Page 23 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 23
กระบวนการด ำ�รงชีวิต 2-13
เซลลูโลสเป็นพ อล ิแ ซ็กค าไรด์ท ี่เป็นส ่วนป ระกอบข องผ นังเซลล์ในพ ืช โดยเฉพาะท ี่ใบ เปลือก
และเส้นใยท ี่ปนในเนื้อผ ลไม้ ร่างกายม นุษย์ไม่สามารถย ่อยสลายเซลลูโลสได้ แต่จะม ีการข ับถ ่ายออกมาใน
ลักษณะของก าก ช่วยกระตุ้นให้ลำ�ไส้ใหญ่ท ำ�งานอย่างมีป ระสิทธิภาพย ิ่งข ึ้น ทำ�ให้การขับถ ่ายสะดวก
1.3.2 แป้ง เกิดจากกลูโคสหลายๆ โมเลกุลเชื่อมต่อกันด้วยพันธะแอลฟาวันโฟร์ (β-1, 4)
ไกลโคซิดิก แป้งประกอบด้วยสองส่วน โดยส่วนหนึ่งซึ่งมีประมาณร้อยละ 20 ละลายได้ในนํ้าร้อน คือ
อะไมโลส (amylose) และอีกส่วนห นึ่งซ ึ่งมีประมาณร้อยล ะ 80 ไม่ละลายในน ํ้าร ้อนเรียกว ่า อะไมโลเพกท ิน
(amylopectin)
1) อะไมโลส ประกอบด้วยกลูโคสหลายๆ โมเลกุล เชื่อมต่อกันด้วยพันธะแอลฟา-
วันโฟร์ไกลโคซิดิกทั้งหมด ดังนั้น โครงสร้างจึงเป็นเส้นตรงดังภาพที่ 2.7 แต่เมื่อโซ่ยาวขึ้นจะมีลักษณะ
ขดเป็นเกลียวซึ่งจะเกิดคอมเพล็กซ์ก ับไอโอดีนให้สารสีนํ้าเงิน
2) อะไมโลเพกทิน ประกอบด้วยกลูโคสหลายๆ โมเลกุล มาจับต่อกันด้วยพันธะ
แอลฟาวันโฟร์ไกลโคซิดิกบางส่วน แต่มีบางส่วนจับต่อกันด้วยพันธะแอลฟาวันซิกซ์ (α-1, 6) ไกลโคซิดิก
ดังนั้นโครงสร้างข อง อะไมโลเพคทินจ ึงเป็นกิ่งสาขาด ังภาพที่ 2.7
แป้งเป็นพอลิแซ็กคาไรด์ที่พืชเก็บสะสมไว้ตามส่วนต่างๆ โดยเฉพาะที่เมล็ด ราก หรือหัว
ดังน ั้นจึงพบม ากในธัญพืชแ ละพ ืชหัวต ่างๆ
อะไมโลส
อะไมโลเพกทิน
ภาพท่ี 2.7 อะไมโลสแ ละอ ะไมโลเพกท ิน
1.3.3 ไกลโคเจน เป็นค าร์โบไฮเดรตในส ัตว์ มโีครงสร้างค ล้าย อะไมโลเพกท ิน ซึ่งป ระกอบด ้วย
กลโู คสห ลายๆ โมเลกลุ มาจ บั ต อ่ ก นั ด ว้ ยพ นั ธะแ อลฟาว นั โฟรไ์ กลโคซ ดิ กิ บ างส ว่ น แตม่ บี างส ว่ นจ บั ต อ่ ก นั ด ว้ ย
พันธะแอลฟาว ันซิกซ ์ไกลโคซิด ิก แต่ไกลโคเจนม ีกิ่งสาขาม ากกว่าในอะไมโลสและอ ะไมโลเพกท ิน
ไกลโคเจนเป็นพอลิแซ็กคาไรด์ที่สังเคราะห์ขึ้น และเก็บสะสมไว้ในตับและกล้ามเนื้อลาย
(striated muscle) หรือกล้ามเนื้อโครงกระดูก (skeleton muscle)ในร่างกายของมนุษย์และส ัตว์ ใช้เป็น
แหล่งสะสมพลังงานในร่างกาย เมื่อปริมาณนํ้าตาลในโลหิตลดลงหรือร่างกายขาดสารอาหาร ตับจะเปลี่ยน
ไกลโคเจนเป็นก ลูโคส เพื่อให้พลังงานแ ก่ร ่างกายต่อไป
