Page 243 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 243
เศรษฐศาสตร์แนวพุทธก ับจ ริยธรรมในท างเศรษฐกิจแ ละธ ุรกิจ 15-13
สิ่งที่เรียกว่า “มัชฌิมาปฏิปทา” อันเป็นข้อปฏิบัติที่เป็นกลางตามกฎธรรมชาติ หรือเป็นวิธีการใช้กฎเกณฑ์
แห่งก ระบวนการของธรรมชาติให้เกิดประโยชน์แ ก่ชีวิตจนถึงที่สุด เป็นแนวทางป ฏิบัติอย่างที่เรียกว ่า “ทางส ายก ลาง”
ซึ่งทำให้เกิดความพ อดี ความพอดีสำหรับเศรษฐศาสตร์แ นวพ ุทธ ก็ค ือ จุดที่ค ุณภาพชีวิตก ับค วามพ ึงพอใจมาบ รรจบ
กัน หมายความว ่า กิจกรรมต่างๆ ทางเศรษฐกิจไม่ว่าจ ะเป็นการผ ลิต การบริโภค หรือการดำเนินธ ุรกิจจะต ้องด ำเนิน
ไปเพื่อให้ได้ร ับค วามพ ึงพ อใจด ้วยก ารต อบส นองค วามต ้องการค ุณภาพช ีวิต โดยไม่เบียดเบียนต น ไม่เบียดเบียนผ ูอ้ ื่น
รวมถึงไม่เบียดเบียนระบบนิเวศแ ละสรรพชีวิตทั้งม วล
กล่าวโดยสรุป หลักธรรมสำคัญของเศรษฐศาสตร์แนวพุทธครอบคลุมถึงธรรมในแง่ของสัจธรรมซึ่งก็คือ
การพิจารณาความเป็นจ ริงต ามธรรมชาติ กฎของธรรมชาติ การป ฏิบัติให้สอดคล้องกับก ฎของธ รรมชาติ หลักธ รรมที่
สำคัญสำหรับเศรษฐศาสตร์แนวพุทธจึงครอบคลุมถึงการอิงอาศัยกันและกันของหลักอิทัปปัจยตา ความไม่เที่ยงแท้
แน่นอนข องห ลักไตรลักษณ์อ ันเป็นการพิจารณาความเป็นจ ริงต ามธ รรมชาติ และกฎของธรรมชาติ รวมถึงก ารป ฏิบัติ
ให้สอดคล้องตามกฎของธรรมชาติด้วยทางสายกลางหรือมัฌิมาปฏิปทา ซึ่งจะนำไปสู่ผลของการปฏิบัติคือ คุณภาพ
ชีวิตของม นุษย์ สังคม และสิ่งแ วดล้อมน ั่นเอง
กิจกรรม 15.1.2
หลกั ธรรมท่สี ำคญั ข องเศรษฐศาสตร์แนวพุทธครอบคลุมป ระเดน็ ใดบา้ ง
แนวต อบก ิจกรรม 15.1.2
หลกั ธ รรมท ่ีสำคัญข องเศรษฐศาสตรแ์ นวพ ทุ ธค รอบคลมุ ก ารพ ิจารณาความเปน็ จรงิ ตามธ รรมชาติ กฎ
ของธ รรมชาติ การป ฏบิ ตั ใิ หส้ อดคลอ้ งก บั ก ฎข องธ รรมชาติ และผ ลจ ากก ารป ฏบิ ตั ติ ามก ฎข องธ รรมชาติ ประกอบ
ไปด้วย หลักอิทัปปัจยตา ท่ีพิจารณาการอิงอาศัยกันและกันของปัจจัยต่างๆ อันเป็นจริงตามธรรมชาติ หลัก
ไตรลักษณ์ที่พิจารณาถึงความไม่เท่ียงแท้แน่นอนอันเป็นกฎของธรรมชาติ และหลักมัชฌิมาปฏิปทาท่ีพิจารณา
ถงึ ก ารป ฏบิ ตั ทิ ที่ ำใหเ้ กดิ ค วามพ อดแี ละส อดคลอ้ งไปต ามก ฎข องธ รรมชาติ อนั จ ะน ำม าซ ง่ึ ค ณุ ภาพช วี ติ ข องม นษุ ย์
สงั คม และส ่ิงแวดลอ้ มท ่เี ปน็ ผลท ่ไี ด้ร ับจ ากก ารป ฏบิ ตั ิใหส้ อดคล้องกับก ฎของธรรมชาติ
ลขิ สทิ ธิ์ของมหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
