Page 60 - การวิจัยการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 1
P. 60

1-50 การวิจัยการบริหารการศึกษา

       จากทฤษฎบี รรยากาศองคก์ ารแบบดัง้ เดมิ ของฮอลพนิ และครอฟทท์ ีย่ กตวั อยา่ งมาขา้ งตน้ โครงสรา้ ง
คือ พฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาและครูซึ่งรวมกันมี 8 ประเภท จากทฤษฎีบรรยากาศองค์การของ
โรงเรียนประถมศึกษาของฮอยและโคลเวอร์ โครงสร้าง คือ พฤติกรรมของครูและผู้บริหารสถานศึกษาซึ่ง
รวมกันมี 6 ประเภท โครงสร้างของทฤษฎีผู้นำ� ได้แก่ พฤติกรรมผู้นำ�แบบมุ่งงานและแบบมุ่งคน โครงสร้าง
เปลีย่ นแปลงไปตามทฤษฎี กลา่ วไดว้ า่ โครงสรา้ งของทฤษฎใี ดกค็ อื องคป์ ระกอบหรอื โครงสรา้ งของทฤษฎนี ัน้

       โครงสร้างเป็นที่มาของตัวแปร บรรยากาศองค์การตามทฤษฎีของฮอยและโคลเวอร์มีตัวแปรอยู่ 6
ตัวแปร ได้แก่ 1) การสนับสนุน 2) การสั่งการ 3) การจำ�กัด 4) ความสมานฉันท์ 5) ความเป็นกันเอง และ
6) ความไม่ประสาน ส่วนตัวแปรเกี่ยวกับพฤติกรรมผู้นำ�ตามทฤษฎีภาวะผู้นำ�ของฮอลพินและไวเนอร์มีอยู่
2 ตัวแปร คือ พฤติกรรมผู้นำ�แบบมุ่งงานและพฤติกรรมผู้นำ�แบบมุ่งคน

       ขอให้สังเกตว่า โครงสร้างและตัวแปรที่ยกมานี้มีหัวข้อตรงกัน เพราะตัวแปรมาจากโครงสร้าง ข้อที่
แตกต่างกันคือ โครงสร้างมีลักษณะนามธรรม กว้าง ไกล ไม่เจาะจง ตัวแปรมีลักษณะรูปธรรม แคบ เจาะจง
เมื่อกล่าวถึง “ความห่างเหิน” ในฐานะเป็นโครงสร้าง หมายถึง ความห่างเหินซึ่งเป็นพฤติกรรมของผู้บริหาร
ไม่เจาะจงว่าเป็นผู้บริหารประเภทใด ที่ใด เป็นผู้บริหารทั่วไปในทุกที่ เท่าที่มนุษย์สามารถสัมผัสได้ แต่เมื่อ
กล่าวถึง “ความห่างเหิน” ในฐานะตัวแปร ความหมายมีลักษณะเป็นรูปธรรม แคบ และเจาะจง คือ เป็น
ตัวแปรความห่างเหินของผู้บริหารกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง ในโรงเรียนใดโรงเรียนหนึ่งที่นักวิจัยศึกษา เช่น ความ
ห่างเหินของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นต้น

       4. 	มโนมติและกระทงข้อความ คำ�ว่า “มโนมติ” มาจากคำ�ภาษาอังกฤษคือ concept ภาษาไทย
มีหลายคำ� ที่พบเห็นเสมอ ได้แก่ มโนภาพ มโนทัศน์ ความคิดรวบยอด และแนวคิด ในที่นี้ขอใช้คำ�ว่า
“มโนมติ”

       คำ�ต่าง ๆ เป็นมโนมตเิ มื่อเราใช้แทนสิง่ ตา่ ง ๆ ที่ใจเรายึด ยกตวั อยา่ งเชน่ ค�ำ วา่ ครู นกั เรียน ผูบ้ รหิ าร
สถานศกึ ษา การบรหิ าร การเรยี น การสอน “คร”ู เปน็ มโนมตทิ ัว่ ไปของครทู ัง้ หมด แมค้ รแู ตล่ ะคนจะไมเ่ หมอื น
กัน คำ�ว่า “นักเรียน” และ “ผู้บริหาร” ก็มีลักษณะทำ�นองเดียวกัน เมื่อกล่าวถึง “การบริหาร” เราหมายถึง
การกระทำ�อย่างหนึ่งของผู้บริหาร ไม่ว่าจะเกิดขึ้นในโรงเรียน วิทยาลัย หรือมหาวิทยาลัย หรือหน่วยงาน
อื่นใด คำ�ว่า “การเรียน” “การสอน” ก็มีลักษณะทำ�นองเดียวกัน

       ในการวิจัย ผู้วิจัยจะต้องสร้างเครื่องมือ (instrument) เพื่อวัดค่าของตัวแปรเครื่องมือที่ใช้อาจเป็น
แบบสอบถาม แบบสมั ภาษณ์ หรือแบบทดสอบซึง่ ประกอบดว้ ยกระทงข้อความหลายกระทง (items) ตัวแปร
จึงประกอบด้วยกระทงข้อความหรือกระทงคำ�ถามที่สร้างขึ้นตามทฤษฎีนั้น ๆ ยกตัวอย่างเช่น ในการศึกษา
บรรยากาศโรงเรียนประถมศึกษาตามแนวคิดของฮอยและโคลเวอร์ ตัวแปรมี 6 ตัวแปรคือ พฤติกรรมของ
ผู้บริหารสถานศึกษา 3 ตัวแปร และพฤติกรรมของครู 3 ตัวแปร ดังที่กล่าวถึงแล้ว ตัวแปรแต่ละตัวประกอบ
ด้วยกระทงข้อความหลายกระทงรวมกันมี 42 กระทง ดังนี้ (Hoy & Clover. 1968: 103)
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65