Page 25 - นโยบาย การวางแผน และการพัฒนาคุณภาพการศึกษา หน่วยที่ 7
P. 25
การจัดทำแผนกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา 7-15
เร่อื งท่ี 7.1.3 ปัจจยั ท่เีกีย่ วข้องกับการจ ดั ท ำแผนกลยุทธ์
การว างแผนแ ละก ารจ ัดท ำแ ผน ไมว่ ่าจ ะเป็นแ ผนก ลยุทธ์ห รือแ ผนอ ื่นใดก ็ตาม ล้วนต ้องอ าศัยป ัจจัย
ที่เกี่ยวข้องค ล้ายคลึงก ัน เช่น บุคลากร การมีส ่วนร ่วมข องผ ู้เกี่ยวข้อง ข้อมูลส ารสนเทศ เวลา และแผนการ
ในก ารจัดท ำแ ผน เป็นต้น ซึ่งป ัจจัยเหล่านี้ม ีค วามส ัมพันธ์หรือเกี่ยวข้องกับก ารจ ัดท ำแผนในลักษณะต่าง ๆ
(เฉลิมพ งศ์ มีส มนัย 2551: 8-49; ทองอินทร์ วงศ์โสธร และคุณวุฒิ คนฉลาด 2537: 104-108 ) ดังนี้
1. บคุ ลากร ผูเ้กี่ยวข้องก ับก ารจ ัดท ำแ ผนก ลยุทธใ์นร ะดับอ งค์การ ประกอบด ้วย บุคลากรท ุกร ะดับ
นับตั้งแต่ผู้บริหารระดับสูง ผู้บริหารระดับรองลงมา และเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานในแผนกต่าง ๆ บุคลากร
เหล่าน ี้ แมจ้ ะม บี ทบาทแ ละค วามร ับผ ิดช อบแ ตกต ่างก ัน แตท่ ุกค นต ้องม ีหน้าท ีแ่ ละม บี ทบาทในก ารจ ัดท ำแ ผน
ร่วมก ัน อย่างไรก ็ตาม ผู้ท ี่ม ีค วามส ำคัญต ่อก ารจ ัดท ำแ ผนก ลยุทธ์ม ากท ี่สุด ก็ค ือ ผู้บ ริหารในร ะดับส ูง ซึ่งเป็น
กลไกส ำคัญในก ารผ ลักด ันให้การจ ัดท ำแ ผนบ รรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายหรือแล้วเสร็จทันตามก ำหนดเวลา
โดยผู้บริหารแ ละผู้เกี่ยวข้องท ุกร ะดับ จะต้องม ีคุณลักษณะหรือค ุณสมบัติในด้านต่าง ๆ ที่สำคัญค ือ
1) ด้านความรู้ความสามารถของผู้บริหารองค์การระดับสูง ซึ่งมีหน้าที่และความรับผิดชอบ
ต่อการจัดการเชิงกลยุทธ์ จะต้องเป็นผู้ที่มีคุณลักษณะและบทบาทสำคัญคือ (1) เป็นผู้ริเริ่มและตัดสินใจ
เกี่ยวกับวิสัยทัศน์ เป้าหมาย และเทคนิควิธีในก ารด ำเนินก าร (2) เป็นผู้ประเมินแ ละจูงใจผ ู้บริหารในระดับ
ต่าง ๆ รวมท ั้งบุคลากรภ ายในองค์การ และ (3) เป็นผ ู้กำกับต ิดตามการดำเนินงานข องผู้เกี่ยวข้องท ุกฝ่ายให้
เป็นไปต ามขั้นตอนโดยคำนึงถ ึงค วามสอดคล้อง ประสาน กลมกลืน เหมาะส ม และทันต ่อเหตุการณ์
2) ดา้ นก ารม วี สิ ยั ท ศั นแ์ ละค ณุ ลกั ษณะข องน กั ว างแผนท ด่ี ี กล่าวค ือ ผู้บ ริหารท ุกร ะดับภ ายใน
องค์การจ ะต ้องม ีค ุณลักษณะท ี่ส ำคัญค ือ มกี ารค ิดอ ย่างเป็นร ะบบ มีค วามเชื่อม ั่นในต นเอง และม ีค วามต ั้งใจ
และเอาใจใส่งานในห น้าที่ท ี่ร ับผ ิดช อบอย่างส ม่ำเสมอ
3) ด้านการวิเคราะห์ปัญหาและการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ของผู้เก่ียวข้องทุกระดับ จำแนกเป็น
2 ลักษณะ คือ (1) ความสามารถในการวิเคราะห์ปัญหาเพื่อให้ทราบสาเหตุของปัญหาอย่างแท้จริง ซึ่งจะ
นำไปสู่การแก้ปัญหาได้อย่างตรงจุด หรือตรงตามประเด็นปัญหา และ (2) ความสามารถในการตัดสินใจ
แบบมองการณ์ไกล โดยพิจารณาถึงบริบทที่เกี่ยวข้องทุกด้านอย่างรอบคอบ แล้วนำมาใช้เพื่อคาดการณ์
อนาคตอ ย่างถูกต ้องหรือใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากที่สุด
2. การม สี ่วนร ่วมข องผ้เูกีย่ วข้อง แผนงานท ี่ดี คือ แผนง านท ี่บุคลากรผ ู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายทุกร ะดับ
มีส่วนร่วมในการวางแผน ซึ่งจะส่งผลให้บุคลากรมีความผูกพันและมีความรู้สึกเป็นเจ้าของ วิธีการ
มีส่วนร ่วมสามารถทำได้ห ลายรูปแ บบ เช่น จัดให้มีก ารประชุมสัมมนาเพื่อเปิดโอกาสให้บ ุคลากรเสนอความ
คิดเห็น จัดต ั้งค ณะท ำงานเป็นฝ ่ายต ่าง ๆ จัดให้ม ีก ารป ระชุมร ะหว่างค ณะก รรมการแ ละห น่วยง านท ี่เกี่ยวข้อง
เป็นต้น โดยผ ู้รับผิดช อบในการวางแผนค วรก ำหนดไว้ล่วงหน้าว่าจ ะให้ผู้ใดหรือก ลุ่มบุคคลใด มีส ่วนร่วมใน
เรื่องอ ะไร อย่างไร และเวลาใด
