Page 63 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 6
P. 63
การตัดสินใจและการสั่งการ 6-53
แต่ถ้าจุดมุ่งหมายของการให้บุคลากรมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเป็นไปเพื่อการปรับปรุงคุณภาพ
ของการตัดสินใจแล้ว ก็ควรที่จะให้บุคลากรเข้ามามีส่วนร่วมตั้งแต่ต้น โดยผู้บริหารควรเน้นกระบวนการ
แก้ปัญหามากกว่าก ารระบุวิธีการแก้ปัญหา (solution) กรณีด ังกล่าวม ีผลการวิจัยที่ชี้วัดว่า การต ัดสินใจที่
มีคุณภาพสูงมักจะได้มาจากกลุ่มตัดสินใจที่ผู้บริหารวางตนเป็นกลาง ไม่เข้าไปประเมินและวิจารณ์ความ
คิดเห็นของที่ประชุม รวมท ั้งห ลีกเลี่ยงก ารแสดงค วามป ระหลาดใจในแนวคิดแปลกๆ ที่มีผู้เสนอ (Argyris,
1966, Bridges and Doyle, 1968) ผู้บริหารค วรท ำ�หน้าที่ก ่อให้เกิดก ารแสดงความคิดเห็นอย่างอ ิสระ และ
ให้เป็นการป ระชุมที่ม ีก ารสื่อสารแบบเปิด
อย่างไรก็ดี ตัวแบบการตัดสินใจแบบมีส่วนร่วมของบุคลากรนี้มิใช่เป็นสิ่งที่จะนำ�มาใช้แก้ปัญหา
และไม่อาจนำ�มาเป็นเครื่องสะท้อนแนวคิดและแนวปฏิบัติในการบริหารได้ทั่วไปหมด การมีส่วนร่วมใน
การตัดสินใจเป็นแต่เพียงให้แนวทางว่าเมื่อใดผู้บริหารและบุคลากรถึงจะร่วมกันตัดสินใจ และพิจารณา
ประสิทธิผลของการตัดสินใจดังกล่าวได้จากคุณภาพของการตัดสินใจ และการยอมรับการตัดสินใจของผู้
ใต้บังคับบ ัญชาในการปฏิบัติตามการต ัดสินใจนั้น (Hoy and Miskel, 1991: 333)
เรอื่ งท ่ี 6.4.3 การว จิ ยั เก่ยี วก บั ก ารต ดั สินใจของผู้บ ริหารก ารศกึ ษา
ได้ม ีก ารว ิจัยเกี่ยวก ับก ารต ัดสินใจข องผ ู้บ ริหารก ารศ ึกษาอ ยู่เป็นจ ำ�นวนม ากในต ่างป ระเทศ สำ�หรับ
ในป ระเทศไทยย งั ไมพ่ บง านว จิ ยั เกีย่ วก ับเรือ่ งน ี้ ฉะนัน้ ในเอกสารก ารส อนต อ่ ไปน ีจ้ ะน ำ�ผลก ารว จิ ยั บ างส ่วนม า
เสนอ เพื่อให้น ักศึกษาได้ท ราบสถานภาพของการศึกษาเรื่อง การต ัดสินใจทางการศ ึกษาท ี่เป็นอ ยู่ในปัจจุบัน
โดยการวิจัยส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องเกี่ยวกับการตัดสินใจแบบมีส่วนร่วม นอกจากนั้น เป็นเรื่องเกี่ยวกับ
ประสิทธิภาพของผ ู้บริหารในก ารตัดสินใจ เรื่องที่ผ ู้บ ริหารตัดสินใจแ ละพื้นฐ านที่ผู้บริหารใช้ในก ารตัดสินใจ
1. การว จิ ัยเก่ยี วกับก ารตดั สนิ ใจแบบม สี ว่ นรว่ ม
การเปิดโอกาสให้บ ุคลากรม ีส ่วนร ่วมในก ารต ัดสินใจ ได้ส ่งผ ลให้น ักว ิจัยจ ำ�นวนม ากท ำ�การว ิจัยเชิง
ทดลองเกี่ยวก ับการต ัดสินใจ เช่น ชาร์มา (Shama, 1955) เกสท ์ (Guest, 1960) วร ูม (Vroom, 1960) ดริส
โคลล์ (Driscoll, 1978) ฮอย และคณะ (Hoy and the others, 1977) โมฮ์รแมนและคณะ (Mohrman
and the others, 1978) มูน (Moon, 1983) อิมเบอร์ (Imber, 1983) คอนเวย์ (Conway, 1984) ฯลฯ ซึ่ง
ผลก ารวิจัยส รุปได้ดังต ่อไปนี้
1) โอกาสที่มีส่วนร่วมในการกำ�หนดนโยบายเป็นปัจจัยสำ�คัญในการสร้างขวัญของครูและความ
กระตือรือร้นข องโรงเรียน
