Page 285 - สังคมโลก
P. 285
ขบวนการเคลื่อนไหวภาคประชาสังคมในสังคมโลก 10-45
เรื่องท่ี 10.3.1
ปัญหาและอุปสรรคของข บวนการเคล่ือนไหว
ภาคประชาสงั คมในสังคมโลก
ขบวนการเคลือ่ นไหวภ าคป ระชาส งั คมย อ่ มม ที ัง้ ก ารเคลือ่ นไหวท ปี่ ระสบผ ลส ำเรจ็ แ ละไมป่ ระสบผ ลส ำเรจ็ หรอื
บางครั้งอาจมีผลท ำให้การเคลื่อนไหวห ยุดชะงักง ัน ซึ่งอาจม ีส าเหตุม าจากป ัจจัยห ลักส องประการด ้วยก ัน คือ
1. ปญั หาและอปุ สรรคที่เกิดจ ากป ัจจัยภ ายในของข บวนการเคล่อื นไหวภ าคป ระชาส ังคม
ปัญหาและอุปสรรคที่เกิดจากระดับจิตสำนึก (consciousness) แนวคิดท ี่นำมาสู่การก่อเกิด การพ ัฒนาการ
ได้แก่ การเข้ามาให้ข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องที่จำเป็นต้องมีการเปลี่ยนแปลงของผู้ริเริ่มการเคลื่อนไหว ซึ่งอาจเกิดจาก
การชี้นำหรืออ าจเป็นการชี้แนะ หรือสะท้อนม ุมม องให้ก ับก ลุ่มเคลื่อนไหว ไม่สามารถก่อให้เกิดความน ่าเชื่อถือ หรือมี
ความร ู้สึกร่วมได้เพียงพ อ
ปัญหาและอุปสรรคด้านภาวะผู้นำ (leadership) ด้านบุคคล/แกนนำ/สมาชิก ของกลุ่มเคลื่อนไหวที่ไม่มี
ภาวะผ ู้นำเพียงพ อ อาจท ำให้ผ ู้เข้าร ่วมห รือป ระชาชนภ ายนอกม องว ่าข บวนการเคลื่อนไหวไม่มีค วามเข้มแ ข็งเท่าท ี่ค วร
เช่น ผู้นำไม่ได้เป็นผ ู้ม ีความรู้ ไม่ได้เป็นที่เคารพในแ ง่คุณธรรม/อำนาจที่ได้รับการย อมรับศรัทธามาก่อน หรือเกิดจาก
การม องในภาพลักษณ์ของบุคคล/แกนน ำ/สมาชิกข องกลุ่มเคลื่อนไหว ว่าเป็นป ระชาชนธรรมดาท ี่จะไปต ่อสู้กับร ัฐได้
อย่างไร จึงทำให้ข าดความเชื่อม ั่นในสิ่งท ี่กลุ่มเคลื่อนไหว
ปัญหาและอุปสรรคด้านการจัดองค์กร (organization) การบริหารจัดการ การแบ่งขั้วแห่งการขยายฐาน
สมาชิกห รือพ ยายามแ บ่งข ั้วอ ย่างเข้มข ้นเกินไป เช่น มองว ่าถ ้าฝ ่ายใดไม่ใชฝ่ ่ายต นจ ะต ้องเป็นฝ ่ายต รงข ้าม หรือก ารข าด
ความพ ยายามในก ารจ ะด ึงก ลุ่มค นท ีเ่ป็นกล างเข้าม าเป็นแ นวร ่วม รวมท ั้งในแ งข่ องส มาชิกในก ารม สี ่วนร ่วมก ับก ลุ่มน ั้น
สมาชิกท ี่ม ีค วามเกี่ยวข้องก ับผ ู้นำก ลุ่มน ้อยอ าจไม่มีอ ำนาจในก ารข ับเคลื่อนก ลุ่ม และว ัยห รือช ่วงอ ายุข องส มาชิกก ลุ่ม
ก็ม ีผ ลต่อค วามส ำเร็จของข บวนการเคลื่อนไหวเช่นเดียวกัน
2. ปัญหาและอปุ สรรคที่เกิดจ ากป ัจจัยภายนอกของขบวนการเคลือ่ นไหวภาคป ระชาส ังคม
ปญั หาและอปุ สรรคทเ่ี กดิ จากมวลชนนอกกลมุ่ เคลอ่ื นไหวมอี ทิ ธพิ ลตอ่ ขบวนการเคลอ่ื นไหวภาคประชาสงั คม
อยูไ่ มน่ อ้ ย เพราะเป้าห มายข องข บวนการเคลือ่ นไหวภ าคป ระชาส งั คมค อื ก ารด ึงม วลชนใหม้ แี นวคิดร ่วม แตม่ ปี ระชาชน
บางส่วนที่ไม่เห็นด้วยกับการเคลื่อนไหวดังกล่าว ซึ่งอาจก่อให้เกิดขบวนการเคลื่อนไหวต่อต้านขบวนการเคลื่อนไหว
อีกทีห นึ่ง
ปญั หาและอปุ สรรคทเ่ี กดิ จากความเขม้ แขง็ และการกดดนั จากภาครฐั หรอื บรษิ ทั ทนุ ขา้ มชาตทิ ม่ี คี วามเขม้ แขง็
มากกว่า ในภาวะสถานการณ์โลกปัจจุบัน ความเข้มแข็งของรัฐหรือบริษัททุนข้ามชาติที่กุมอำนาจอยู่ในมือ ยิ่งทำให้
อำนาจการต ่อร อง หรือก ารเข้าถ ึงก ระบวนการต ัดสินใจ ผลักดัน เคลื่อนไหว คัดค้าน ต่อต ้านต่อนโยบายข องภ าครัฐมี
ความย ุ่งย ากล ำบากม ากย ิ่งข ึ้น และเนื่องด ้วยโครงสร้างอ ำนาจท ีร่ วมอ ำนาจไวท้ ีศ่ ูนย์กลางน ั่นค ือร ัฐ นำม าส ูส่ ัมพันธภาพ
ทางอำนาจที่ไม่สมดุลก ันร ะหว่างภ าครัฐ เอกชน และป ระชาชน จึงทำให้พ ื้นที่สาธารณะ (public sphere) ลดน้อยล ง
ไป ไม่มีพื้นที่ให้ก ับพ ลังข องขบวนการเคลื่อนไหวภ าคประชาสังคมเท่าท ี่ควร อันนำมาซึ่งการต ่อสู้เคลื่อนไหวผ ่านโลก
ออนไลน์ด ังท ี่ได้กล่าวไปแล้ว
ลขิ สทิ ธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธิราช
