Page 17 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 6
P. 17
การตัดสินใจและการสั่งการ 6-7
สำ�หรับนักวิชาการไทย วุฒิชัย จำ�นงค์ (2523: 3) ให้คำ�นิยามว่า การตัดสินใจเป็นกระบวนการ
การเลือกในร ะหว่างท างเลือกต่างๆ ส่วน วิชัย โถสุวรรณจ ินดา (2535: 185) ให้ค วามหมายว่า การต ัดสินใจ
หมายถ งึ การเลอื กท างเลอื กท มี่ อี ยหู่ ลายๆ ทางเลอื กโดยอ าศยั ท างเลอื กท ดี่ ที ีส่ ดุ เพยี งท างเลอื กเดยี วท สี่ ามารถ
ตอบสนองเป้าห มายห รือค วามต้องการข องผู้เลือกได้
ตามค วามห มายต ่างๆ ดังท ีน่ ำ�เสนอม าน ีจ้ ะเห็นว ่า การต ัดสินใจเป็นเรื่องท ีเ่กี่ยวก ับก ระบวนการเลือก
ทางเลือกท ีเ่หมาะส มท ี่สุดต ามท รรศนะข องผ ู้ต ัดสินใจ และห ากม ิไดม้ ีก ารเลือกท างเลือกก ็จ ะไมถ่ ือว่าเป็นการ
ตัดสินใจตามค วามห มายน ี้
นอกจากน ี้ คำ�นิยามเกี่ยวกับก ารตัดสินใจดังกล่าวยังแ สดงให้เห็นก ิจกรรมสำ�คัญ 3 ประการ ตาม
ความเห็นข องไซม อน (Herbert A. Simon, 1960) คือก ิจกรรมท ี่ใช้ส ติป ัญญา (intelligence activity) อัน
มากมายถ งึ ก ารเสาะห าข อ้ มลู ท เี่ กีย่ วขอ้ งม าใชป้ ระกอบก ารต ดั สนิ ใจ กจิ กรรมก ารอ อกแบบ (design activity)
ซึ่งครอบคลุมก ารพ ัฒนา วิเคราะห์ และเปรียบเทียบแนวทางต่างๆ ที่จะนำ�ไปส ู่ทางป ฏิบัติ และกิจกรรมก าร
เลือก (choice activity) ซึ่งเป็นกิจกรรมเกี่ยวก ับก ารเลือกทางเลือกท ี่เหมาะส มที่จ ะน ำ�ไปปฏิบัติได้ จากคำ�
นิยามต ่างๆ และก ิจกรรมก ารต ัดสินใจทั้ง 3 ประการข ้างต ้น ยังแ สดงให้เห็นล ักษณะส ำ�คัญข องก ารต ัดสินใจ
อีกประการหนึ่ง คือการมีการดำ�เนินการเป็นขั้นเป็นตอนเป็นกระบวนการตั้งแต่เริ่มหาข้อมูล การวิเคราะห์
กำ�หนดทางเลือก และการเลือกทางเลือกที่เหมาะสม และกระบวนการตัดสินใจมิได้สิ้นสุดลงแต่เพียงการ
ตัดสินใจเกี่ยวก ับก ารเลือกท างเลือกเท่านั้นแต่จ ะไปส ิ้นสุดท ี่ก ารปฏิบัติ
ฮอย และมิสเกล (Hoy and Miskel, 1991: 300) เสนอข้อคิดเห็นต ่อไปว่าห ากย ังม ิได้มีก ารนำ�การ
ตัดสินใจไปส ู่ก ารปฏิบัติ การตัดสินใจน ั้นก ็จ ะเป็นเพียงค วามต ั้งใจท ี่ด ี และหากม ีก ารนำ�ไปป ฏิบัติ จึงจะถ ือว่า
เป็นการตัดสินใ จ
2. ความส �ำ คัญข องก ารตัดสินใจ
ตั้งแต่กลางทศวรรษที่ 20 เป็นต้นมา การตัดสินใจได้รับการยอมรับว่าเป็นหัวใจขององค์การและ
การบริหาร ตัวอย่างเช่น เฮอร์เบิร์ท เอ. ไซมอน (Herbert A. Simon, 1950: 1) ได้กล่าวถึงหนังสือของ
เขาซึ่งตีพิมพ์ใน ค.ศ. 1950 ว่า ทฤษฎีก ารบริหารโดยทั่วไปจะรวมเอาหลักขององค์การที่จะทำ�ให้เกิดความ
มั่นใจว ่ามีก ารต ัดสินใจถ ูกต้อง ในป ี 1959 แดเนียล อี. กริฟฟิธส์ (Daniel E. Griffiths, 1959: 89) ได้เสนอ
ทฤษฎีท ี่ว ่า การบริหารคือก ารต ัดสินใจ เขาได้ย กเหตุผลประกอบการเสนอท ฤษฎี 3 ประการคือ ประการแรก
การกำ�หนดโครงสร้างขององค์การเป็นไปโดยอาศัยธรรมชาติของกระบวนการตัดสินใจเป็นพื้นฐานของการ
พิจารณา ประการท ี่สอง ฐานะต ำ�แหน่งของแ ต่ละบุคคลในอ งค์การมีความเกี่ยวข้องโดยตรงก ับการค วบคุม
ตามก ระบวนการต ดั สนิ ใจว นิ จิ ฉยั ส ัง่ ก าร ประการท สี่ าม ประสทิ ธผิ ลข องผ บู้ รหิ ารข ึน้ อ ยกู่ บั ส ดั สว่ นข องจ �ำ นวน
การต ัดสินใจท ี่เขาจัดท ำ�ด้วยต นเอง
ทฤษฎีของกริฟฟิธส์ ซึ่งมีอิทธิพลเป็นอย่างมากต่อวงการศึกษาทางด้านการบริหารมาหลายปี มี
แนวคิดสำ�คัญ 2 ประการค ือ ประการแ รก งานของผู้บริหารค ือการดูแลเพื่อให้แต่ละต ำ�แหน่งในองค์การม ี
ภาระร ับผิดชอบก ระบวนการต ัดสินใจท ี่เหมาะส มกับตำ�แหน่งห น้าที่ค วามร ับผิดช อบข องตน ประการท ี่สอง
