Page 67 - หลักการและแนวคิดทางการปฐมวัยศึกษา หน่วยที่ 4
P. 67
รูปแบบของการจัดการศึกษาปฐมวัย 4-57
3. การบริการความรู้ทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สำ�นักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบ
และการศึกษาตามอัธยาศัย ได้จัดตั้งศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา เพื่อส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้ ด้าน
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีให้แก่นักเรียน นักศึกษาทั้งในและนอกระบบโรงเรียนและประชาชนทั่วไป ใน
รูปแบบของการศึกษาตามอัธยาศัย และการศึกษานอกระบบ ในลักษณะของการจัดเป็นนิทรรศการประจำ�ที่
และนิทรรศการเคลื่อนที่ ทั้งชนิดถาวรและนิทรรศการชั่วคราว การบรรยาย การฝึกอบรม การจัดประกวด
ผลงานและการจัดค่ายวิทยาศาสตร์ สิ่งแวดล้อม
นอกจากที่กล่าวมาแล้วยังมีหน่วยงานอื่นๆ เช่น ชุมชน องค์กรชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
องค์กรเอกชน องค์กรวิชาชีพ สถาบันศาสนา สถานประกอบการ มูลนิธิ และองค์กรอื่น รวมทั้งสถาน
ศึกษาอื่นๆ มีการจัดการศึกษาปฐมวัยตามอัธยาศัยเปิดโอกาสให้เด็กปฐมวัยได้เรียนรู้ เช่น พิพิธภัณฑ์เด็ก
พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ ท้องฟ้าจำ�ลอง อุทยานการเรียนรู้ ที เค พาร์ค (TK Park) เป็นต้น
สรุปได้ว่า การบริหารจัดการการศึกษาปฐมวัยตามอัธยาศัย สถานศึกษามีหน้าที่หลักคือ การบริหาร
จัดการทางด้านอาคารสถานที่และการจัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ เพื่อให้เด็กปฐมวัยได้เรียนรู้ด้วย
ตนเอง ส่วนการบริหารจัดการการศึกษาปฐมวัยตามอัธยาศัยของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเป็นการบริหารจัดการ
ตามกรอบของกฎระเบยี บของหนว่ ยงานทีถ่ กู ก�ำ หนดขึน้ ตามพระราชบญั ญตั สิ ง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและ
การศึกษาตามอัธยาศัย พ.ศ. 2551 รวมทั้งหน่วยงานอื่นๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน
เร่ืองท่ี 4.4.3 การสง่ เสรมิ การเรียนรูต้ ามอัธยาศัยของการศึกษา
ปฐมวัย
เด็กปฐมวัยจะเรียนรู้โดยอิสระตามความพร้อมของวุฒิภาวะทางกาย จากพฤติกรรมที่ตอบสนอง
ทางร่างกาย จากประสบการณ์ที่เหมาะสม และจากการมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม ซึ่งการเรียนรู้ในลักษณะ
นี้เป็นการศึกษาตามอัธยาศัย เป็นการศึกษาที่จะเป็นพื้นฐานให้เด็กได้สั่งสมความรู้และประสบการณ์ จนถึง
วัยที่ต้องเข้าสู่การศึกษาที่มีรูปแบบ มีกรอบ มีกฎเกณฑ์ตามที่สังคมที่เด็กเติบโตขึ้นกำ�หนดไว้ ประสบการณ์
ความรู้ที่มีอยู่บางส่วนมีการปรับให้เป็นระบบมากขึ้น ให้เป็นที่ยอมรับมากขึ้น แต่การศึกษาตามอัธยาศัยที่
เกิดขึ้นในปฐมวัยยังคงอยู่ เป็นการศึกษาที่จะพัฒนาความสนใจของเด็กแต่ละคนที่แตกต่างกันควบคู่กับการ
ศึกษารูปแบบอื่นที่จะเกิดขึ้นต่อไป (นฤมล ตันธสุรเศรษฐ์ และกัมปนาท บริบูรณ์ 2554: 6-6)
การเรียนรู้ของเด็กปฐมวัยตามอัธยาศัยเป็นการเรียนรู้ที่เกิดขึ้นได้เอง เป็นไปตามธรรมชาติ แม้จะ
ไม่มีการศึกษาในระบบและนอกระบบเข้ามาเกี่ยวข้องเด็กก็สามารถมีการเรียนรู้เกิดขึ้นได้ เช่น การเล่นของ
