Page 18 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 6
P. 18
6-8 ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา
สืบเนื่องจากประการแรกเมื่อแต่ละตำ�แหน่งมีความรับผิดชอบการตัดสินใจที่เหมาะสมกับตำ�แหน่งหน้าที่
ความรับผิดชอบของตนแล้ว ผู้บริหาร (ระดับสูง) ที่มีประสิทธิผลจะต้องรับผิดชอบการตัดสินใจวินิจฉัย
สัง่ ก ารด ว้ ยต นเองเพยี งเลก็ น อ้ ย แตว่ า่ การต ดั สนิ ใจเพยี งเลก็ น อ้ ยข องเขาจ ะส ง่ ผ ลกร ะท บต อ่ อ งคก์ ารเปน็ อ ยา่ ง
มาก กล่าวอ ีกน ัยห นึ่งก ็ค ือ การควบคุมของผู้บ ริหารไม่ได้ข ึ้นอ ยู่ก ับจ ำ�นวนก ารตัดสินใจท ี่เขาด ำ�เนินก ารด ้วย
ตนเอง ตามแ นวคิดนี้อิทธิพลของผู้บ ริหารจะอยู่ท ี่เกิดก ารคิดร ิเริ่มส ร้างสรรค์และกำ�กับดูแล (monitoring)
กระบวนการตัดสินใจที่เกิดขึ้นในแต่ละระดับของการบังคับบัญชามากกว่าการตัดสินใจด้วยตนเองเหมือน
กับที่ปรากฏอยู่ในองค์การขนาดใหญ่ทั่วไป ลักษณะการบริหารเช่นนี้เป็นไปตามแนวที่ริชาร์ด แอล ดาฟท์
(Richard L. Daft, 1989: 344) กล่าวว ่า “กระบวนการต ัดสินใจเป็นเสมือน (ตัวแทนข อง) สมองแ ละร ะบบ
ประสาทข องอ งค์การ” หรือ ลอ ร์น ซี. ลูเกตต์ และก าย เอ. เฮล (Lorne C. Lunkett and Guy A. Hale,
1982: 60) กล่าวว่า ผู้จัดการที่ดีจะต้องกระตือรือร้นที่จะใฝ่หาแนวทางแก้ปัญหาอยู่ตลอดเวลา เขาจะต้อง
ดำ�เนินการอย่างต่อเนื่องเพื่อปรับปรุงสถานการณ์ กำ�หนดแนวทางใหม่ๆ ยกระดับมาตรฐานและป้องกัน
ปัญหาที่ส ่งผ ลกร ะท บต ่อก ารดำ�เนินง านต ามแ ผนที่ก ำ�หนดไว้”
กิจวัตรป ระจำ�วันข องผ ู้บ ริหารโรงเรียนค ือ การเผชิญแ ละแ ก้ป ัญหาท ั้งท ี่ต นไม่เห็นด ้วยแ ละเห็นด ้วย
กับป ัญหาเหล่าน ัน้ (Ubben and Hughes, 1987: 38) ดงั นัน้ ผูบ้ ริหารจ งึ ค วรพ ร้อมท ีจ่ ะเผชิญป ัญหาด ังก ลา่ ว
ด้วยส ติป ัญญา และหลักว ิชาอ ันจ ะท ำ�ให้การต ัดสินใจแ ก้ป ัญหาดังก ล่าวน ั้นม ีค วามเป็นไปได้ท ั้งในท างป ฏิบัติ
และการยอมรับจ ากผ ู้ร ่วมง านและผู้ที่เกี่ยวข้อง
เรอื่ งท ี่ 6.1.2 คา่ นิยมกับก ารตดั สินใจ
ค่านยิ มกบั ก ารตัดสนิ ใจ
เมือ่ ม กี ารพ ิจารณาท างเลือกแ ละก ารต ัดสนิ ใจก จ็ ะม เี รือ่ งเกี่ยวก บั ค ุณค่าห รอื ค ่าน ยิ ม (Values) เขา้ ม า
เกี่ยวข้องอ ยูใ่นก ระบวนการต ัดสินใจด ้วย ไมว่ ่าผ ูต้ ัดสินใจจ ะต ั้งใจใหม้ หี รือไมก่ ็ตาม ทั้งนี้ เพราะก ารพ ิจารณา
ทางเลือกแ ละก ารต ัดสินใจด ังก ล่าว ผู้ต ัดสินใจจ ำ�เป็นต ้องพ ิจารณาอ ย่างล ะเอียดถ ี่ถ้วนถ ึงผ ลกร ะท บข องท าง
เลือกแต่ละท างตามค่าน ิยมข องตนและของผู้ที่เกี่ยวข้อง
อย่างไรก็ดี มีการตัดสินใจจำ�นวนมากที่ไม่อาจหาแนวทางแก้ไขปัญหาหรือข้อยุติ (solution) ที่
สมบูรณ์ได้ สิ่งท ี่ท ำ�ได้ม ากท ี่สุดก ็ค ือ การท ำ�ให้เกิดค วามพ ึงพ อใจซ ึ่งก ารจ ะได้ม าซ ึ่งค วามพ ึงพ อใจน ั้นก ็อ ยู่บ น
พื้นฐ านของค่าน ิยมของผู้ท ี่เกี่ยวข้อง ตัวอย่างเช่น การเจรจาต ่อร องก ันร ะหว่างผ ู้บ ริหารก ับกลุ่มครู ผลของ
การเจรจาต ่อรองที่จ ะท ำ�ให้เกิดข้อยุติค ือ การได้ผลการเจรจาท ี่เป็นท ี่พ อใจของทั้งส องฝ ่าย
ค่าน ิยมห รือค ุณค่าม ักแ สดงออกม าในร ูปค วามพ ึงพ อใจ ความส นใจ ความต ้องการ ความร ัก ความ
เกลียด และความชอบ เป็นต้น ตัวอย่างเช่น ผู้ที่นิยมในโหราศาสตร์ก็มักจะอาศัยและใช้โชคลางทายทัก
