Page 42 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 42
8-40 พฤติกรรมม นุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
ของรายได้ทั้งหมด ตลอดจนการขยายกิจการอย่างรวดเร็ว มีค่าใช้จ่ายในการโฆษณาที่สูงไม่คุ้มค่ากับจำนวนลูกค้า
ที่ได้ และในปี พ.ศ. 2544 บริษัท Dynegy ซึ่งเป็นอุตสาหกรรมคู่แข่งของเอนรอนที่เคยสัญญาว่าจะรวมตัวกันกับ
เอนร อนก ลับอ อกม าปฏิเสธในก ารท ี่จะร วมตัวก ับเอนร อนเมื่อปรากฏว่าเอนรอนม ีปัญหาด้านบ ัญชี และม ีบริษัทล งทุน
Reed Wasden ได้อ อกม าชี้ว่าก ำไรท างการค้าของเอนร อนได้ลดลงจ ากร ้อยละ 53 ใน พ.ศ. 2541 เหลือเพียงร้อยละ
1.7 ใน พ.ศ. 2544
และใน พ.ศ. 2544 เรื่องราวความฉ้อฉลของเอนรอนก็ได้รับการเปิดเผยจากการประกาศลาออกของนาย
เจฟฟ รีย์ สกิลลิง (Jeffrey Skilling) หัวหน้าท ีมผู้บริหารข องเอนร อนในเดือนส ิงหาคม พ.ศ. 2544 ซึ่งท ำให้หน่วยงาน
จัดอันดับค วามเชื่อถ ือ มูดี้ และ เอส แอนด์ พี ได้ลดอันดับความเชื่อถือให้อ ยู่ในสถานะหุ้นขยะ (junk bond) ทำให้
เอนร อนต ้องช ำระห นีแ้ กเ่จ้าห นีจ้ ากก ารถ ูกล ดอ ันดับด ังก ล่าว ขณะเดียวกัน เอนร อนก ป็ ระสบป ัญหาก ารข าดทุนจ ากก าร
เข้าไปเก็งกำไรในกองทุนทรัพย์สินข องเอกชนอีก 1.2 พันล้านเหรียญสหรัฐ ทำให้เอนรอนต ้องขายห ุ้นของบริษัทไป 55
ล้านห ุ้น และในท ี่สุดบ ริษัทเอนร อนก็ประกาศล้มล ะลายตนเองในเดือนธ ันวาคม พ.ศ. 2544 และนายเคนเนธ เลย์ได้
ลาออกเมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2544
จากการสอบสวนของทางการสหรัฐอเมริกาพบว่าการล้มละลายมิได้มีสาเหตุจากความล้มเหลวในทางธุรกิจ
เป็นประเด็นหลัก แต่เกิดจากความฉ้อฉลของผู้บริหารบริษัทเป็นหลัก เมื่อตรวจสอบพบว่า มีการตกแต่งตัวเลขทาง
บัญชี และม กี ารใชข้ ้อมูลในบ ริษัทไปแ สวงหาผ ลป ระโยชน์ รวมท ั้งต รวจพ บว ่าผ ูบ้ ริหารร ะดับส ูงข องเอนร อนข ายห ุ้นข อง
เอนร อนอ อกไปก ว่า 1 พันล ้านเหรียญส หรัฐในข ณะท ี่ย ังม ีร ายงานป ระจำป ีท ี่บ ่งช ี้ว ่าส ถานะท างการเงินย ังอ ยู่ในเกณฑ์ด ี
ซึ่งแ สดงว ่าผ ู้บริหารร ู้ส ถานการณ์ภ ายในเป็นอ ย่างด ี เหล่าน ี้ล ้วนแ สดงถ ึงป ัญหาค วามไม่ส มมาตรในข ้อมูลข ่าวสารแ ละ
เป็นปัญหาตัวแทน (agency problem) ที่ผู้ลงทุนภายในสามารถทำกำไรจากการรู้ข้อมูลที่ดีกว่านักลงทุนภายนอก
