Page 21 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 6
P. 21
การตัดสินใจและการสั่งการ 6-11
เรอื่ งท ่ี 6.1.4 ประเภทข องการต ัดสนิ ใจ
ประเภทข องก ารต ัดสนิ ใจ
นักวิชาการด้านการบริหารได้จัดแบ่งประเภทของการตัดสินใจออกเป็นหลายอย่าง แต่ละคนก็มี
แนวคิดในการแบ่งแตกต่างกันไปตามพื้นฐานความคิด เหตุผล และประสบการณ์ของตน จนทำ�ให้การแบ่ง
ประเภทม คี วามห ลากห ลาย เอกสารก ารส อนห นว่ ยน จี้ งึ ข อน �ำ แนวค วามค ดิ แ ละก ารแ บง่ ป ระเภทข องน กั ว ชิ าการ
บางท ่านม าเสนอเพื่อเป็นแ นวทางให้น ักศึกษาได้ศ ึกษา วิเคราะห์ เปรียบเทียบ สังเคราะหแ์ ละป ระยุกต์ใช้เป็น
ประโยชน์ต่อไป
เชสเตอร์ ไอ บารน์ ารด์ (Chester I. Barnard, 1938: 190-191) แบง่ ก ารต ดั สนิ ใจอ อกเปน็ 3 ประเภท
ตามที่มาข องเรื่องเพื่อต ัดสินใจ คือ
1) การตัดสินใจเพื่อให้เกิดความเข้าใจตรงกัน (intermediary decisions) เป็นการต ัดสินใจที่เกิด
จากการสื่อความหมายจากผู้บังคับบัญชาไปยังผู้ใต้บังคับบัญชาที่เกี่ยวข้องกับการตีความการประยุกต์หรือ
การเผยแ พร่คำ�สั่งให้เข้าใจต รงก ัน
2) การตัดสินใจต ามเรื่องท ี่ผ ู้ใต้บังคับบ ัญชาส ่งเรื่องมาให้พิจารณา (appellate decisions) เกิดจ าก
การที่ผู้ใต้บังคับบ ัญชาเสนอเรื่องต่างๆ ให้ผ ู้บ ังคับบ ัญชาพ ิจารณาตัดสินใจ
3) การตัดสินใจเชิงส ร้างสรรค์ (creative decisions) เป็นการต ัดสินใจท ี่เกิดจากความคิดร ิเริ่มข อง
ผู้บ ังคับบัญชาเอง
โจเซฟ แอล แมสส ี (Joseph L. Massie, 1971: 51-55) แบ่งการต ดั สินใจส ั่งก ารอ อกเปน็ 2 ประเภท
คือ
1) การตัดสินใจวินิจฉัยสั่งการโดยค นเดียว (decision making by individuals)
2) การต ัดสินใจว ินิจฉัยส ั่งก ารโดยก ลุ่มค น (decision making by groups) ในองค์การข นาดใหญ่
ปัญหาท ี่อ งค์การป ระสบอ ยู่ม ักจ ะเป็นเรื่องท ี่ม ีค วามซ ับซ ้อนห ลากห ลาย การต ัดสินใจม ักได้ม าจ ากก ารพ บปะ
ประชมุ ในร ปู แ บบต า่ งๆ โดยผ บู้ รหิ ารม ุง่ ห วงั ท จี่ ะใหร้ ว่ มก นั ห าแ นวทางแ กป้ ญั หา กลุม่ ต ดั สนิ ใจด งั ก ลา่ วป รากฏ
ออกม าในรูปการป ระชุมสัมมนา การต ั้งค ณะกรรมการห รือค ณะท ำ�งานห รือแ ม้แต่การป ระชุมบุคลากร
เอดการ์ แอล มอร์เฟท และคณะ (Edgar L. Morphet and the others, 1982: 123-127) แบ่ง
การตัดสินใจวินิจฉัยสั่งการออกเป็น 3 ประเภท คือ
1) การตัดสินใจว ินิจฉัยส ั่งก ารที่เกิดข ึ้นเป็นป ระจำ� (routinelv occurring decisions)
2) การต ัดสินใจว ินิจฉัยส ั่งก ารเพื่อก ารป รับเปลี่ยน (adaptive decisions) เป็นการตัดสินใจว ินิจฉัย
สั่งการที่เกี่ยวข้องกับก ารเปลี่ยนนโยบายท ี่ม ีอ ยู่
3) การต ัดสินใจวินิจฉัยสั่งการเพื่อส ิ่งแปลกใหม่ (innovative decisions) เกี่ยวข้องก ับการกำ�หนด
นโยบายและจ ุดมุ่งห มายใหม่
