Page 19 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 6
P. 19
การตัดสินใจและการสั่งการ 6-9
โชคช ะตาป ระกอบก ารต ัดสินใจห รือพ วกท ี่ห ัวอ นุรักษ์น ิยมก ็ม ักจ ะอ าศัยข ้อมูลแ น่นอน แบบค ่อยเป็นค ่อยไป
ขณะที่ผู้มีค ่าน ิยมแ บบก้าวหน้าจ ะต ัดสินใจโดยม ีค วามเสี่ยงอ ยู่ด้วย (วิชัย โถสุวรรณจ ินดา 2535: 199)
สำ�หรับค่านิยมที่นำ�มาใช้เป็นพื้นฐานของการตัดสินใจนั้น ไม่มีกฎตายตัวในการพิจารณา อย่างไร
ก็ตาม หากผู้บ ริหารต ้องทำ�การตัดสินใจที่ต ้องคำ�นึงถ ึงค ่านิยมน ั้น เลส์ (William A.R. Leys อ้างใน (Mor-
phet and the others, 1982: 128-129) ได้เสนอแนะค่านิยมที่นักปรัชญาคลาสสิกใช้ในการพิจารณา 6
ประการ คือ
1. ความสุข (happiness) ผลที่ได้รับจากการพิจารณาจะต้องเป็นไปตามความต้องการ มี
ประสิทธิภาพ และความพึงพอใจส ูงสุด
2. ความถ ูกต ้องต ามก ฎ (lawfulness) การพ ิจารณาเรื่องน ั้นอ ยู่ในก รอบข องก ฎข ้อบ ังคับ ตามก รอบ
อำ�นาจห น้าทีท่ ีผ่ ูต้ ัดสินใจม อี ยู่ การต ัดสินใจน ั้นเป็นไปต ามก รอบข องข นบธรรมเนียมป ระเพณี และข ้อส ัญญา
ที่ให้แก่ก ัน
3. ความสอดคล้องต้องกัน (harmony) การตัดสินใจนั้นเป็นไปอย่างมีเหตุผลและอย่างคงเส้น
ค งวา มีความย ุติธรรมเป็นไปอย่างม ีร ะเบียบ มีแผนงานและม ีจ ุดด ีร่วมกัน
4. ความคงอยู่ (survival) การตัดสินใจน ั้นก่อให้เกิดผ ลในค วามส ัมพันธ์ระหว่างผ ู้ร่วมงาน และผู้
ที่เกี่ยวข้องท ั้งผ ู้ท ี่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วยกับก ารตัดสินใจน ั้น
5. ศักดิ์ศรี (integrety) การต ัดสินใจน ั้นเป็นไปโดยค ำ�นึงถ ึงศ ักดิ์ศรีข องผ ูเ้กี่ยวข้อง และเป็นไปด ้วย
การนับถือตนเองของผู้ตัดสินใจเป็นไปด้วยค วามส ุจริตและด้วยเหตุผล
6. ความจงรักภักดี (loyalty) การตัดสินใจนั้นมีผลก่อให้เกิดความจงรักภักดีหรือความแตกต่าง
ต่ออ งค์การม ากน ้อยเพียงใด แนวโน้มข องสถาบันจ ะเป็นอ ย่างไรต่อไปต ่อก ารต ัดสินใจน ั้น และการต ัดสินใจ
ดังก ล่าวส่งผลกระทบต่อส ังคมประการใด
สำ�หรับ วิชัย โถสุวรรณจ ินดา (2535: 199) ระบุถึงเหตุผลท ี่ค ่านิยมม ีผ ลต ่อก ารต ัดสินใจ 6 ประการ
คือ
1) ค่านิยมช่วยในการเลือกและลำ�ดับความสำ�คัญของทางเลือกเพื่อสนองความต้องการของ
ผู้ต ัดสินใจ
2) คา่ น ยิ มม คี วามห ลากห ลายแ ตกต า่ งก นั ในร ะหว่างบ คุ คลอ นั ม ผี ลใหแ้ ต่ละค นต ัดสนิ ใจเลือก
ทางเลือกแตกต ่างก ันไปด้วย
3) ค่านิยมเป็นมรดกจากบรรพบุรุษไปสู่ลูกหลานโดยผ่านกระบวนการสะสมทางสังคมหรือ
กระบวนการเรียนรู้ทางส ังคม (socialization)
4) ค่านิยมเปลี่ยนแปลงได้โดยเปลี่ยนแปลงไปตามบุคคล ตามประสบการณ์ตามเวลา และ
สถานที่
5) คา่ น ิยมจ ะก �ำ หนดเงื่อนไขบ ทบาทแ ละห นา้ ที่ ซึ่งเป็นไปต ามภ ารกจิ แ ละค วามร บั ผ ดิ ช อบข อง
แต่ละต ำ�แหน่ง
6) ค่าน ิยมว ัดม าตรฐานตัวเอง กล่าวคือ ผู้คนม ักจ ะใช้ค ่าน ิยมข องต นเป็นม าตรว ัดแ ละต ัดสิน
ใจในเรื่องต่างๆ
