Page 14 - สังคมโลก
P. 14
3-12 สังคมโลก
ส งคราม8 ทำให้เกิดค วามห ายนะก ับท ุกฝ ่ายที่เกี่ยวข้อง สงครามซึ่งแต่เดิมเริ่มต้นด้วยความขัดแย้งท างศ าสนาระหว่าง
ฝ่ายคาทอลิกและโปรเตสแตนท์ กลายเป็นความขัดแย้งทางการเมืองระหว่างผู้ปกครองในรัฐต่างๆ ความหายนะที่
เกิดข ึ้นนำไปส ู่ข ้อต กลงสันติภาพที่สำคัญอ ย่างย ิ่งในประวัติศาสตร์สังคมโลก คือการต กลงสันติภาพแ ห่งเวสฟาเลีย
การตกลงสนั ตภิ าพแห่งเวสตฟ์ าเลยี มีผ ลต่อก ารเกิดขึ้นของรัฐสมัยใหม่ดังนี้ สนธิสัญญาประกอบการต กลง
ดังก ล่าวมีเนื้อหาให้การรองรับอำนาจของผู้ป กครองในรัฐต่างๆ โดยให้สามารถน ับถือศาสนาได้โดยอิสระ ผู้ปกครอง
จากร ฐั อ ืน่ ไมส่ ามารถอ าศยั ข อ้ อ า้ งท างศ าสนาม าเปน็ ส าเหตทุ างการเมอื งห รอื ก ารท หารเพือ่ เขา้ แ ทรกแซงก ารน บั ถอื ศ าสนา
ของผ ู้ป กครองทั้งห ลายได้อีกต ่อไป9 การไม่แ ทรกแซงก ารนับถือศาสนานี้เองที่เป็นจ ุดเริ่มต้นข องก ารยอมรับความค ิด
เรื่องอ ำนาจอ ธิปไตย (sovereignty) และหลักก ารไม่แ ทรกแซงก ิจการภายใน (non-intervention doctrine) ซึ่งกัน
และก ัน อำนาจของผ ู้ปกครองในแต่ละร ัฐจึงได้ร ับการค ้ำประกัน การไม่แ ทรกแซงด ังก ล่าวจึงม าพ ร้อมกับการก ำหนด
พื้นที่ซึ่งกันและกันด้วยว่า เมืองใดพื้นที่ใดอยู่ใต้เขตปกครองหรืออำนาจของรัฐไหนไปโดยอัตโนมัติ พื้นที่ ประชากร
หรือผลประโยชน์ท ี่เกิดภายในพื้นที่นั้นๆ ต้องเป็นของรัฐนั้นๆ ไม่อาจที่จะมีรัฐหรือผู้ปกครองอ ื่นมาแทรกแซงได้อีก
รฐั ส มยั ใหมท่ มี่ คี วามค ดิ อ ยบู่ นอ ำนาจเหนอื พ ืน้ ทจี่ งึ เริม่ ต น้ ต ัง้ แตน่ ัน้ เปน็ ตน้ ม า10 และน เี้ องจ งึ เปน็ จ ดุ เริม่ ต น้ ข องก ารเมอื ง
ระหว่างป ระเทศเพราะมีตัวประเทศหรือร ัฐท ี่ตกลงทำส ัญญาระหว่างก ันแล้ว11 และน ี่เองค ือจุดเริ่มต้นข องก ารเกิดขึ้น
ของแผนที่ทางการเมืองท ี่เปลี่ยนแปลงการรับรู้ท างการเมืองของคน และโลกจะไม่เหมือนเดิมอ ีกต่อไป
ภายห ลังก ารต กลงส ันติภ าพแ ห่งเวสต์ฟาเลียแ ล้ว จะพ บว ่าแ ผนที่โลกซ ึ่งเดิมเป็นแ ผนที่ท างก ายภาพท ี่บ อกว ่า
พื้นทีน่ ั้นม ลี ักษณะท างภ ูมิประเทศเป็นอ ย่างไร โดยอ าศัยส เีป็นต ัวจ ำแนกว ่าพ ื้นทีต่ ่างๆ มลี ักษณะท างก ายภาพเป็นพ ื้นที่
ราบห รือที่ราบสูง เป็นภ ูเขา ทะเลทราย ทะเล หรือมหาสมุทร ฯลฯ ดังจะเห็นได้จากภ าพท ี่ 3.2 ต่อไปนี้
ภาพที่ 3.2 แสดงแผนท่โี ลกท างกายภาพ
ทม่ี า: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/Winkel-tripel-projection.jpg
8 รายละเอียดของสงคราม โดยเฉพาะอย่างยิ่งบทบาทของสวีเดนในการเข้าสู่สงคราม สามารถดูได้จาก The Thirty Years’ War,
2nd edition. Geoffrey Parker. London: Routledge, 2006, pp. 78-137. หรือฉบับภาษาไทยค ือ เจ. เอ็ม ทอมป์ส ัน ประวัติศาสตร์ย ุโรป ค.ศ.
1494-1789 หน้า 136-140
9 Treaty of Mûnster 1648, article XXVIII, XLIX.
10 Ibid., article LXXIII, LXXVI.
11 Christopher W. Morris, “The Modern State,” in Handbook of Political Theory, ed. Gerald F. Gaus and Chandran
Kukathas. London: Sage, 2004, p. 197.
ลขิ สิทธขิ์ องมหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธิราช
