Page 224 - อาหารและโภชนบำบัด
P. 224
13-28 อาหารและโภชนบำบัด
เร่ืองท ี่ 13.3.2
วิธีการร กั ษาโรคม ะเร็งทที่ ำให้เกดิ ผ ลกร ะท บต ่อภาวะโภชนาการ
1. การร กั ษาโรคมะเรง็
การร ักษาโรคม ะเร็งป ระกอบด ้วย 3 วิธีห ลักค ือ การผ ่าตัด การฉ ายแ สงห รือร ังสีร ักษา และก ารใช้ย าเคมีบ ำบัด
1.1 การผา่ ตดั โรคม ะเร็งในระยะเริ่มแรกส่วนใหญ่ม ักสามารถรักษาให้หายขาดด ้วยการผ่าตัด ในปัจจุบันมี
การพัฒนาทางด ้านเทคนิคก ารผ ่าตัดท ี่ด ีขึ้น และม ีย าเคมีท ี่มีประสิทธิภาพ ทำให้ร ูปแ บบการผ ่าตัดเปลี่ยนไปคือ ทำให้
สามารถผ่าตัดแบบรักษาอวัยวะข องผู้ป ่วยบ างรายไว้ได้ ซึ่งมีผลทำให้คุณภาพชีวิตผู้ป่วยห ลังก ารร ักษาด ีข ึ้น ตัวอย่าง
เช่น ผ ูป้ ่วยม โีรคม ะเร็งเต้าน มบ างร ายท ีม่ กี ้อนข นาดเล็ก กอ็ าจผ ่าตัดเต้าน มอ อกบ างส ่วน แล้วร ักษาต ่อด ้วยก ารฉ ายร ังสี
ทำให้ผ ู้ป่วยย ังค งม ีเต้าน ม หรือบ างค รั้งถ ้าก ้อนม ีขนาดใหญ่ก ็อ าจให้ย าเคมีก ่อนผ ่าตัด เมื่อก ้อนเล็กล งแ ล้วจ ึงไปผ ่าตัด
เต้านมออกบางส่วน แล้วรักษาต่อด้วยการฉายรังสีบริเวณเต้านมส่วนที่เหลือเพื่อป้องกันการเกิดก้อนมะเร็งใหม่ที่
เต้าน มน ัน้ ผูป้ ่วยก จ็ ะย งั ค งม เี ต้าน มอ ยู่ ซึง่ ท ำใหผ้ ูป้ ่วยก ลุ่มน ีไ้มต่ ้องใชเ้ ตา้ น มเทยี ม ทำใหผ้ ปู้ ว่ ยเกิดค วามม ั่นใจ สามารถ
ใสเ่สื้อผ้าแ ละใชช้ ีวิตไดเ้ป็นป กติภ ายห ลังก ารร ักษา ซึ่งท ำให้ผ ูป้ ่วยก ลุ่มน ีม้ คี ุณภาพช ีวิตท ีด่ ี หรืออ ีกต ัวอย่างค ือผ ูป้ ่วยท ี่
เป็นโรคมะเร็งก ระดูกในส มัยก่อน มักต ้องผ่าตัดแ ขน ขาในในส่วนที่เป็น ผลก็ค ือผ ู้ป ่วยกลายเป็นคนพิการห ลังผ่าตัด
ในปัจจุบันการมีรักษาโดยใช้ยาเคมีบำบัดก่อนเพื่อทำให้ก้อนมะเร็งที่กระดูกนั้นเล็กลง ทำให้สามารถผ่าตัดก้อนออก
ได้โดยที่ไม่ต้องตัดขา ผู้ป่วยกลุ่มนี้จึงไม่ต้องใช้ขาเทียม ซึ่งทำให้คุณภาพชีวิตหลังผ่าตัดของผู้ป่วยโรคมะเร็งกระดูก
ดีข ึ้น
นอกจากน ี้แล้วในปัจจุบันย ังม ีเครื่องม ือหรือวิธีใหม่ๆ เช่น การผ ่าตัดโดยใช้กล้อง ทำให้แ พทย์ส ามารถม อง
