Page 20 - นโยบาย การวางแผน และการพัฒนาคุณภาพการศึกษา หน่วยที่ 7
P. 20
7-10 นโยบาย การวางแผน และการพัฒนาคุณภาพการศึกษา
เร่อื งที่ 7.1.2 การว างแผนเพอื่ จดั ท ำแผนก ลยทุ ธ์
การจ ดั ท ำแ ผนเปน็ ข ัน้ ต อนห นึง่ ข องก ระบวนการว างแผน (planning process) ดงั น ัน้ การจ ดั ท ำแ ผน
กลยุทธ์จึงต้องมีการว างแผนในก ารจ ัดท ำเช่นเดียวกับการจัดทำแผนประเภทอ ื่น ๆ สำหรับแ นวคิดเกี่ยวกับ
การวางแผน กระบวนการวางแผน และขั้นต อนก ารจัดทำแ ผนกลยุทธ์ จะได้กล่าวถ ึงต ามล ำดับด ังนี้
1. การวางแผนแ ละกระบวนการว างแผน
การวางแผน เป็นกระบวนเกี่ยวกับการตัดสินใจเพื่อการกำหนดสิ่งที่จะต้องปฏิบัติในอนาคตว่า
จะทำอะไร ทำอย่างไร และใครเป็นผู้ป ฏิบัติ ซึ่งผ ลลัพธ์ท ี่ได้จ ากการวางแผน ก็ค ือ “แผน” ซึ่งเป็นข้อก ำหนด
หรือแนวทางในการปฏิบัติเพื่อให้เกิดผลสำเร็จตามเป้าหมายที่ต ้องการ สำหรับแนวคิดเกี่ยวกับการวางแผน
และกระบวนการว างแผน ได้ม ีนักว ิชาการกล่าวไว้ ดังนี้
รอบบ ินส ์ และฮ ิกส์ (Robbins, 1997: 130; Hicks, 1981: 248) กล่าวว ่า การวางแผนเป็นว ิธีก าร
ตัดสินใจล ่วงห น้าเพื่ออ นาคตขององค์การว ่าจะให้ใคร ทำอ ะไร ที่ไหน อย่างไร โดยมีการกำหนดข ั้นต อนก าร
ดำเนินงานและทรัพยากรที่ต้องการใช้ในการบริหารเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายไว้อย่างชัดเจน
อาจกล่าวอีกนัยห นึ่งได้ว ่า การว างแผนเป็นการต อบคำถามส ำคัญ 3 ประการ คือ ปัจจุบันอ งค์การอยู่ที่ไหน
อนาคตต ้องการจ ะไปที่ใด และทำอย่างไรจึงจ ะไปถ ึงเป้าห มายต ามท ี่ต้องการ
ดรอ ร์ (Dror, 1989: 99-100) กล่าวว ่า การว างแผนเป็นกร ะบวนก ารเกี่ยวก ับก ารจ ัดเตรียมแ นวทาง
การต ดั สนิ ใจส ำหรบั ก ารด ำเนนิ ก ารในอ นาคตข องอ งคก์ ารโดยเสาะห าแ นวทางห รอื ว ธิ กี ารท ดี่ ที ีส่ ดุ การว างแผน
มีล ักษณะส ำคัญ 7 ประการ คือ
1) การวางแผนเป็นกระบวนการ (planning is the process) หรือกิจกรรมที่ต้องดำเนินการ
อย่างต่อเนื่อง มีก ารนำเข้าท รัพยากรและพลังค วามสามารถต่าง ๆ เพื่อให้ดำเนินงานขององค์การเป็นไปอ ย่าง
ราบร ื่น
2) การวางแผนเป็นกระบวนการในการจัดเตรียมแนวทางการตัดสินใจเพื่อเสนอขออนุมัติและ
นำไปป ฏิบัติโดยหน่วยง านภายในองค์การ
3) การวางแผนต ้องมุ่งเน้นที่ร ูปแ บบหรือแนวทางในการต ัดสินใจ
4) การวางแผนต้องม ุ่งส ู่ก ารกระท ำ การปฏิบัติ หรือการด ำเนินการไม่ใช่มุ่งสู่วัตถุประสงค์อ ื่น
5) การวางแผนต ้องมุ่งส ู่ผลลัพธ์ห รือเป้าหมายท ี่ต้องการให้เกิดขึ้นในอนาคต
6) การว างแผนต ้องกำหนดเป้าห มายหรือค วามส ำเร็จที่ต ้องการไว้อย่างช ัดเจน
7) การว างแผนต อ้ งเปน็ กร ะบ วนก ารในก ารเสนอแ นะว ธิ กี ารท ดี่ ที ีส่ ดุ เพือ่ ใหบ้ รรลเุ ปา้ ห มายโดยเลอื ก
ใช้กลยุทธ์ท ี่ด ีที่สุด
