Page 156 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 156
12-26 พฤติกรรมมนุษย์แ ละจริยธรรมทางเศรษฐกิจแ ละธุรกิจ
เรอ่ื งที่ 12.2.2
จริยธรรมต ่อส ง่ิ แวดล้อมก บั ก ารพัฒนาแ บบย ่งั ยนื
จากก ารท ีน่ ักเศรษฐศาสตรส์ ิ่งแ วดล้อมไดพ้ ิจารณาถ ึงค วามส ัมพันธร์ ะหว่างร ะบบเศรษฐกิจแ ละส ิ่งแ วดล้อมท ี่
เป็น “ระบบเปิด” ดังที่ได้อธิบายไว้ในต อนท ี่ 12.1 จึงเป็นการจ ุดประกายแนวคิดว่าความส ัมพันธ์ที่เป็นระบบเปิดนั้น
คือ ระบบเศรษฐกิจแ ละระบบนิเวศที่ส นับสนุนร ะบบเศรษฐกิจ เป็นความส ัมพันธ์เหนือป ัจเจกบุคคล ข้อพิจารณาด ัง
กลา่ วม นี ัยท างจ รยิ ธรรมท ีส่ ำคญั ส ำหรบั บ ทบาทแ ละส ิทธขิ องม นษุ ยแ์ ต่ละค นในป ัจจบุ นั เมือ่ เปรียบเทียบก บั ก ารอ ยูร่ อด
ของระบบและสวัสดิการของค นรุ่นอนาคต กฎของทุนท ี่คงที่เพื่อการพ ัฒนาแ บบยั่งยืน (the constant capital rule
for sustainable development) กำหนดให้เราต้องมีจุดยืนที่เป็นรูปธรรมเกี่ยวกับความเท่าเทียม (ยุติธรรม) และ
การถ่ายโอนทรัพย์สินในหมู่คนแ ละข้ามเวลา (equity (justice) and asset transfers across people and through
time) ข้อพิจารณาทางจริยธรรม คือ คนรุ่นอนาคตมีสิทธิที่จะคาดหวังการได้รับมรดกในรูปของทุนทางธรรมชาติ/
ทุนท างกายภาพ/ทุนมนุษย์ ที่ร ักษาไว้ให้ล ูกหลาน ที่เพียงพ อต่อศักยภาพในการส ร้างส วัสดิการในร ะดับที่ไม่น้อยก ว่า
สวัสดิการหรือการอ ยู่ดีมีสุข (wellbeing) ที่คนร ุ่นป ัจจุบันได้รับ โดยสรุป สิ่งที่ต ้องการ คือ สัญญาท างส ังคมข้ามร ุ่น
คน (an intergenerational social contract) ที่จะรับรองว ่าในอนาคต จะมี “โอกาส” เปิดให้เช่นเดียวก ับท ี่เคยเปิด
ในอ ดีต หรือส ิ่งท ี่เรียกว่า ‘ความยุติธรรมท ี่เป็นโอกาส’ (justice as opportunity)
การขยายกลุ่มที่เกี่ยวข้องด ้านค ุณธรรม (the extension of moral reference class) จึงน ำไปสู่แนวคิดทาง
จริยธรรมต ่อส ิ่งแ วดล้อมท ี่ต ่างก ัน ดังก ารอ ธิบายในเรื่องท ี่ 12.2.1 ข้างต ้น และค วามแ ตกต ่างข องแ นวคิดท างจ ริยธรรม
ต่อสิ่งแ วดล้อม ก็นำไปสู่แนวคิดก ารพ ัฒนาแบบยั่งยืนทางด ้านสิ่งแ วดล้อมในระดับท ี่ต่างก ัน
อย่างไรก็ตาม แนวคิดด้านจ ริยธรรมต่อส ิ่งแวดล้อมได้ให้พื้นฐานค วามคิดในการต ัดสินใจท างเศรษฐกิจที่จ ะ
นำไปสู่การพัฒนาแบบยั่งยืนในป ระเด็นสำคัญดังต ่อไปนี้ (Turner, Pearce, and Bateman, 1994: 29-30)
1) การป ฏิเสธแนวคิดท ี่ว ่า ระบบเศรษฐกิจควรจ ะต ้องอ อกแบบให้เน้นก ารต อบส นองต ่อค วามต้องการ
ที่ไม่มีข ้อจ ำกัดข องบ ุคคลทางเศรษฐศาสตร์ท ี่มีเหตุผล (rational economic person–homoeconomicus) มนุษย์
ต้องคำนึงถึงความต้องการของประชาชนหรือกลุ่มบุคคลให้มากขึ้นและคำนึงถึงความต้องการของปัจเจกบุคคลให้
น้อยลง พฤติกรรมของมนุษย์จะต้องมีการปรับแก้ในระดับหนึ่งและความโลภจะต้องถูกจำกัดลง (greed must be
constrained)
2) เศรษฐกิจเขียว (a green economy) จะเป็นส ิ่งที่มีศักยภาพในการด ำเนินก ารต ่อไปอ ย่างยั่งยืน
3) เมื่อเวลาผ่านไป เศรษฐกิจเขียวจะวิวัฒนาการไปสู่การแยกความเจริญเติบโตทางผลผลิตของ
เศรษฐกิจ (กิจกรรม) จากผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของกิจกรรมดังกล่าว จากพื้นฐานของหลักการความสมดุล
ทางวัตถุ (the materials balance principle) (รายละเอียดอธิบายไว้ในตอนที่ 12.1) การแยกออกจากกัน
(decoupling) จะเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงทางเทคนิคที่ทำให้การใช้ทรัพยากรมีประสิทธิภาพมากขึ้นและ
ผลผลิตที่เป็นมลพิษลดน้อยลงและส่งผลต่อความเสียหายที่เกิดกับสิ่งแวดล้อมน้อยลง การแยกออกจากกันโดย
ลขิ สิทธ์ิของมหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
