Page 33 - สังคมโลก
P. 33
แนวคิดแ ละพัฒนาการข องร ัฐ 3-31
กจิ กรรม 3.3.1
แนวคดิ เรอื่ งรัฐในแนวคิดเสรนี ยิ มมกี แี่ นวคิด และแตกต่างกนั อย่างไร
แนวต อบกิจกรรม 3.3.1
แนวคดิ เรื่องรฐั ในแ นวคิดเสรนี ิยมม ี 2 แนวคิด คอื แนวคิดเสรีนยิ มแบบดั้งเดมิ และเสรนี ยิ มใหม่ โดย
ทัง้ ส องแบบแ ตกต ่างกนั ท ่บี ทบาทข องรัฐในระดบั การแ ทรกแซงกจิ กรรมของป จั เจกชน
เรือ่ งท ่ี 3.3.2
มารก์ ซ ิสม์
หากมุมมองรัฐแบบเสรีนิยมมองจากสิ่งที่ควรจะเป็นแล้ว แนวคิดแบบมาร์กซิสม์จะมีมุมมองที่แตกต่าง
ออกไปอย่างตรงกันข้าม แนวคิดแบบมาร์กซิสม์เป็นปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นจากพัฒนาการของระบบทุนนิยมในยุโรปราว
คริสต์ศตวรรษที่ 17 เป็นต้นมา ในเรื่องนี้จะกล่าวถึงใน 4 ประเด็นคือ 1. พื้นฐานแนวคิดมาร์กซิสม์ 2. มุมมอง
จุดมุ่งหมาย และบ ทบาทของร ัฐ รวมถึงค วามแ ตกต่างในคำอ ธิบายเรื่องรัฐ 3. การส ลายต ัวของรัฐ และ 4. ปฏิสัมพันธ์
ระหว่างรัฐตามแ นวคิดม าร์กซิสม์
พ้นื ฐานแนวค ิดมาร์กซ ิสม์
จากท ีไ่ดก้ ล่าวไปแ ล้วว ่า แนวคิดแ บบเสรีนิยมแ ละก ารพ ัฒนาเศรษฐกิจต ามแ นวคิดแ บบท ุนนิยมน ั้น ยิ่งพ ัฒนา
ไปม ากเทา่ ใด กลบั ย ิง่ ม คี นจ ำนวนน อ้ ยท จี่ ะม โี อกาสไดใ้ ชเ้ สรภี าพท างการเมอื ง ศาสนา หรอื เศรษฐกจิ เพือ่ พ ฒั นาศ กั ยภาพ
ของต นเท่านั้น มเีพียงค นส ่วนน ้อยท ีไ่ดร้ ับป ระโยชนจ์ ากก ารพ ัฒนา เมื่อเป็นเช่นน ีร้ ัฐจ ึงไม่ใชก่ รรมการท ีค่ อยต ัดสินห รือ
แก้ไขข้อพิพาทระหว่างผู้แข่งขันที่มีอำนาจใกล้เคียงกันบนข้อตกลงร่วมกันระหว่างคู่แข่งขัน แต่กลับเป็นกรรมการที่
ลำเอียงเข้าข้างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเสมอ ซึ่งทำให้การแข่งขันไม่เป็นธรรมเพิ่มขึ้นทุกขณะ ด้วยความคิดในลักษณะนี้ของ
แนวคิดแบบมาร์กซิสม์ รัฐจึงกลายเป็นเครื่องมือของคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเสมอ และคนกลุ่มนี้คือ “ชนชั้นปกครอง”
(ruling class)
แนวคิดแบบมาร์กซิสม์เกิดขึ้นโดยนักคิดที่โดดเด่นที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ความคิดทางการเมืองคือ
คาร์ล มาร์ก ซ์ (Karl Marx) และฟรีดริช เองเกลส์ (Friedrich Engels) ที่ได้วางร ากฐานแ นวคิดแบบม าร์ก ซ ิสม์ และ
มีผู้พัฒนาต่อเนื่องอย่างไม่ขาดสาย ซึ่งส่งผลกระทบต่อการเมืองทั้งภายในและสังคมโลกอย่างรุนแรง แนวคิดแบบ
มาร์กซิสม์ในยามที่ทรงพลังที่สุดทำให้โลกเกิดสงครามเย็น และการแบ่งแยกเป็นผ่ายเสรีนิยมและฝ่ายสังคมนิยม
คอมมิวนิสต์ ในปัจจุบันอิทธิพลทางการเมืองของแนวคิดดังกล่าวอาจจะลดลง แต่อิทธิพลในฐานะความคิดทาง
การเมืองที่โดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์ยังคงดำรงอยู่ นักคิดที่โดดเด่นในแนวคิดนี้ภายหลังมาร์กซ์และเองเกลส์ก็มี
อย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นวี ไอ เลนิน (V.I. Lenin) อันโตน ิโอ กรัมชี (Antonio Gramsci) และหลุยส์ อัลธุสแ ซร์
(Louis Althusser) นักคิดมาร์กซิสม์ตะวันตกเหล่านี้ได้ตีความงานเขียนของมาร์กซ์และเองเกลส์ไปในทิศทางต่างๆ
ลิขสทิ ธข์ิ องมหาวทิ ยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช
