Page 208 - สังคมโลก
P. 208
8-14 สังคมโลก
ของการจัดตั้งองค์การระหว่างประเทศที่มาจากความไม่เสมอภาคทางการเมืองระหว่างประเทศและการมอบสิทธิและ
อำนาจพิเศษบางประการให้แก่มหาอำนาจซึ่งเคยเกิดขึ้นมาแล้วในอดีตโดยเฉพาะอย่างยิ่งในการประชุมสันติภาพที่
กรุงเฮกในปี 1907 แต่ภายหลังจากสงครามโลกครั้งที่ 1 สิ้นสุดลงที่ยังผลให้เกิดความสูญเสียอย่างใหญ่หลวงนั้น
บรรดารัฐทั้งหลายได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งและวางกฎเกณฑ์ในการรักษาสันติภาพ
ดังนั้น สันนิบาตชาติจึงเป็นองค์การระหว่างประเทศที่มีจุดมุ่งหมายในการรวบรวมสังคมมนุษย์ที่มีอยู่ให้เข้ามาอยู่ใน
องค์การน ี้โดยต ั้งอ ยู่บ นพ ื้นฐ านข องก ารให้ค ำมั่นส ัญญาข องบ รรดาร ัฐต ่างๆ ว่าจ ะเคารพก ฎหมายแ ละแ ก้ไขก รณีพ ิพาท
ด้วยอนุญาโตตุลาการ รัฐทั้งหลายพร้อมให้ความร่วมมือต่อต้านรัฐใดก็ตามที่ไม่ปฏิบัติตามหรือละเมิดกฎหมายอัน
จะนำไปสู่ความขัดแย้งระหว่างประเทศขึ้น ถึงแม้ว่ารัฐนั้นจะเป็นสมาชิกของสันนิบาตชาติหรือไม่ก็ตาม การกระทำ
ดังกล่าวนี้แสดงให้เห็นว่าบรรดารัฐสมาชิกมีเจตนารมณ์ถึงหลักประกันการรักษาความมั่นคงของแต่ละรัฐหรือที่
เรียกก ันว ่า “หลักการว่าด ้วยค วามมั่นคงร ่วมก ัน” นั่นเอง
มีข้อสังเกตบางประการที่น่าสนใจคือสันนิบาตชาติประกอบไปด้วยประเทศมหาอำนาจและสมาชิกจาก
ทั่วโลก ถึงแม้ว่ารัฐสมาชิกส่วนใหญ่เป็นประเทศในทวีปยุโรปและรัฐที่เป็นฝ่ายพ่ายแพ้สงครามจะไม่ได้รับอนุญาต
ให้เป็นสมาชิกของสันนิบาตชาติก็ตาม แต่องค์การแห่งนี้ก็มีวัตถุประสงค์สากลระดับโลกในการรักษาสันติภาพและ
ความม ั่นคงระหว่างป ระเทศซึ่งแ สดงให้เห็นถึงค วามเป็นเอกภาพของสังคมโลกที่เกิดขึ้น อันที่จ ริงส ันนิบาตชาติมิได้ม ี
จุดมุ่งหมายเพื่อให้มีการเปลี่ยนแปลงพื้นฐานที่สำคัญของสังคมนานาชาติ ตรงกันข้ามจุดมุ่งหมายหลักของสันนิบาต
ชาติคือการรักษาสถานะเดิม (Status quo) อันเป็นผลจากสนธิสัญญาสันติภาพ ซึ่งสนธิสัญญาสันติภาพเหล่านี้
ในค วามค ดิ ข องผ จู้ ดั ท ำส นธสิ ญั ญาเห็นว า่ ม ลี กั ษณะท จี่ ะส รา้ งสรรคร์ ะเบยี บร ะหวา่ งป ระเทศท มี่ ัน่ คงแ ละส มดลุ 21 ดงั น ัน้
จ ึงม ีก ารบ รรจุก ติกาข องส ันนิบาตช าติไว้ในอ ารัมภบทข องส นธิส ัญญาส ันติภาพท ุกฉ บับน ับต ั้งแตส่ นธสิ ัญญาแ วร์ซ ายส์
(Versailles Treaty) และส นธิสัญญาส ันติภาพอื่นๆ เป็นต้นมา22
ในช ่วงทศวรรษที่ 1930 มีห ลายเหตุการณ์ระหว่างประเทศที่นำไปส ู่ความล้มเหลวของสันนิบาตชาติ เริ่มต้น
