Page 59 - การวิจัยการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 1
P. 59
แนวคิดเกี่ยวกับการวิจัยการบริหารการศึกษา 1-49
จากความสัมพันธ์ระหว่างทฤษฎีและการวิจัย ในประเด็นดังกล่าว สามารถนำ�มาอธิบายได้ดังนี้
1. ทฤษฎแี ละกรอบแนวคดิ ดงั ทีก่ ลา่ วถงึ แลว้ ในเรือ่ งที่ 1.3.1 จากทฤษฎภี าวะผูน้ �ำ นกั วจิ ยั ไดก้ รอบ
แนวคดิ ส�ำ หรบั ศกึ ษาพฤตกิ รรมผูน้ �ำ ของผูบ้ รหิ ารสถาบนั ครศุ กึ ษา และจากทฤษฎบี รรยากาศองคก์ าร นกั วจิ ยั
ได้แนวคิดสำ�หรับศึกษาบรรยากาศของสถาบันครุศึกษา
2. ขอ้ เสนอและสมมตฐิ าน ทฤษฎีเปน็ แมบ่ ท จากแม่บทไดล้ ูกบท ลกู บทเปน็ ขอ้ สนั นษิ ฐานเกีย่ วกบั
ความจริง ลูกบทเรียกกันว่าข้อเสนอหรือข้อสันนิษฐาน (propositions) ตัวอย่างเช่น ทฤษฎีลำ�ดับขั้นความ
ต้องการของมาสโลว์ (Maslow) ซึ่งกล่าวถึงความต้องการห้าขั้นของมนุษย์ ข้อเสนอสำ�คัญข้อหนึ่ง คือ ความ
ต้องการห้าประเภทเรียงกันเป็นลำ�ดับขั้น จากความต้องการที่เป็นพื้นฐานมากที่สุดจนถึงความต้องการที่เป็น
พื้นฐานน้อยที่สุด ข้อเสนอเป็นที่มาของสมมติฐาน จากข้อเสนอนี้ นักวิจัยอาจตั้งสมมติฐานว่า ครูมีความ
ต้องการห้าประเภทเรียงกันเป็นลำ�ดับขั้น จากความต้องการที่เป็นพื้นฐานมากที่สุดจนถึงความต้องการที่เป็น
พื้นฐานน้อยที่สุด
อีกตัวอย่างหนึ่ง คือ ทฤษฎีบรรยากาศองค์การของฮอลพินและครอฟท์ ทฤษฎีนี้มีข้อเสนอสำ�คัญ
คือ บรรยากาศของโรงเรยี นเกดิ จากพฤติกรรมของผูบ้ ริหารสถานศกึ ษาและครู พฤตกิ รรมของผู้บริหารสถาน
ศึกษามี 4 ประเภท ได้แก่ 1) ความเหินห่าง 2) ความคำ�นึงเฉพาะงาน 3) การกระตุ้น และ 4) การมีดุลยพินิจ
หรือเน้นคน และพฤติกรรมของครูมี 4 ประเภท ได้แก่ 1) ความไม่ประสานงาน 2) ความกีดกั้น 3) ขวัญ
และ 4) ความสนิทสนม พฤติกรรมดังกล่าวของผู้บริหารสถานศึกษาและครูก่อให้เกิดบรรยากาศองค์การ
6 ประเภท ได้แก่ 1) เปิด 2) อิสระ 3) ควบคุม 4) สนิทสนม 5) บิดาและบุตร และ 6) ปิด จากข้อเสนอนี้
นักวิจัยที่สนใจศึกษาบรรยากาศองค์การของโรงเรียนจังหวัดนครราชสีมา อาจตั้งสมมติฐานว่าบรรยากาศ
องค์การของโรงเรียนประถมศึกษาในจังหวัดนครราชสีมามี 6 ประเภทตามที่กล่าวถึงข้างต้น
ทฤษฎีบรรยากาศองค์การของฮอลพินและครอฟท์เปน็ ทฤษฎีดัง้ เดิม ตอ่ มา ฮอยและโคลเวอร์ (Hoy
& Clover) ได้ปรับปรุงเครื่องมือเพื่อใช้วัดบรรยากาศองค์การในโรงเรียนประถมศึกษา ตามทฤษฎีของฮอย
และโคลเวอร์ บรรยากาศของโรงเรียนประถมศึกษาเกิดจากพฤติกรรมผู้บริหารสถานศึกษา 3 ประเภท และ
พฤติกรรมของครู 3 ประเภท พฤติกรรมผู้บริหารสถานศึกษา 3 ประเภท ได้แก่ 1) พฤติกรรมสนับสนุน
2) พฤติกรรมสั่งการ และ 3) พฤติกรรมจำ�กัด ส่วนพฤติกรรมของครูมี 3 ประเภท ได้แก่ 1) พฤติกรรม
สมานฉันท์ (collegial) 2) พฤติกรรมกันเอง และ 3) พฤติกรรมไม่ประสาน ข้อเสนอของทฤษฎีนี้ คือ
พฤติกรรม 6 ประเภท ก่อใหเ้ กิดบรรยากาศองค์การในโรงเรียนประถมศกึ ษา 4 ประเภท ไดแ้ ก่ 1) บรรยากาศ
แบบเปดิ 2) บรรยากาศกระตอื รอื รน้ (engaged) 3) บรรยากาศไมป่ ระสาน (disengaged) และ 4) บรรยากาศ
แบบปิด นักวิจัยที่สนใจศึกษาบรรยากาศองค์การของโรงเรียนประถมศึกษาในจังหวัดเชียงใหม่ อาจตั้ง
สมมติฐานว่า บรรยากาศองค์การของโรงเรียนประถมศึกษาในจังหวัดเชียงใหม่มี 4 ประเภทตามที่กล่าวถึงนี้
3. โครงสร้างและตัวแปร ข้อเสนอเป็นที่มาของโครงสร้าง (construct) โครงสร้างเป็นกลุ่มของ
มโนมติ (concept) โครงสรา้ งและมโนมติตา่ งก็เป็นนามธรรม แต่โครงสรา้ งเปน็ นามธรรมมากกว่า โครงสร้าง
จึงเป็นมโนมติชนิดหนึ่งที่กำ�หนดขึ้นในฐานะเป็นตัวเชื่อมของเครือข่ายทฤษฎี