Page 31 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
P. 31
สิ่งแวดล้อมศึกษา: การประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนสังคมศึกษา 8-21
2. การพึง่ พากัน
การพึ่งพากัน (interdependence) เป็นความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตทั้งมวล และสิ่งแวดล้อม
ที่อยู่รอบตัว โดยมองว่าสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อมทั้งหมดอยู่ร่วมกันเป็นระบบที่มีความสัมพันธ์กัน (A set
of interrelated system) ทั้งโลกของสิ่งมีชีวิต (biosphere) และระบบสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง ใน
ระบบของสิ่งมีชีวิตจะมีสิ่งเกื้อหนุน (life support) ให้ทุกชีวิตสามารถดำ�รงชีพอยู่ได้ ขณะที่ระบบสังคมมี
กฎ ระเบยี บ และโครงสรา้ งสงั คมเพือ่ ใหม้ นษุ ยอ์ ยูร่ ว่ มกนั ไดอ้ ยา่ งสงบสขุ โดยมรี ะบบเศรษฐกจิ ทีม่ วี ธิ กี ารผลติ
และแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการ และระบบการเมือง ทำ�ให้เกิดการตัดสินใจว่าจะใช้ทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมอย่างไร (Ministry of Education, NZ)
มโนมติการพึ่งพากัน เน้นความเชื่อมโยงระหว่างสังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ การเมือง และการ
ดำ�รงชิพของสิ่งมีชีวิต ดังนี้
- ความสามารถระบบนเิ วศในการเกือ้ หนนุ สิง่ มชี วี ติ ใหด้ �ำ รงอยูไ่ ดท้ ัง้ ในปจั จบุ นั และในอนาคต
- ระบบเศรษฐกิจแบบพอเพียงเพื่อเกื้อหนุนให้ทุกชีวิตดำ�รงอยู่ได้
- การส่งเสริมให้คนและชุมชนได้รับตอบสนองด้านสังคม วัฒนธรรม และความเชื่อ
- มีระบบการปกครองที่มีความเสมอภาคเพื่อประชาชนทุกคนมีรายได้ และมีอำ�นาจการ
ตัดสินใจในการมีส่วนร่วมในฐานะเป็นสมาชิกของชุมชน
3. ความหลากหลายทางชีวภาพ
ความหลากหลายทางชีวภาพ (biodiversity) หมายถึง สิ่งที่มีชีวิตทั้งมวลในโลก ได้แก่ พืช สัตว์
จุลินทรีย์ ยีนส์ ฯลฯ ซึ่งเป็นองค์ประกอบของระบบนิเวศ สิ่งที่มีชีวิตต่างๆ มีความสัมพันธ์กันและได้รับผล
กระทบจากการกระทำ�ของมนุษย์ โดยได้ทำ�ลายความหลากหลายทางชีวภาพลง มีพืชและสัตว์จำ�นวนมากได้
สูญพันธุ์ไป ซึ่งจะกระทบห่วงโซ่อาหารของสิ่งมีชีวิตอื่นๆ
