Page 203 - การผลิตสัตว์
P. 203
การผลิตสัตว์ในระบบเกษตรอื่นๆ 12-31
เร่อื งท ่ี 12.3.2
การจ ัดการการผ ลิตสัตว์ในร ะบบปศสุ ัตว์อ ินทรยี ์
1. หลักก ารผลติ ป ศสุ ตั วอ์ ินทรยี ์
การผลิตปศุสัตว์อินทรีย์ได้มีการกล่าวถึงหลักการในเอกสารของสมคิด (2549) และในเอกสารมาตรฐาน
สินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ มกอช. 9000 เล่ม 1-2552 มีสาระสำคัญแตกต่างไปจากหลักการผลิตปศุสัตว์
โดยท ั่วไป หลักก ารผลิตปศุสัตว์อ ินทรีย์โดยรวมจำแนกเป็นข้อๆ ดังนี้
1.1 เป็นระบบการผลิตปศุสัตว์ที่คำนึงถึงความสมดุลของดิน พืช สัตว์ โดยใช้หลักการของความ
หลากหลายทางชีวภาพ ด้วยการให้พืช สัตว์ จุลินทรีย์ และระบบนิเวศเกื้อกูลกัน เช่น การปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ โดย
ใช้พ ืชและเศษเหลือจ ากพ ืชเป็นอาหารส ัตว์ ใช้มูลสัตว์เป็นอาหารข องพืช และจ ุลินทรีย์ เป็นต้น ทั้งนี้โดยค ำนึงถ ึงการ
รักษาค วามอ ุดมส มบูรณ์ข องด ิน ไมใ่ห้ส ัตว์แ ทะเล็มม ากเกินไปเพราะจ ะน ำไปส ูก่ ารท ำลายห น้าด ิน มกี ารจ ัดการข องเสีย
จากฟ าร์มอ ย่างเป็นร ะบบ และน ำกลับไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในฟาร์ม
1.2 เน้นการส่งเสริมสุขภาพตัวสัตว์ให้แข็งแรงอยู่เสมอ โดยมีหลักการดำเนินการด้านต่างๆ ที่จะนำไปสู่
การส่งเสริมค วามแ ข็งแรงให้แ ก่ต ัวสัตว์ ดังนี้
1) ใช้พันธ์ุสัตว์ท่ีเหมาะสมกับท้องถิ่นและให้เล้ียงในพื้นท่ีเปิดได้ เช่น ไก่พื้นเมือง และสุกรที่พัฒนา
สายพันธุ์ในประเทศ พันธุ์สัตว์ดังกล่าวสามารถปรับตัวได้ในท้องถิ่นจึงมีความแข็งแรง หากใช้พันธุ์สัตว์ใหม่ๆ
ที่พัฒนามาสำหรับให้ผลผลิตสูงจะไม่ทนทานต่อโรคและสภาพท้องถิ่น ซึ่งนำไปสู่การใช้สารเคมี อันจะมีผลตกค้าง
ไปย ังผู้บ ริโภค
2) ให้อาหารที่เพียงพอและมีสารอาหารธรรมชาติที่สมดุล อาหารสัตว์ที่ใช้ควรมาจากการผลิตใน
ระบบเกษตรอินทรีย์ ไม่ใช้วัตถุดิบอาหารสัตว์หรือผลิตภัณฑ์ที่มาจากพืชหรือสัตว์ที่ดัดแปรพันธุกรรม และไม่ใช้
ผลพลอยได้จากส ัตว์ ยกเว้น นม เป็นอ าหารสัตว์
3) การจัดการฟาร์ม คอกและโรงเรือน ให้สัตว์อยู่อย่างอิสระ ลดความเครียด ให้อยู่สุขสบายตาม
ธรรมชาติพฤติกรรมของสัตว์ เลี้ยงสัตว์ให้มีสวัสดิภาพ (Animal welfare) ต้องไม่กักขังสัตว์และทรมานสัตว์
มีคอกหรือโรงเรือนที่กันแดดกันฝนได้ และมีพื้นที่ให้สัตว์ได้ออกกำลัง ความหนาแน่นของสัตว์เลี้ยงต้องเหมาะสม
กับขนาดของฝูงสัตว์ ลักษณะการจัดการคอกและโรงเรือนเป็นไปตามความเหมาะสมโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น
สอดคล้องกับวัฒนธรรมการปฏิบัติที่ด ีต่อส ัตว์
4) การจัดการสุขภาพ เน้นการป้องกันโรคโดยไม่ใช้ยาและเวชภัณฑ์ และสารเคมีสังเคราะห์ รวมทั้ง
ยาปฏิชีวนะ ให้ใช้ส ารธรรมชาติ เช่น สมุนไพร และเทคนิคท างชีวภาพทดแทนการใช้สารเคมี
1.3 เน้นการใช้สารท่ีได้จากธรรมชาติในระบบการผลิต อาหารที่ใช้ในการผลิตปศุสัตว์อินทรีย์เป็นอาหาร
ที่ได้จากธรรมชาติที่ไม่ใช้สารเคมีในระบบการผลิต อาหารสัตว์ที่ได้รับการรับรองเป็นอาหารอินทรีย์นำมาใช้ในการ
ผลิตปศุสัตว์อินทรีย์ ควรมีการปลูกพืชสมุนไพรหรือมีสมุนไพรธรรมชาติ เพื่อให้สัตว์ได้กิน หลีกเลี่ยงการใช้อาหาร
สัตว์ท ี่ผลิตโดยใช้ส ารเคมีสังเคราะห์หรือสารต่างๆ ที่ห้ามใช้ระบบการเกษตรอ ินทรีย์
1.4 เน้นการพ่ึงพาตนเอง โดยใช้ปัจจัยภายนอกให้น้อยที่สุด และใช้ปัจจัยภายในให้มากที่สุด โดยเฉพาะ
ปัจจัยการผลิต เช่น พันธุ์สัตว์ อาหารสัตว์ที่ผลิตได้เอง หรือเครือข่ายที่อยู่ใกล้ การใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อลด
ลิขสิทธิ์ของมหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช
