Page 37 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
P. 37
การพ ัฒนาห ลักสูตรแ ละก ารอ อกแบบการจัดการเรียนร ู้วิชาสังคมศึกษา 10-27
3. กจิ กรรมก ารเรยี นการส อนที่เออ้ื ต อ่ การเรยี นการสอนแ บบก ลมุ่
สำ�หรับกิจกรรมการเรียนการสอนที่เอื้อต่อการเรียนการสอนแบบกลุ่ม ที่ครูสังคมศึกษาสามารถ
นำ�ไปประยุกต์ใช้เพื่อการออกแบบการเรียนการสอนแบบกลุ่มนั้น มีอยู่หลายวิธี ได้แก่ (สิริวรรณ ศรีพหล
2550: 5-24–5-72)
3.1 กิจกรรมการเรียนการสอนโดยการอภิปราย เป็นการสอนแบบหนึ่งที่มุ่งให้ผู้เรียนได้รับ
ประสบการณ์ของการทำ�งานแบบกลุ่ม เน้นการแสดงบทบาทของสมาชิกในกลุ่มที่เกี่ยวกับการเสนอความ
คิดเห็นต ่อปัญหาห รือป ระเด็นท ี่นำ�มาเพื่อถ กเถียง และย ังต้องการให้ผู้เรียนรู้จักและเข้าใจกระบวนการข อง
กลุ่มอ ีกด้วย วิธีก ารส อนแ บบอภิปรายจ ึงเป็นเทคนิคเบื้องต ้นท ี่สำ�คัญม ากในการช ่วยให้การท ำ�งานข องก ลุ่ม
มีประสิทธิภาพ
การอภิปราย เป็นวิธีการสอนที่ผู้สอนนิยมนำ�มาใช้กันอย่างมาก เพราะนอกจากจะให้คุณค่าในแง่
ของกระบวนการกลุ่มแก่ผู้เรียนแล้ว วิธีการสอนแบบอภิปรายยังเป็นการสอนที่ไม่ต้องลงทุนมากมายนัก
ในแง่ข องทรัพยากร เช่น อุปกรณ์ก ารสอน สถานท ี่ เป็นต้น
ขั้นตอนของกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้การอภิปราย ประกอบด้วย ขั้นเตรียมการอภิปราย
ขั้นดำ�เนินการอภิปราย และขั้นสรุป รูปแบบการจัดกิจกรรมการอภิปรายมีหลายรูปแบบ ที่สำ�คัญ ได้แก่
การอ ภิปรายแ บบก ลุ่มใหญ่ และก ารอ ภิปรายแ บบก ลุ่มย ่อย ซึ่งก ารอ ภิปรายก ลุ่มย ่อยย ังส ามารถแ ยกอ อกได้
เป็นหลายรูปแบบ เช่น การอ ภิปรายแ บบการระดมค วามค ิด การอภิปรายห มู่ การอ ภิปรายแบบซิมโพเซียม
การอ ภิปรายแบบซ ุบซิบป รึกษา การอ ภิปรายแบบโต้วาที เป็นต้น
3.2 กิจกรรมการเรียนการสอนโดยการแก้ปัญหา เป็นกิจกรรมที่มุ่งให้ผู้เรียนค้นหาคำ�ตอบหรือ
แสวงหาความรู้ด้วยตนเอง โดยเสนอในรูปของคำ�ถาม หรือปัญหาที่น่าสนใจ แล้วให้ผู้เรียนหาทางแก้ไข
ปัญหาน ั้น กิจกรรมการส อนโดยการแก้ปัญหาม ีคุณค่าห ลายป ระการ นอกจากเน้นให้กลุ่มร่วมก ันแก้ปัญหา
แล้ว ยังเป็นการพัฒนาผู้เรียนด้านกระบวนการค ิดอีกด้วย กิจกรรมก ารเรียนการสอนโดยใช้การแก้ปัญหา
นำ�หลักก ารพื้นฐ านข องว ิธีก ารท างว ิทยาศาสตร์ม าใช้ โดยมีขั้นตอน ดังนี้
1) ขั้นก ารก ำ�หนดป ัญหาและการว ิเคราะห์ป ัญหา
2) ขั้นก ารตั้งส มมติฐาน
3) ขั้นการเก็บและการรวบรวมข้อมูล
4) ขั้นการว ิเคราะห์ข ้อมูล
5) ขั้นก ารสรุปผ ล
3.3 กิจกรรมการเรียนการสอนแบบสืบสวนสอบสวน เป็นกิจกรรมที่อาศัยหลักการและวิธีการ
ทางวิทยาศาสตร์ เช่นเดียวกับวิธีการสอนแบบแก้ปัญหา ซึ่งเป็นกิจกรรมการเรียนการสอนที่จะพัฒนา
ความสามารถในการใช้สติปัญญาของผู้เรียนได้มาก เป็นการสอนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตัว
ของเขาเอง วิธีก ารส อนนี้นิยมใช้มากในวิชาสังคมศึกษาและว ิทยาศาสตร์ วิธีก ารสอนแ บบน ี้บางแ ห่งเรียกว่า
วิธีการสอนแ บบสืบเสาะหาความร ู้