นอกจากน ั้นย ังส ืบค้นไดอ้ ีกว ่าผ ูบ้ ริหารภ ายในข องบ ริษัทไดค้ บคิดก ับบ ริษัทภ ายนอกในก ารต กแต่งต ัวเลขท างบ ัญชเีพื่อ
สร้างร าคาห ุน้ ใหส้ ูงข ึ้นโดยส มคบก ับส ถาบันก ารเงนิ แ ละบ ริษัทแ ห่งห นึง่ ใหส้ ถาบนั ก ารเงินป ล่อยก ูใ้ หบ้ ริษัทก ว่าร อ้ ยล ้าน
เหรียญสหรัฐ เพื่อนำมาซ ื้อก๊าซจากเอนรอนโดยการซื้อขายไม่ได้ม ีการส่งม อบสินค้ากันจริงทำให้ผ ลประกอบก ารของ
เอนร อนออกม าดีต บตาผู้ซ ื้อห ุ้น ในข ณะที่นายเคนเนธ เลย์ เจ้าของบ ริษัทก ็ออกมายอ มรับว่าบริษัทเติบโตเร็วเกินไป
ผลก ารส อบสวนท ำให้ผ ู้จัดการฝ่ายการเงินถูกตัดสินจำคุก 40 ปี ประธานบริษัท นายเคนเนธ เลย์ และซีอ ีโอ
นายเจฟฟรีย์ สกิลลิง ถูกฟ ้องในข ้อหาฉ ้อโกง สั่นคลอนความมั่นคง ตกแต่งต ัวเลขทางบ ัญชี แจ้งผลป ระกอบก ารเท็จ
ต่อส าธารณชน ทำให้บริษัทป ระสบภาวะล ้มละลาย ในที่สุด นาย เจฟฟรีย์ สกิลล ิง ถูกศาลส หรัฐตัดสินจำค ุก 24 ปี 4
เดือน ในค วามผิด 14 กระทง รวมท ั้งจ ่ายเงิน 45 ล้านด อลลาร์สหรัฐเพื่อชดใช้ให้กับผ ู้ลงทุนในบริษัทเอนรอน ขณะท ี่
นายเคนเนธ เลย์ อยู่ในระหว่างร อค ำตัดสินและได้เสียชีวิตไปก ่อน
ผลของก ารล้มล ะลายข องเอนรอนทำให้พนักงาน 27,000 คนทั่วโลกต ้องตกงาน สูญเสียเงินอ อมและบ ำนาญ
กว่า 2,000 ล้านเหรียญสหรัฐ ผู้ถือหุ้นส ูญเงินไปป ระมาณ 50,000 ล้านดอลลาร์ส หรัฐ รวมท ั้งส ่งผลกร ะท บต่อตลาด
หุ้นแ ละเศรษฐกิจข องสหรัฐอเมริกาโดยรวม
กรณีตัวอย่างของเอนรอนนับเป็นตัวอย่างที่ดีของการบริหารธุรกิจอย่างไร้จรรยาบรรณของผู้บริหารจน
นำไปสู่การล้มละลายของธุรกิจที่ส่งผลกระทบเสียหายไปสู่วงกว้างตั้งแต่ เจ้าของทุน ผู้ถือหุ้น พนักงาน ลูกค้า รวม
ตลอดถึงเศรษฐกิจข องป ระเทศโดยร วม และภายหลังจ ากก ารล้มละลายข องบริษัทเอนร อน ทำให้เกิดคำถามม ากมาย
จากว งการธ ุรกิจว ่า อะไรคือส าเหตุท ี่แท้จริงที่ท ำให้บริษัทท ี่มีขนาดใหญ่ มีชื่อเสียง และได้ช ื่อว่าประสบความส ำเร็จใน
ธุรกิจต ้องป ระสบป ัญหาถ ึงข ั้นล ้มล ะลาย และค ำต อบท ีไ่ดจ้ ากก ารส อบสวนถ ึงส าเหตกุ ค็ ือป ัญหาก ารฉ ้อฉลข องผ ูบ้ ริหาร
ที่ทำการป กปิดแ ละต กแต่งต ัวเลขท างบ ัญชี ทำให้ส าธารณชนเข้าใจผ ิดถ ึงฐ านะท ี่แท้จ ริงข องบ ริษัท การใช้ข ้อมูลภ ายใน
ไปในการแ สวงหาผลป ระโยชน์ และก ารสมรู้ร่วมค ิดกับบริษัทภ ายนอกในก ารสร้างภ าพให้แ ก่บริษัท และยังโยงไปถึง
ลิขสทิ ธิ์ของมหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช
