Page 63 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 63
กระบวนการด ำ�รงชีวิต 2-53
การลำ�เลียงสารโดยการสร้างถุงจากเยื่อหุ้มเซลล์ทำ�ให้เซลล์ลำ�เลียงสารโมเลกุลใหญ่ซึ่งเซลล์ไม่
สามารถล ำ�เลียงได้โดยก ารแ พร่ เช่น โปรตีน ได้ เมื่อส ารเหล่าน ี้เข้าไปอ ยู่ในเซลล์โดยม ีถ ุงห ุ้มแ ล้วเอนไซม์จ าก
ไลโซโซมภ ายในเซลล์จะทำ�การย ่อยสารเหล่าน ี้ โดยไลโซโซมจ ะรวมตัวก ับถุงที่ม ีสารน ี้แ ละมีก ารย ่อยเกิดข ึ้น
สารที่ย่อยแล้วจะถูกดูดซึมเข้าสู่ไซโทพลาซึม สารที่เหลือจากการย่อยจะถูกกำ�จัดออกนอกเซลล์โดยวิธีการ
ลำ�เลียงออกจากเซลล์
3.2 การลำ�เลียงออกจากเซลล์ เซลล์สามารถลำ�เลียงสารออกจากเซลล์ได้ โดยสารที่จะถูกลำ�เลียง
ออกน ั้นจะถ ูกห ่อห ุ้มเป็นถุงภ ายในเซลล์ แล้วถ ุงนี้จ ะร วมต ัวกับเยื่อห ุ้มเซลล์อ ีกท ีห นึ่งแ ละลำ�เลียงส ารส ่งอ อก
ไปนอกเซลล์ สารเหล่านี้อาจเป็นสารที่เหลือจ ากการย่อยสลายส ารอาหารห รือสารพวกฮ อร์โมน เป็นต้น
4. การล ำ�เลยี งในพ ืช
จากการที่พืชได้มีวิวัฒนาการจากการดำ�รงชีวิตในนํ้าขึ้นมาอยู่บนบก ประกอบกับโครงสร้างของ
พืชชั้นสูงมีความซับซ้อนมากขึ้น ดังนั้น พืชจึงมีระบบเนื้อเยื่อลำ�เลียง คือ ไซเลมที่ทำ�หน้าที่ลำ�เลียงนํ้า
สารอ าหาร และโฟลเอ็มท ี่ท ำ�ห น้าที่ล ำ�เลียงอ าหารจ ากแ หล่งท ี่ส ร้างไปส ู่ส ่วนต ่างๆ ของพ ืช นอกจากน ั้นพ ืชย ังม ี
รูป ากใบซึ่งท ำ�ห น้าที่เกี่ยวกับก ารค ายนํ้าแ ละก ารแ ลกเปลี่ยนแ ก๊สอีกด้วย ดังแสดงในภ าพที่ 2.21
ดวงอาทิตย์ พลังงานแสง เนื้อเยื่อเจริญปลายยอด
มีการสร้างโปรตีนและ
ใบสังเคราะห์ด้วยแสง การใช้คาร์โบไฮเดรต
การคายนํ้าของใบ
ผลเป็นที่สะสมอาหาร
ระบบรากลำ�เลียงนํ้าและเกลือแร่
นํ้าและเกลือแร่ถูกดูดโดยขนราก
ภาพท ี่ 2.21 การล �ำ เลียงน ํ้าและอาหารข องพ ืช
