Page 23 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 6
P. 23
การตัดสินใจและการสั่งการ 6-13
เอกสารการฝึกอบรม มสธ. แบ่งการตัดสินใจออกเป็น 3 ประเภทที่ต้องเกี่ยวข้องมีความสัมพันธ์
กันเสมอ ถ้าการตัดสินใจส อดคล้องกัน องค์การก ็จ ะไม่ป ระสบกับความข ัดแย้ง การต ัดสินใจท ั้ง 3 ประเภท
ได้แก่
1) การตัดสินใจเกี่ยวก ับน โยบาย (policy decision) เป็นการต ัดสินใจเกี่ยวกับแนวป ฏิบัติท ี่ถ ูกต ้อง
เพื่อให้การใช้ทรัพยากรที่จ ำ�กัดให้เป็นประโยชน์ต่อองค์การมากท ี่สุดแ ละบังเกิดผลผลิตท ี่ด ี อันจะทำ�ให้แนว
ดำ�เนินงานบ รรลุว ัตถุประสงค์แ ละกลยุทธ์ข ององค์การ
2) การต ัดสินใจเกี่ยวก ับก ารด ำ�เนินง าน (management decision) เป็นการต ัดสินใจเพื่อให้ส ามารถ
ใช้ท รัพยากรต ่างๆ ได้ผ ลป ระโยชน์ส ูงสุดต ลอดจ นก ารป ฏิบัติง านอ ย่างม ีป ระสิทธิภาพส ูงภ ายใต้ข อบเขตแ ละ
เป้าหมายที่วางไว้ จะมีลักษณะเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับปัจจัยต่างๆ ที่จะนำ�มาใช้และสามารถควบคุมได้ การ
ตัดสินใจเกี่ยวกับการดำ�เนินงานนี้จะรวมตั้งแต่การอำ�นวยการ การจัดการ การควบคุมดูแลการดำ�เนินงาน
ให้บรรลุว ัตถุประสงค์เพื่อส นองน โยบาย
3) การต ัดสินใจเกี่ยวกับการป ฏิบัติก าร (operational decision) เป็นการต ัดสินใจของแ ต่ละระดับ
ในอ งค์การเพื่อการปฏิบัติงานให้ส อดคล้องก ับน โยบาย
วิชัย โถสุวรรณจ ินดา (2535: 185-186) และจริ ะจ ิตต์ ราคา (2527: 236-239) แบ่งการต ัดสินใจอ อก
เป็น 3 ประเภทตามส ถานการณ์ที่เกิดข ึ้น คือก ารตัดสินใจภ ายใต้สถานการณ์ที่แ น่นอน การต ัดสินใจภายใต้
สถานการณ์ที่เสี่ยงและก ารตัดสินใจภ ายใต้สถานการณ์ที่ไม่แน่นอน
1) การตัดสินใจภ ายใต้สถานการณ์ที่แ น่นอน เป็นการตัดสินใจที่ผ ู้ตัดสินใจม ีข ้อมูลหรือข้อเท็จจริง
ชัดเจน สามารถคาดการณ์ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นได้แ น่นอน กรณีดังก ล่าวการตัดสินใจจะพ ยายามเลือกทางเลือก
ที่ใ ห้ประโยชน์สูงสุด
2) การตัดสินใจภ ายใต้สถานการณ์ท ี่เสี่ยง เป็นการต ัดสินใจที่ม ีค วามแ น่นอนน้อยก ว่าข ้อท ี่ 1) แต่
ยังพ อค าดก ารณผ์ ลท ีจ่ ะเกิดข ึ้นไดบ้ ้าง แตผ่ ลท ีจ่ ะเกิดข ึ้นจ ากท างเลือกท ีพ่ ิจารณาม คี วามแ ตกต ่างก ันอ ันเนื่อง
มาจากค วามไม่แ น่นอนข องป ัจจัยแ ละสถานการณ์
3) การตัดสินใจภายใต้สถานการณ์ท ี่ไม่แน่นอน เป็นการต ัดสินใจที่ผู้ตัดสินใจมีข้อมูลห รือข้อเท็จ
จริงไม่ชัดเจน ไม่สามารถคาดการณ์ผลที่จะเกิดขึ้นของแต่ละทางเลือกได้ เพราะมีปัจจัยที่ควบคุมไม่ได้ ผู้
ตัดสินใจจึงไม่อาจหาทางเลือกที่ให้ประโยชน์สูงสุดได้ จำ�ต้องใช้ดุลพินิจวิจารณญาณและประสบการณ์ช่วย
การพ ิจารณา