เห็นร ายละเอียดชัดเจนขึ้น แผลผ่าตัดเล็กล ง ผลแ ทรกซ้อนจากผ ่าตัดน้อยล ง มีผลทำให้ท ำให้ผู้ป่วยเจ็บแ ผลน้อยลง
ฟื้นตัวหลังผ ่าตัดเร็วข ึ้น ไม่ต้องน อนโรงพ ยาบาลน าน ทำให้ก ลับบ้านได้เร็วข ึ้น
1.2 รงั สรี กั ษา เป็นว ิธกี ารร ักษาโรคม ะเร็งด ้วยก ารใชร้ ังสพี ลังงานส ูงในท ำลายเซลลม์ ะเร็งห รือย ับยั้งก ารเจริญ
เติบโตข องเซลล์มะเร็ง ซึ่งแบ่งเป็น 3 วิธีค ือ การฉ ายรังสีจ ากเครื่องฉ ายร ังสี การฝังแ ร่ และการกลืนน้ำแร่ การฉายร ังสี
นี้อ าจใชร้ ักษาร ่วมก ับเคมบี ำบัดไปพ ร้อมก ัน เช่น การร ักษาโรคม ะเร็งศ ีรษะแ ละล ำค อ โรคม ะเร็งป อด หรือใช้ร ักษาก ่อน
ผ่าตัดเพื่อล ดข นาดข องก ้อนก ่อนผ ่าตัด หรือใชร้ ักษาห ลังผ ่าตัด ซึ่งม ักเป็นการร ักษาเพื่อใหห้ ายเพื่อป ้องกันก ารกล ับค ืน
มาของโรค ในปัจจุบันมีการพ ัฒนาเครื่องม ือการฉ ายแ สง วิธีการการฉ ายแสง แบบใหม่ๆ ทำให้ฉ ายแสงได้ตรงเฉพาะ
ก้อนม ะเร็งมากขึ้น ทำให้ผลก ารร ักษาด ีข ึ้น ที่ส ำคัญคือ สามารถล ดผลข ้างเคียงจ ากก ารฉ ายแสงได้ดีขึ้นอีกด้วย
1.3 การใช้ยา ยาที่ใช้ในการรักษาโรคมะเร็งมีหลายประเภทโดยทั่วไปมักจะหมายถึงยาเคมี การรักษาโดย
การใช้ยาเคมีน ั้นม ีห ลากหลายท ั้งย ากินแ ละย าฉีด ซึ่งยาเคมีน ี้จ ะอ อกฤทธิ์โดยการท ำลายเซลล์ม ะเร็ง ในขณะเดียวกัน
ยาน ี้ม ีผ ลต่อเซลล์ป กติโดยเฉพาะเซลล์ท ี่ก ำลังแ บ่งต ัว มีผ ลทำให้เกิดผลข้างเคียงต ่างๆ เช่น ผื่นผิวหนังอักเสบ เยื่อบุ
ช่องปากอักเสบ เยื่อบ ุล ำไส้อ ักเสบ มีอ าการท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน ผมร่วง เม็ดเลือดต่ำ เป็นต้น การร ักษาโรคมะเร็ง
ด้วยย าเคมนี ั้น อาจใชร้ ักษาก ่อนก ารผ ่าตัดเพื่อก ารล ดข นาดข องก ้อนก ่อนท ีจ่ ะร ักษาต ่อด ้วยก ารผ ่าตัด หรือก ารฉ ายแ สง
ต่อไป หรืออาจใช้ยาเคมีรักษาหลังจากการผ่าตัดก็จะเป็นการรักษาเพื่อป้องกันการกลับคืนมาของโรค นอกจากนี้
แล้วโรคมะเร็งบางชนิดตอบสนองดีต่อยาเคมี อาจรักษาให้หายขาดด้วยยาเคมีเพียงวิธีเดียว เช่น โรคมะเร็งต่อม
น้ำเหลือง โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว เป็นต้น
ลขิ สิทธิ์ของมหาวิทยาลยั สุโขทยั ธรรมาธริ าช
