Page 22 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 6
P. 22
6-12 ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา
เจอรัลด์ แอล อับเบน และล าร์ล ี ดับบ ล ิว ฮิวส์ (Jerald L. Ubben and Larry W. Hughes, 1987:
41) แบ่งการต ัดสินใจออกเป็น 2 ประเภท คือ
1) การต ัดสินใจท ีม่ โีครงสร้างก ำ�หนดไ ว้ (structured decision settings) เป็นการต ัดสินใจเกี่ยวก ับ
งานประจำ�และเรื่องท ี่เกิดข ึ้นเสมอ
2) การต ัดสินใจท ี่ม ีท างเลือกห ลายท างห รือไ ม่มีโครงสร้างท ี่ก ำ�หนดไ ว้ห รือก ารต ัดสินใจเรื่องใหม่ๆ
(multi-alternative, unstructured and innovative decision settings)
ปีเตอร์ ดรักเกอร์ (Peter Drucker, 1966: 113-142) แบ่งก ารต ัดสินใจออกเป็น 2 ประเภท คือก าร
ตัดสินใ จเรื่องทั่วไปและการตัดสินใ จเรื่องเฉพาะ
1) การตัดสินใจเร่อื งทวั่ ไป (generic decisions) เป็นการตัดสินใจทเ่ี กิดขน้ึ เพ่ือการกำ�หนดหลักการ
นโยบายกฎระเบียบ กล่าวคือ เป็นการตัดสินใจที่อาจแก้ไขได้ด้วยการกำ�หนดกฎระเบียบ ข้อบังคับ การ
ตดั สนิ ใจสองแบบแ รกข องบ ารน์ ารด์ กเ็ ปน็ การต ดั สนิ ใจป ระเภทน ี้ ซึง่ เปน็ การต ดั สนิ ใจเพือ่ ค นท ัว่ ไปในอ งคก์ าร
การต ดั สนิ ใจป ระเภทน ีจ้ ะเกดิ ข ึน้ เมือ่ ผ ูบ้ รหิ ารโรงเรยี นห รือผ ูบ้ รหิ ารห นว่ ยง านก �ำ หนดน โยบายห รือแ นวป ฏิบัติ
เพื่อให้ผู้ใต้บังคับบัญชาปฏิบัติตาม การตรวจตราการมาทำ�งานและการลา การพิจารณาความดี ความชอบ
การป ระสานข้อขัดแ ย้ง และก ารด ำ�เนินการทางว ินัย เป็นต้น
2) ส่วนการตัดสินใจเฉพาะเรื่อง (unique decisions) เป็นการตัดสินใจที่เกิดขึ้นเพื่อการพิจารณา
เรื่องใดเรื่องห นึ่งเป็นการเฉพาะ ซึ่งอ าจจ ะเกี่ยวข้องเฉพาะค นบ างค น บางก ลุ่ม บางเรื่องแ ละบ างเวลา หรือเป็น
เรื่องเฉพาะที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน ตัวอย่างเช่น การตีความหลักสูตรหรือปัญหาเกี่ยวกับนักเรียนบางอย่าง
และเป็นปัญหาที่ไม่เคยเกิดขึ้นม าก่อน ดังนั้น เมื่อเกิดปัญหาขึ้นทั้งผ ู้บริหารแ ละค รูไม่อ าจพ ิจารณาตัดสินใจ
ได้ด ้วยต ัวข องต นเองต ามล ำ�พัง กรณเีช่นน ี้ผ ู้บ ริหารอ าจใช้ว ิธีก ารแ ก้ไขป ัญหาด ้วยก ารป ระชุมร ่วมก ับค ณะค รู
เพื่อพ ิจารณาห าแ นวทางแ ก้ไขป ัญหา ดรักเกอร์ได้ก ล่าวเพิ่มเติมว ่าป ัญหาท ี่ม ักจ ะเกิดข ึ้นในก ารพ ิจารณาท ั้ง 2
ประเภทน ีก้ ค็ ือ การท ี่พ ิจารณาป ัญหาเรื่องท ั่วไปเหมือนก ับป ัญหาก ารต ัดสินใจเฉพาะเรื่อง และในท างก ลับก ัน
การแ ก้ป ัญหาเฉพาะเรื่องห รือป ัญหาท ี่เกิดข ึ้นใหม่เหมือนก ับป ัญหาท ี่เกิดข ึ้นม าก ่อนๆ และใช้ว ิธีก ารเดิมๆ แก้
ปัญหา
เกรกอ รี มัวเฮด และร ิคกี กริฟฟิน (Gregory Moorhead and Ricky Griffin, 1992: 481-483)
แบ่งการต ัดสินใจเป็น 2 ประเภท คือ
1) การต ัดสินใจท ี่มีก ารวางโปรแกรมไ ว้ (programmed decision) คือก ารต ัดสินใจวินิจฉัยส ั่งการ
ที่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง จนกระทั่งสามารถตั้งกฎเพื่อการตัดสินใจได้ โดยกฎเพื่อการตัดสินใจ นั่นคือข้อความที่
บอกผ ู้ตัดสินใจเกี่ยวกับทางเลือกที่จ ะเลือกบนพื้นฐานของส ถานการณ์ที่ตัดสินใจ
2) การต ัดสินใจท ี่ม ิได้ม ีโปรแกรมก ำ�หนดไ ว้ (nonprogrammed decision) เป็นการต ัดสินใจท ี่ม ิได้
เกิดขึ้นบ่อยครั้งนัก และไม่มีการกำ�หนดกฎของการตัดสินใจวินิจฉัยสั่งการไว้ก่อน การตัดสินใจประเภทนี้
โดยท ั่วไปมักจะต้องการก ารแก้ปัญหา (problem solving) โดยการแก้ปัญหาเป็นการตัดสินใจซ ึ่งม ีลักษณะ
พิเศษแ ละต ้องการก ารพ ัฒนาแ ละป ระเมินท างเลือกโดยม ิได้ม ีก ฎเพื่อก ารต ัดสินใจเป็นเครื่องช ่วย การต ัดสิน
ใจป ระเภทน ี้ต้องการพิจารณาตัดสิน (judgement) และความคิดร ิเริ่มส ร้างสรรค์ (creativity)
