Page 36 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
P. 36
10-26 สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
งาน โดยม ีค รูสังคมศึกษาเป็นผ ู้คอยช ่วยเหลือ ให้ค ำ�ปรึกษา และค อยแ ก้ป ัญหาทท ี่อ าจเกิดข ึ้น กระบวนการ
กลุ่มที่นำ�มาใช้ในการจ ัดการเรียนก ารสอนน ั้น อาจมีทั้งก ารจัดแบบก ลุ่มใหญ่แ ละแ บบก ลุ่มย่อย หรืออ าจจ ัด
แบบผสมผ สานกันท ั้ง 2 ลักษณะก ็ได้ การเรียนการส อนแ บบก ลุ่มในว ิชาส ังคมศึกษา จะท ำ�ให้สมาชิกในกลุ่ม
ทุกค นม ีส ่วนร ่วมในก ระบ วนก ารเรียนร ู้ ทำ�ให้ก ารเรียนร ู้ม ีป ระสิทธิภาพ กระบวนการเรียนร ู้แ บบก ลุ่ม จะช ่วย
พัฒนาผ ู้เรียนในท ุกด ้าน โดยเฉพาะด ้านท ักษะ ทั้งท ักษะก ารเรียน ได้แก่ ทักษะก ระบวนการค ิด กระบวนการ
แก้ป ัญหา กระบวนการตัดสินใจ ตลอดจ นก ารคิดอ ย่างมีว ิจารณญาณ และทักษะท างสังคม ได้แก่ การทำ�งาน
เป็นทีม การเป็นผ ู้นำ�และผู้ตาม การพ ึ่งพาอาศัยก ัน และก ารช่วยเหลือซึ่งก ันและกัน
การอ อกแบบก ารเรียนก ารสอนแบบก ลุ่มน ั้น ครูสังคมศึกษาจึงต้องจ ัดองค์ป ระกอบของการส อนท ี่
ต้องเน้นกิจกรรมก ลุ่มให้มากที่สุด กระบวนการเรียนร ู้ที่เน้นกิจกรรมกลุ่ม จะต้องให้ผ ู้เรียนป ฏิบัติ ดังนี้
1) ทำ�งานเป็นท ีม
2) แสดงออกอ ย่างเป็นอ ิสระ
3) ปฏิบัติจ ริง
4) มีส ่วนร่วม
5) คิดด้วยต นเอง
6) แสวงหาค วามรู้อย่างอ ิสระ
2. ลกั ษณะก ารออกแบบการเรยี นก ารส อนแบบก ลมุ่
การอ อกแบบการสอนแบบกลุ่ม คือ การจัดการเรียนร ู้ให้แ ก่ผ ู้เรียนในล ักษณะการท ำ�งานกลุ่มที่ต ้อง
ทำ�งานร ่วมก ัน ซึ่งอาจมีห ลายล ักษณะ ดังนี้ (Barbara G. David อ้างใน วลัย อิศราง กูร ณ อยุธยา 2554:
2-63)
2.1 การจ ัดก ล่มุ การเรียนร ้แู บบไมเ่ ปน็ ทางการ (informal learning group) เป็นการจ ัดกลุ่มผ ู้เรียน
เป็นค รั้งค ราวในก ารเรียนแ ต่ละค าบเรียน ซึ่งค รอู าจว างแผนก ารส อนใหผ้ ูเ้รียนอ ภิปรายจ ากก ารต ั้งค ำ�ถามข อง
ครูร ่วมกันกับเพื่อนท ี่น ั่งข ้างๆ หรือน ั่งใกล้เคียงก ันประมาณ 3-5 คน ใช้เวลาภายใน 5-10 นาที หรืออ าจน ้อย
กว่าน ั้น สำ�หรับก ารจ ัดก ลุ่มท ีไ่มเ่ป็นท างการน ี้ ครสู ามารถจ ัดก ลุ่มไดต้ ลอดเวลา เช่น เมื่อค รตู ้องการต รวจส อบ
ความเข้าใจของผู้เรียน หรือก ารประยุกต์ใช้สิ่งท ี่ได้เรียนมา หรือต้องการให้ม ีการทำ�กิจกรรมร่วมก ัน ซึ่งเป็น
การปรับเปลี่ยนบรรยากาศข องห ้องเรียน
2.2 การจ ดั กลมุ่ การเรยี นรู้ทเ่ี ป็นทางการ (formal learning group) เป็นการจ ัดกลุ่มที่ให้ผู้เรียนได้
ทำ�งานร่วมกัน ซึ่งอาจเป็นโครงงาน การทำ�รายงาน การวิเคราะห์กรณีศึกษา และการแก้ปัญหาในประเด็น
สำ�คัญต ่างๆ การจัดกลุ่มในลักษณะนี้ทุกคนในก ลุ่มต้องช ่วยกันทำ�งานจ นส ิ้นสุด ซึ่งอาจใช้เวลาเป็นส ัปดาห์
2.3 การจัดกลุ่มการเรียนรู้ท่ีร่วมกันศึกษาค้นคว้า (study team) เป็นการจัดการเรียนรู้ที่ร่วมกัน
ศึกษาค้นคว้าเป็นระยะเวลานาน เช่น ทั้งภาคการศึกษา ซึ่งสมาชิกจะอยู่ถาวรในการทำ�งานตลอดระยะ
การศึกษาค ้นคว้า