Page 23 - นโยบาย การวางแผน และการพัฒนาคุณภาพการศึกษา หน่วยที่ 7
P. 23
การจัดทำแผนกลยุทธ์เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษา 7-13
(2) ขน้ั ก ารว างแผน (planning) ประกอบด ว้ ยข นั้ ต อนย อ่ ย คอื การว นิ จิ ฉยั ส ภาพก ารด ำเนนิ ง าน
การกำหนดนโยบาย การกำหนดวงเงินค่าใช้จ่ายในอนาคต การจัดลำดับความสำคัญและการกำหนด
เป้าหมาย และการท ดสอบความเป็นไปได้
(3) ขนั้ ก ารจ ดั ท ำแ ผน (plan formulation) เปน็ การเสนอก ระบวนการต ดั สินใจต ่อผ บู้ ริหารแ ละ
เปิดโอกาสให้ผู้เกี่ยวข้องม ีส ่วนร่วมในก ารจัดทำแผนป ฏิบัติก าร
(4) ขั้นการจัดทำรายละเอียดของแผน (plan elaboration) ประกอบด้วยกิจกรรมสำคัญ คือ
การจ ัดท ำแผนง าน และก ารจัดท ำโครงการอย่างล ะเอียดสามารถน ำไปป ฏิบัติได้
(5) ขน้ั ก ารนำแ ผนไปป ฏบิ ตั ิ (plan implementation) เป็นการก ระทำห รือก ารนำส ิ่งท ีไ่ดว้ างแผน
ไว้ไปด ำเนินก ารให้เกิดผ ลสำเร็จต ามเป้าห มาย
(6) ข้ันการประเมินผล การปรับแผนและการจัดทำแผนใหม่ (evaluation revision and
re-planning) เป็นการตรวจสอบผลที่เกิดขึ้นว่าตรงกับวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้เพียงใด ซึ่งจะ
ทำใหไ้ ดข้ อ้ มลู ส ารสนเทศท จี่ ะน ำไปใชใ้ นก ารต ดั สนิ ใจว างแผนแ ละจ ดั ท ำแ ผนในร อบถ ดั ไปใหเ้ กดิ ป ระสทิ ธภิ าพ
มากย ิ่งขึ้น
ทองอินทร์ วงศ์โสธร และคุณวุฒิ คนฉลาด (2537: 102-103) อธิบายว่า ขั้นตอนการจัดทำแผน
จำแนกเป็น 2 ลักษณะ คือ การจัดทำแผนตามกระบวนการวางแผนแบบครบวงจรและการจัดทำแผนตาม
ขั้นต อนหลักข องก ระบวนการว างแผน ซึ่งม ีส าระส ำคัญ ดังนี้
(1) การจ ดั ท ำแ ผนต ามก ระบวนการว างแผนแ บบค รบว งจรห รอื ก ารว างแผนท ง้ั ร ะบบ เป็นการ
จัดท ำแ ผนซึ่งครอบคลุมแ ผนทุกระยะ คือ แผนร ะยะยาว แผนระยะป านก ลาง และแผนร ะยะส ั้น โดยแ ผน
ทุกร ะยะข ้างต ้นจ ะต ้องม คี วามส อดคล้องเชื่อมโยงซ ึ่งก ันแ ละก ันอ ย่างแ นบแ น่น หรือก ล่าวอ ีกน ัยห นึ่งค ือ แผน
ระยะย าวเป็นท ี่มาข องแ ผนร ะยะป านก ลาง และแ ผนร ะยะป านก ลางเปน็ ท ี่มาข องแ ผนร ะยะส ั้นห รอื แ ผนป ฏบิ ัติ
การประจำปี ตามลำดับ อย่างไรก็ตาม การจัดทำแผนในลักษณะดังที่กล่าวไว้นี้ ในทางปฏิบัติมักปรากฏ
ให้เห็นน้อยม ากหรือปรากฏเฉพาะในท างอุดมคติเท่านั้น
(2) การจ ดั ท ำแ ผนต ามข น้ั ต อนห ลกั ข องก ารว างว างแผน ซึ่งม ี 2 ขั้นต อน คือ 1) ขั้นก ารก ำหนด
ปณิธาน วัตถุประสงค์ และนโยบาย และ 2) ขั้นการกำหนดแผนงานแ ละโครงการให้สอดคล้องกับปณิธาน
วัตถุประสงค์ และนโยบาย
การจัดทำแผนทั้ง 2 ลักษณะดังกล่าว สามารถจำแนกเป็นขั้นตอนหรืองานที่ต้องดำเนินการ
ได้ 5 ขั้นตอน คือ 1) การป ระเมินผลก ารด ำเนินง านห รือสภาพที่เกิดขึ้น 2) การก ำหนดว ัตถุประสงค์ ปณิธาน
หรือว ิสัยท ัศน์ นโยบาย และเป้าห มาย 3) การจ ัดท ำร ่างแ ผน แผนง านแ ละโครงการ 4) การพ ิจารณาแ ผน และ
5) การอ นุมัติแ ผน
2) การจัดทำแผนกลยุทธ์ จิทซูมู (Jitsumu, 2548: 34-41) กล่าวว่า ขั้นตอนในการจัดทำแผน
กลยุทธ์มี 3 ขั้นต อนห ลัก คือ
