Page 42 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา

8-32 สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา

1.2 การประสานสาขาวิชาต่างๆ เข้าด้วยกัน (disciplinary convergence) วิธีการนี้มีเป้าหมายใน
การประสานวิชาที่มีมโนมติ วิธีการ และเนื้อหาที่สัมพันธ์กันเข้าด้วยกัน โดยในขั้นแรกจะต้องทำ�ให้ทุกคนได้
เขา้ ใจในการสอนแบบผสมผสานวชิ าตา่ งๆ เขา้ ดว้ ยกนั กอ่ น หลงั จากนัน้ เปน็ ขัน้ ตอนการรวมกลุม่ สาขาวชิ าทีใ่ ห้
มโนมติพื้นฐานเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม (conceptual disciplines) เช่น วิชาภาษา วิชาการปฏิบัติและการใช้
เหตุผล เช่น วิชาคณิตศาสตร์ (ดังตาราง) อย่างไรก็ตาม วิชาที่ให้มโนมตินั้นสามารถมีบทบาทในฐานะที่เป็น
เครื่องมือใหก้ บั สาขาวิชาอืน่ ในกลุม่ เดียวกัน เชน่ พลศกึ ษามบี ทบาทตอ่ พืน้ ฐานความเขา้ ใจเรื่องเกีย่ วกับพืน้ ที่
(space) แก่เด็กเล็กได้ ในขณะที่วิชาศิลปศึกษานั้น ช่วยวิชาสังคมศึกษา เช่น วิชาเศรษฐศาสตร์ ในฐานะ
เป็นเครื่องมือในการอ่านภาพในโทรทัศน์และการโฆษณา และในทางกลับกัน สาขาวิชาที่ให้มโนมติเหล่านี้ก็
สามารถชว่ ยใหน้ กั เรยี นไดเ้ ขา้ ใจในวชิ าทีเ่ ปน็ เครือ่ งมอื ซึง่ มบี ทบาทอยูใ่ นมโนมตนิ ัน้ ๆ ได้ เชน่ วชิ านเิ วศวทิ ยา
นั้น สามารถช่วยนักเรียนในการวิเคราะห์บทความจากหนังสือพิมพ์เรื่องมลภาวะได้ หลังจากนั้นก็สามารถนำ�
เอาวิชาอื่นๆ มาเข้ากลุ่มได้มากขึ้น อาจเป็นสามหรือสี่สาขาวิชาก็ได้ ทั้งนี้ เพื่อศึกษาปัญหาที่ต้องการได้ เช่น
ในกรณีการ ศึกษาเกี่ยวกับของเสียนั้น ก็อาจทำ�ได้โดยการรวบรวมเอาวิชาวิทยาศาสตร์ เช่น ฟิสิกส์ ชีววิทยา
เพื่อศึกษาเกี่ยวกับวัสดุ อนามัย จุลชีววิทยา และสังคมศึกษา เช่น เศรษฐศาสตร์ เพื่อศึกษาในเรื่องของ
ค่าแรงงาน ผลกำ�ไรที่จะได้รับ การนำ�กลับมาใช้ใหม่ และสังคมศึกษา ในเรื่องของปัญหาด้านแรงงาน เป็นต้น

“instrumental” disciplines ภาษาศาสตร์ คณติ ศาสตร์
“conceptual” disciplines
* *
ชีววิทยา * *
ฟิสิกส์ * *
เทคโนโลยี * *
สังคมศาสตร์ * *
ศิลปศึกษา * *
พลศึกษา

1.3 โครงการสหวิทยาการ (interdisciplinary projects) วิธีการนี้เป็นการสอนสิ่งแวดล้อมศึกษา
โดยใช้โครงการที่มีลักษณะเป็นสหวิทยาการ ถึงแม้ว่าวิธีการนี้จะมีความซับซ้อนมากกว่าวิธีดังได้กล่าวมา
แล้ว แต่ก็นับได้ว่ามีความเป็นไปได้และให้ผลที่น่าพอใจที่สุดในการบรรลุซึ่งเป้าหมายของสิ่งแวดล้อมศึกษา
ทั้งนี้ โดยการผสมผสานเนื้อหาของวิชาต่างๆ เข้าไปในโปรแกรมการศึกษาซึ่งอยู่ภายใต้กรอบของโครงการสิ่ง
แวดลอ้ มทีเ่ ปน็ สหวทิ ยาการ (interdisciplinary environment projects) การสอนโดยวธิ นี ีเ้ ปน็ การสอนเพือ่
ผสมผสานวิชาต่างๆ ให้เป็นหนึ่งเดียว เพื่อแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมตามที่ได้ตั้งเป็นจุดมุ่งหมาย อย่างไรก็ตาม
โดยวิธีนี้จะไม่มีการกระจายงานตามสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง แต่จะเป็นการศึกษาตามสภาพปัญหาโลก โดยใช้