Page 43 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 9
P. 43
การบริหารสมรรถนะทรัพยากรบุคคลในองค์การ 9-33
1. การกำ�หนดสมรรถนะ (Analysis and Determination)
การก ำ�หนดส มรรถนะเป็นการจ ัดท ำ�รายการส มรรถนะท ีจ่ ำ�เป็นแ ละต ้องใชใ้นก ารป ระเมินแ ละพ ัฒนา
สมรรถนะบุคลากร ให้ส ามารถปฏิบัติงานในภ ารกิจหน้าที่ท ี่ได้ร ับม อบห มายห รือความร ับผิดชอบจ นป ระสบ
ความสำ�เร็จ วิธีก ารกำ�หนดส มรรถนะสามารถด ำ�เนินก ารได้หลายวิธี เช่น ใช้แนวทางในก ารบ ริหารกลยุทธ์ใน
องค์การในส ่วนท ี่เกี่ยวกับว ิสัยท ัศน์ พันธกิจ และค่าน ิยมหลักข องอ งค์การเป็นเป้าห มายหลักในการวิเคราะห์
ภารกจิ แ ละบ ทบาทห นา้ ทขี่ องบ คุ ลากร และจ ะน �ำ ไปส กู่ ารก �ำ หนดส มรรถนะท จี่ �ำ เปน็ เพือ่ ใหก้ ารป ฏบิ ตั งิ านบ รรลุ
ความส ำ�เร็จ ส่วนว ิธีก ารอื่นๆ ก็มีอีก เช่น วิธีการวิจัยโดยใช้เครื่องมือในก ารประเมิน job competency การ
ใช้ผู้เชี่ยวชาญ การใช้ข้อมูลทุติยภูมิ และการใช้วิธีการผสมผสานโดยผสมวิธีการต่างๆ เข้าด้วยกัน เพื่อให้
สามารถก ำ�หนดต ัวส มรรถนะได้ถูกต้องแ ละเหมาะส มยิ่งขึ้น แต่อย่างไรก ็ตาม ในเอกสารน ี้จ ะนำ�เสนอก ารจัด
ทำ�สมรรถนะจากการจัดการเชิงกลย ุทธ์ขององค์การเท่านั้น เพราะเป็นวิธีที่ได้รับค วามนิยมในปัจจุบัน
การกำ�หนดสมรรถนะ โดยใช้แนวทางการบริหารจัดการเชิงกลยุทธ์ (Strategic Management
Approach) นี้เป็นวิธีก ารห ลักแ ละเป็นที่ย อมรับและน ิยมก ันท ั่วไป หลักก ารส ำ�คัญในการกำ�หนดสมรรถนะ
ตามวิธีก ารน ี้ คือก ารย ึดว ิสัยทัศน์ พันธกิจ และค ่านิยมหลักข องอ งค์การเป็นต ัวกำ�หนดหลัก ซึ่งอ าจใช้ว ิสัย
ทัศน์หรือพันธกิจหรือค่านิยมหลักหรือทั้งสามตัวก็ได้ จากวิสัยทัศน์ (visions) พันธกิจ (missions) และ
ค่านิยมหลัก (shared values) ของอ งค์การจะถูกกำ�หนดเป็นยุทธศาสตร์ (strategies) ในก ารดำ�เนินก าร
โดยยุทธศาสตร์นี้อาจกำ�หนดเป็นหลายระดับ เช่น ระดับองค์การ ระดับหน่วยงาน/แผนก ระดับฝ ่ายหรือ
ระดับห น่วยง านย ่อยก ็ได้ ทั้งนี้เพื่อเป็นย ุทธศาสตร์ในก ารปฏิบัติง านให้บ รรลุผลตามว ิสัยทัศน์ พันธก ิจ และ
ค่าน ิยมข ององค์การที่กำ�หนดไว้
เมื่อก ำ�หนดย ุทธศาสตรแ์ ต่ละร ะดับแ ล้ว จะต ้องม กี ารก ำ�หนดส มรรถนะข องอ งค์การ (organization
core competency) เพือ่ ใหส้ ามารถป ฏบิ ตั ภิ ารกจิ ข องอ งคก์ าร รวมท ัง้ จ �ำ แนกย อ่ ยล งม าเปน็ ส มรรถนะในร ะดบั
ฝา่ ย/หนว่ ยง าน และแ ผนกย อ่ ยๆ ในอ งคก์ าร ตอ่ จ ากน ัน้ จ งึ ว เิ คราะหว์ า่ การท จี่ ะบ รรลเุ ปา้ ห มายแ หง่ ค วามส �ำ เรจ็
ของง านในร ะดับต ่างๆ นั้น บุคลากรในอ งค์การ หน่วยง าน/ฝ่าย/แผนก จำ�เป็นต ้องม ีส มรรถนะอ ย่างไรในก าร
ทำ�งานจ ึงจ ะท ำ�ให้การปฏิบัติง านป ระสบความส ำ�เร็จ การเชื่อมโยง (linkage) หรือการผ นึกส มรรถนะในง าน
ตามส มรรถนะห ลักข องอ งค์การไปส ูส่ มรรถนะด ้านต ัวบ ุคคลน ี้ เรียกว ่า การท ำ� Competency mapping การ
กำ�หนดส มรรถนะข องบ ุคลากรในก ารป ฏิบัติง าน อาจป ระกอบด ้วยส มรรถนะห ลัก ซึ่งส อดคล้องก ับส มรรถนะ
ของอ งคก์ าร สมรรถนะด า้ นง าน/วชิ าชพี ซึง่ จ �ำ เปน็ ในก ารท �ำ งานแ ละส มรรถนะท เี่ กีย่ วก บั ก ารป ฏบิ ตั ติ ามภ ารกจิ
และห น้าที่ของตนโดยเฉพาะ (job competency) ซึ่งอาจส รุปได้ต ามภ าพที่ 9.11 ต่อไปนี้