จากความล้มเหลวในการยุติปัญหาการรุกรานแคว้นแมนจูเรียของญี่ปุ่นในปี 1931 การที่ญี่ปุ่นยึดครองแคว้น
แ มนจูเรียเพื่อจ ะสร้างวงไพบูลย์ร่วมแ ห่งม หาเอเชียบ ูรพา (Greater East Asia Co-prosperity Sphere) โดยม ีต น
เป็นผู้นำนั้นได้กลายเป็นการคุกคามต่อสหภาพโซเวียตด้วยเช่นกัน ประกอบกับช่วงเวลานั้นเยอรมนีได้กลายเป็น
จักรวรรดินิยมนาซี (Nazi) ที่เน้นอ ำนาจทางการท หารภ ายใต้ก ารนำของอดอล์ฟ ฮิตเลอร ์ (Adolf Hitler) ได้ลาออก
จากสมาชิกของสันนิบาตชาติและได้ค ุกคามสหภาพโซเวียตจากทางทวีปยุโรป เหตุการณ์เหล่านี้จึงเป็นอุปสรรคทำให้
การประชุมระหว่างป ระเทศเพื่อลดอ าวุธในปี 1932-1934 ไม่ประสบผ ลสำเร็จ ความล้มเหลวข องส ันนิบาตช าติในกรณี
ความขัดแย้งในแมนจูเรียและการจัดการประชุมระหว่างประเทศเพื่อลดอาวุธผลักดันให้เบนิโต มุสโสลินี (Benito
Mussolini) ผู้นำของอิตาลีในขณะนั้นเห็นว่าญี่ปุ่นได้เข้ารุกรานแคว้นแมนจูเรียสำเร็จจึงเอาแบบอย่างเข้ารุกราน
อะบ ิซ ิเนีย (Abyssinia)23 บ้างในป ี 1935 ต่อม าเยอรมนไีด้ย ึดแ คว้นไรน์ค ืนจ ากฝ รั่งเศสโดยไม่ส นใจว ่าเป็นการล ะเมิด
สนธิส ัญญาแวร์ซ ายส์ อีกท ั้งเยอรมนีแ ละอิตาลีได้เข้าไปแทรกแซงแ ละสนับสนุนนายพลฟ ร ังโก (Francisco Franco)
ทำส งครามกลางเมืองในส เปนจ นไดร้ ับช ัยชนะ นอกจากน ีเ้ยอรมนยี ังผ นวกอ อสเตรียแ ละเข้าย ึดค รองเชคโกสโลว าเกีย
ในปี 1939 เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้เยอรมนีย่ามใจในพลังอำนาจทางการทหารของตนเอง ในที่สุดเยอรมนีประกาศ
21 สมพ งค์ ชมู าก องคก์ ารร ะหวา่ งป ระเทศ: สนั นบิ าตช าติ สหประชาชาติ พมิ พค์ รัง้ ท ี่ 2 โรงพ มิ พจ์ ฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั กรงุ เทพมหานคร
2533 หน้า 22
22 อารมั ภบทข องก ตกิ าส นั นบิ าตช าตกิ ลา่ วไวว้ า่ “เปน็ เรือ่ งส ำคญั ย ิง่ ... ทจี่ ะต อ้ งป ฏบิ ตั ติ ามอ ยา่ งจ รงิ จงั ต อ่ ข อ้ ก ำหนดแ หง่ ก ฎหมายร ะหวา่ ง
ประเทศที่ยอมรับเป็นกฎเกณฑ์ระหว่างรัฐต่างๆ แล้ว... ที่จะสร้างความยุติธรรม และที่จะต้องเคารพอย่างจริงจังต่อข้อผูกพันของสนธิสัญญาใน
ความส ัมพันธ์ซึ่งก ันและก ันร ะหว่างชาติต่างๆ” โปรดดู สมพงศ์ ชูมาก เพิ่งอ้าง หน้า 27
23 ปัจจุบันค ือประเทศเอธิโอเปีย (Ethiopia)
ลิขสิทธขิ์ องมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธริ าช
