Page 29 - การวิจัยการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 1
P. 29
แนวคิดเกี่ยวกับการวิจัยการบริหารการศึกษา 1-19
แกลตเตอร์ (Glatter. 1979: 16) ไดใ้ หค้ วามหมายของการบรหิ ารการศกึ ษาวา่ เปน็ การศกึ ษาเกีย่ วกบั
การดำ�เนินการภายในของสถาบันการศึกษา การศึกษาเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมของสถาบันการศึกษาซึ่งได้แก่
ชุมชน และการศึกษาเกี่ยวกับองค์การที่ทำ�หน้าที่ควบคุมดูแลสถาบันการศึกษานั้น ๆ คำ�จำ�กัดความนี้ให้จุด
เน้นสำ�คัญ 3 ประการ ดังนี้ 1) การดำ�เนินการภายในของสถาบันการศึกษา 2) สภาพแวดล้อมของสถาบัน
การศึกษา และ 3) องค์การที่ทำ�หน้าที่ควบคุมดูแลสถาบันการศึกษา
นอกจากนี้ ฮอล์เลอร์และคแนพพ์ (Haller & Knapp. 1985: 161) ได้ให้คำ�จำ�กัดความของการ
วิจัยการบริหารการศึกษาว่า การวิจัยการบริหารการศึกษา คือ การศึกษาความสัมพันธ์ที่เป็นรูปแบบระหว่าง
องค์ประกอบที่พบเห็นเป็นประจำ� 5 ประการ ได้แก่ 1) เนื้อหาสาระ (subject matter) 2) ผู้เรียน (learners)
3) ครู (teachers) 4) สภาพแวดลอ้ ม (milieus) และ 5) ผูบ้ รหิ าร (administrators) โดยมจี ดุ เนน้ ทีผ่ ลกระทบ
(effect) ของความสัมพันธ์ต่อการถ่ายทอดความรู้สู่ผู้เรียน
สว่ นวจิ ติ ร ศรสี อา้ น (2528: 6) ไดก้ ลา่ ววา่ การวจิ ยั การบรหิ ารการศกึ ษาเปน็ การศกึ ษาคน้ ควา้ เกีย่ วกบั
กิจกรรมของ ครู นักเรียน และผู้บริหาร ในการร่วมมือกันจัดการเรียนการสอน เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์
ทางการศึกษา โดยการใช้กระบวนการและทรัพยากรที่เหมาะสม
โดยภาพรวม อาจกล่าวได้ว่า การบริหารการศึกษาเป็นกระบวนการทางสังคมหรือเป็นกิจกรรม
ของกลุ่มบุคคลที่ร่วมมือกันทำ�กิจการของระบบโรงเรียนเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ของการศึกษาโดยใช้
กระบวนการและทรัพยากรที่เหมาะสม (วิจิตร ศรีสอ้าน และทองอินทร์ วงศ์โสธร. 2550) ส่วนการวิจัย
ทางการบริหารการศึกษา หมายถึง การเสาะแสวงหาความรู้ใหม่หรือวิธีแก้ปัญหาแบบใหม่ หรือคำ�ตอบใหม่
ที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมทางด้านบริหารการศึกษา โดยใช้กระบวนการที่เชื่อถือได้และทรัพยากรที่เหมาะสม
ลกั ษณะของการวิจัยการบริหารการศึกษา
จากคำ�จำ�กัดความที่ได้กล่าวมาแล้ว อาจสรุปได้ว่า การวิจัยการบริหารการศึกษามีลักษณะ ดังนี้
1. เป็นการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับองค์ประกอบที่สำ�คัญขององค์การ ได้แก่ 1) องค์การ 2) ผู้บริหาร
3) ครู 4) นักเรียนนักศึกษา 5) การเรียนการสอน 6) วัสดุอุปกรณ์ และ 7) สภาพแวดล้อม
2. เปน็ การวจิ ยั ทีม่ จี ดุ เนน้ ทีภ่ ารกจิ และกระบวนการท�ำ งานรว่ มกนั ในอนั ทีจ่ ะท�ำ ใหก้ ารเรยี นการสอน
บรรลุวัตถุประสงค์
ลกั ษณะทัง้ สองขอ้ นีม้ คี วามส�ำ คญั เกีย่ วขอ้ งกนั การศกึ ษาเกีย่ วกบั ผูบ้ รหิ ารเพยี งอยา่ งเดยี วไมใ่ ชก่ าร
วิจัยการบริหารการศึกษา เช่น การศึกษาพฤติกรรมส่วนตัวของผู้บริหาร แต่การศึกษาพฤติกรรมการสื่อสาร
ของผู้บริหารในการสื่อสารกับครูเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนเป็นการวิจัยบริหารการศึกษา เหตุผลก็คือ
1) เปน็ การวจิ ยั เกีย่ วขอ้ งกบั ผูบ้ รหิ าร และ 2) เปน็ การศกึ ษากระบวนการทำ�งานรว่ มกนั ระหวา่ งครแู ละผูบ้ รหิ าร
เพื่อทำ�ให้การเรียนการสอนบรรลุวัตถุประสงค์
นักวิชาการบริหารการศึกษาอาจศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับการบริหารการศึกษาได้สองทาง ทางหนึ่งจาก
ทฤษฎี และอีกทางหนึ่งจากการปฏิบัติ การศึกษาทฤษฎีก็เพื่อทดสอบองค์ความรู้สำ�หรับใช้เป็นแนวในการ
ปฏิบัติ การศึกษาจากการปฏิบัติก็เพื่อเสาะแสวงหาองค์ความรู้ในการพัฒนาทฤษฎี การศึกษาทั้งสองด้านจึง
เกื้อกูลกันและกัน ทฤษฎีและแนวปฏิบัติจึงเป็นตัวกำ�หนดขอบข่ายที่สำ�คัญ ดังจะได้กล่าวถึงในเรื่องถัดไป
