่นำไปสู่เป้าหมายที่ระบุไว้ (เช่น จำนวนนาทีของการออก
กำลังกาย หรือจำนวนแคลอรีที่บริโภคต่อวัน เป็นต้น) จึงเป็นการให้ข้อมูลย้อนกลับโดยตรง การตรวจสอบติดตาม
ด้วยต นเองทำให้บุคคลประเมินความก้าวหน้ากับแผนงานในค วามหมายของต น การขจัดอ ุปสรรคต่างๆ เช่น ข้อจ ำกัด
การเดินท าง หรือข ้อจำกัดก ารกำหนดเวลาท ี่จ ะออกก ำลังกาย เป็นต้น มีค วามสัมพันธ์ก ับแ ผนงานกลุ่มท ี่จ ัดอ ย่างเป็น
ระบบ การด ำเนินก ารแ บบก ารต รวจส อบต ิดตามด ้วยต นเองอ าจเป็นการด ำเนินก ารง ่ายๆ เช่น การบ ันทึกป ระจำว ันข อง
เหตุการณ์การออกกำลังก าย หรือก ารก ินอ าหาร หรือการบ ันทึกพัฒนาการข องน้ำหนักตัวท ี่ลดลงได้ ขั้นตอนที่ทำ หรือ
ระยะทางท ี่เดินได้ กลวิธีก ารตรวจสอบติดตามด้วยตนเองอ าจก ำหนดไว้และปล่อยให้อยู่ในดุลพินิจของบุคคล หรือ
อาจใช้ร่วมกับการกระตุ้นเตือนจากภายนอกนั้น มักจะรวมเข้าไว้ในกลวิธีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ตัวอย่างเช่น
การกร ะต ุน้ เตอื นอ าจป ระกอบด ว้ ยเนือ้ หาในโทรศพั ทท์ สี่ ง่ ไปต ามต น้ ฉบบั หรอื จ ดหมายเตอื นท เี่ ปน็ อ เี มลท์ างอ นิ เทอรเ์ นต็
สำหรับการต รวจสอบติดตามอาหารก ารกินแ ละก ารอ อกกำลังก าย งานว ิจัยห ลายเรื่องในทุกว ันนี้แนะนำว่า ระบบก าร
ตรวจสอบติดตามด้วยตนเองแบบอิเล็กทรอนิกส์อาจมีประสิทธิผลสำหรับการตรวจสอบติดตามการเปลี่ยนแปลง
พฤติกรรม ข้อดีข องร ะบบก ารต รวจส อบต ิดตามด ้วยต นเองแ บบอ ิเล็กทรอนิกส์ค ือ การพ กพ าได้ การล ดค ่าใช้จ ่าย และ
การหามาใช้ได้ง ่าย ข้อจำกัดที่อ าจมีค ือ การไม่มีป ฏิสัมพันธ์กับผ ู้อื่น
3. การติดตอ่ ส่ือสารสม่ำเสมอแ ละย าวนาน (Frequent and Prolonged Contact)
เมื่อเปรียบเทียบกับการด ำเนินการแบบวัดผลลัพธ์ครั้งเดียว หลักฐานง านว ิจัยบ่งช ี้ว่า แผนงาน/โครงการซ ึ่ง
เมื่อรวมกิจกรรมในช่วงเวลาการติดตามตาม ตารางการปฏิบัติพฤติกรรมเข้าไว้เป็นองค์ประกอบหลักโดยทั่วไปจะมี
ประสิทธิผลมากกว่าการติดต่อสื่อสารบ่อยๆ กับบุคคลช่วยสานก่อความไว้วางใจระหว่างผู้ให้บริการกับบุคคล เป็น
องค์ป ระกอบข องบ ริบทที่สำคัญยิ่งโดยเฉพาะอย่างย ิ่งในกลุ่มด้อยโอกาส หรือบางเชื้อชาติ การติดต่อสื่อสารที่ส ำคัญ
ที่ด ำเนินอ ยู่อย่างต่อเนื่องทำได้หลายทาง ได้แก่ การพบปะแบบต ัวต่อตัว การพูดคุยทางโทรศัพท์ การส่งอีเมล์ หรือ
โดยทางอินเทอร์เนต เมื่อรวมการติดต่อสื่อสารเข้ากับการใช้การดำเนินการเปลี่ยนแปลงสุขภาพโดยกลุ่ม กิจกรรม
ในช่วงเวลาการติดตามตามตารางการปฏิบัติพฤติกรรมให้ข้อดีหลายอย่าง ได้แก่ การสนับสนุนทางสังคมจากกลุ่ม
เพื่อน ความต ้องการทำพฤติกรรมให้ส ำเร็จที่เพิ่มข ึ้นอันเนื่องจากความร ู้สึกของการม ีคำมั่นสัญญาก ับก ลุ่ม (Sense of
Commitment) และโอกาสเพือ่ ป รบั เปลีย่ นแ ผนการป ฏบิ ตั พิ ฤตกิ รรมท ขี่ ึน้ อ ยกู่ บั ก ารใหข้ อ้ มลู ย อ้ นก ลบั จ ากส มาชกิ ก ลุม่
หรือจ ากผ ู้นำแผนการปฏิบัติพฤติกรรม ในทุกมิติข องพฤติกรรมวิถีก ารดำเนินชีวิตมีหลักฐานแ น่ชัดว่า การย ึดมั่นกับ
พฤติกรรมใหม่ใดๆ มักจ ะลดลงเมื่อก ารดำเนินการเปลี่ยนแปลงพ ฤติกรรมนั้น (Intervention) ลดระยะเวลาล ง หรือ
มีการยกเลิก หลักฐานบางอย่างบ่งบอกว่า เมื่อความถี่ของการติดต่อสื่อสารลดลง ความสำเร็จของการเปลี่ยนแปลง
พฤติกรรมท ีเ่ริ่มต ้นไวจ้ ะล ดล ง ยิ่งไปก ว่าน ั้น การเปลี่ยนแปลงพ ฤติกรรมท ีท่ ำไดส้ ำเร็จแ ล้ว มักจ ะล ดค วามเข้มข ้นล งไป
ลขิ สิทธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
