Page 35 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
P. 35
สิ่งแวดล้อมศึกษา: การประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนสังคมศึกษา 8-25
เร่อื งท่ี 8.2.3 มโนมตเิ ชิงสหสัมพนั ธใ์ นวชิ าสง่ิ แวดลอ้ มศกึ ษา
มโนมติเชิงสหสัมพันธ์ในวิชาสิ่งแวดล้อมศึกษาที่มีความสำ�คัญ คือ ความเป็นสหวิทยาการในการ
เรียนการสอนสิ่งแวดล้อมศึกษา คำ�จำ�กัดความของสหวิทยาการ คือ การสอนซึ่งแสดงในลักษณะของความ
สัมพันธ์กันระหว่างสองสาขาวิชาหรือมากกว่านั้น แม้คำ�จำ�กัดความจะค่อนข้างธรรมดา แต่ก็ได้ก่อให้เกิด
ปญั หาและค�ำ ถามตามมา ทัง้ เรือ่ งความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งสาขาวชิ า เทคนคิ ทีใ่ ช้ บทบาทของครู การเปลีย่ นแปลง
ตารางสอน หรือแม้แต่ทางการฝึกอบรมครูควรจะเป็นอย่างไร และอะไรคือกลยุทธ์ในการสอนซึ่งครูสามารถ
จะนำ�ไปใช้ได้
สำ�หรับแนวคิดเกี่ยวกับสหวิทยาการที่เรานำ�ไปใช้กับสิ่งแวดล้อมศึกษานั้น ก็เพื่อปรับปรุงการศึกษา
ที่เกี่ยวกับปัญหาสิ่งแวดล้อม และที่สำ�คัญอีกประการหนึ่งก็เพื่อให้สาขาวิชาต่างๆ สามารถปรับตัวสนองตอบ
ต่อการเรียนรู้ที่จำ�เป็นสำ�หรับการดำ�รงชีวิตของนักเรียนด้วย เราต้องเปลี่ยนแปลงเจตคติของนักเรียน เพื่อ
การมีความรู้สึกทางบวกต่อสิ่งแวดล้อม ด้วยเหตุนี้ นักเรียนจำ�เป็นต้องได้รับการพัฒนาในแนวความคิด
ที่สำ�คัญต่อการควบคุมและการพัฒนาสิ่งแวดล้อม ทั้งในด้านกายภาพ ชีวภาพ สังคม และเศรษฐกิจ รวม
ถึงวิวัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพใดๆ ที่ผ่านมา ซึ่งความรู้เหล่านี้ควรจะนำ�บุคคลไปสู่การ
เปลีย่ นแปลงพฤตกิ รรมเพือ่ ทีจ่ ะปกปอ้ งและปรบั ปรงุ สิง่ แวดลอ้ ม และควรไดม้ าจากโครงสรา้ งทางการศกึ ษาที่
ตัง้ อยูบ่ นรากฐานของประสบการณใ์ นการสงั เกต การวเิ คราะห์ และการปฏบิ ตั ใิ นสิง่ แวดลอ้ มทีก่ ำ�หนด ส�ำ หรบั
ในดา้ นคา่ นยิ มนัน้ สิง่ แวดลอ้ มศกึ ษาควรเนน้ การหาทางเลอื กในการปฏบิ ตั ติ นในชวี ติ ประจ�ำ วนั วา่ สิง่ ใดควรท�ำ
หรือไม่ควรทำ� ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องจากการพัฒนาค่านิยมที่จำ�เป็นต่อการปรับปรุงสิ่งแวดล้อม
แม้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 มีการกำ�หนดมาตรฐานการเรียนรู้สิ่ง
แวดล้อมศึกษาในกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา สาระที่ 5 ภูมิศาสตร์ มาตรฐาน ส. 5.2 ว่าต้องการให้
นักเรยี นเขา้ ใจปฏิสัมพนั ธ์ระหวา่ งมนษุ ยก์ ับสภาพแวดลอ้ มทางกายภาพทีก่ อ่ ใหเ้ กดิ การสร้างสรรคว์ ฒั นธรรม
มีจิตสำ�นึกและมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน อย่างไรก็ตาม
ในกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่นๆ ก็มีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมศึกษาด้วย ตัวอย่างกลุ่มสาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์ และกลุ่มสาระการเรียนรู้การงาน อาชีพ และเทคโนโลยี เช่น
1. กลมุ่ สาระการเรยี นร้วู ทิ ยาศาสตร์
สาระที่ 1 สิ่งมีชีวิตกับกระบวนการดำ�รงชีวิต
มาตรฐาน ว 1.1 เข้าใจหน่วยพื้นฐานของชีวิต ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าที่ของ
ระบบต่างๆ ของสิ่งมีชีวิตที่ทำ�งานสัมพันธ์กัน มีกระบวนการสืบเสาะ
หาความรู้ สือ่ สารสิง่ ทีเ่ รยี นรูแ้ ละน�ำ ความรูไ้ ปใชใ้ นการด�ำ รงชวี ติ ของตนเอง
และดูแลสิ่งมีชีวิต
