Page 53 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 53
ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม 3-43
2. การล ดพ ืน้ ที่แ ละการแบง่ แ ยกพ ้ืนที่
สิง่ ม ชี วี ติ ไมส่ ามารถอ ยรู่ อดส บื ทอดล กู ห ลานไดถ้ า้ ไมม่ ถี ิน่ ท อี่ ยอู่ าศยั สิง่ ม ชี วี ติ จ �ำ นวนม ากต อ้ งการถ ิน่
ที่อ ยู่อ าศัยต ามธ รรมชาติจ ึงจ ะส ืบทอดล ูกห ลานได้ คำ�ว่า “ถิ่นท ี่อ ยู่อ าศัย” มิได้ห มายความเฉพาะพ ื้นที่เท่านั้น
แตห่ มายร วมถ ึงส ภาพแ วดล้อมท ีเ่ป็นอ งคป์ ระกอบท ั้งช ีวภาพแ ละก ายภาพด ้วย การล ดข นาดห รือแ บ่งแ ยกถ ิ่น
กำ�เนิดต ามธ รรมชาติ มผี ลใหถ้ ิ่นก ำ�เนิดเป็นห ย่อมเล็กห ย่อมน ้อย หรือก ารล ดค วามห ลากห ลายข องถ ิ่นก ำ�เนิด
ตามธรรมชาติโดยการทำ�ลาย เช่น การสร้างเขื่อน การสร้างอ่างเก็บนํ้า ที่ทำ�ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของถิ่น
กำ�เนิด โดยป ่าท ี่อ ยู่ใต้เขื่อนถ ูกท ำ�ลาย นอกจากน ั้นเขื่อนย ังแ บ่งแ ยกพ ื้นที่อ อกเป็นอ อกเป็นส ่วนๆ แม้ว่าเนื้อที่
รวมก ันอ าจจ ะไม่ลดลง แต่ก็ทำ�ให้สภาพถิ่นท ี่อยู่อ าศัยถ ูกต ัดขาดจ ากก ัน ประชากรในแต่ละส่วนจึงเผชิญก ับ
ภาวะเสี่ยงต ามท ี่ได้กล่าวม าแ ล้วเช่นเดียวกัน ซึ่งถิ่นก ำ�เนิดต ามธรรมชาติควรม ีข นาดใหญ่ให้พอเพียงท ี่จ ะให้
ประชากรของส ิ่งมีช ีวิตดำ�รงเผ่าพันธุ์อ ยู่ได้
3. การท �ำ ใหป้ นเปื้อน
การนำ�สารเคมี เช่น สารเคมีฆ่าแมลง สารเคมีกำ�จัดศัตรูพ ืชม าใช้ ทำ�ให้เกิดก ารป นเปื้อนในธ รรมชาติ
เกดิ เป็นม ลพษิ ท างด า้ นส ิง่ แ วดลอ้ ม ซึง่ น อกจากจ ะท �ำ ลายส ิ่งม ชี วี ติ แ ตล่ ะช นิดแ ลว้ ยังท �ำ ใหเ้กดิ ส ภาพแ วดลอ้ ม
ที่เปลี่ยนแปลงไป ทำ�ให้เกิดผลกร ะท บไปยังสิ่งม ีช ีวิตอ ื่นตามโซ่อาหาร เช่น การทำ�ให้พืชค ลุมดินถูกทำ�ลาย มี
ผลท �ำ ใหเ้ กดิ ก ารช ะลา้ งห นา้ ด นิ ท เี่ พิม่ ข ึน้ จะส ง่ ผ ลต อ่ ส ิง่ ม ชี วี ติ อืน่ ๆ ในบ รเิ วณน ัน้ ต ามม าในท ีส่ ดุ และก ารท �ำ ลาย
พืชยังส่งผลต่อการทำ�ลายแมลงที่อาศัยพืชเหล่านั้นอีกด้วย รวมทั้งการปล่อยสารเคมี ของเสียจากโรงงาน
อุตสาหกรรมสู่ธ รรมชาติ ก็ม ีผ ลต ่อสิ่งมีช ีวิตบริเวณนั้นและค วามหลากหลายท างช ีวภาพอีกด้วย
4. การน�ำ ช นดิ พันธต์ุ า่ งถ ิ่นเขา้ ม า
การนำ�สิ่งมีชีวิตต่างถิ่นที่เรียกว่า ชนิดพันธุ์ต่างถิ่นเข้ามาไม่ว่าจะเป็นสัตว์หรือพืช ทำ�ให้ความ
หลากหลายทางพันธุกรรมและความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตลดลง เนื่องจากชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่นำ�เข้ามามี
ความสามารถปรับต ัว แก่งแย่งแข่งขันได้ดีม ากกว่าพ ันธุ์ท้องถ ิ่น ทำ�ให้เกิดก ารรุกรานช นิดพ ันธุ์อื่นๆ โดยอาจ
จะข ัดข วางก ารเจริญเติบโตห รือก ารด ำ�รงช ีวิต จนท ำ�ใหช้ นิดพ ันธุอ์ ื่นเกิดก ารล ดจ ำ�นวนป ระชากรล ง นอกจากน ี้
ชนดิ พ นั ธตุ์ า่ งถ ิน่ บ างช นดิ ส ามารถเจรญิ เตบิ โตไดอ้ ยา่ งร วดเรว็ แ ละก อ่ ใหเ้ กดิ ค วามย ากล �ำ บากในก ารก �ำ จดั เชน่
การนำ�ผักต บช วาเข้าม าในป ระเทศไทย ในป ัจจุบัน ผักต บช วาก ลายเป็นว ัชพืชท ีเ่จริญเติบโตไดอ้ ย่างร วดเร็วใน
แม่นํ้า ก่อให้เกิดมลภาวะทางนํ้า ส่งผลต่อก ารด ำ�รงชีวิตข องส ัตว์นํ้าชนิดอ ื่นๆ
5. ภาวะโลกรอ้ น
อุณหภูมิของโลกที่เพิ่มสูงขึ้น เกิดสภาพที่เรียกว่า ภาวะเรือนกระจก หรือภาวะโลกร้อน ทำ�ให้เกิด
ผลกระท บในร ะดับโลกและร ะดับภ ูมิภาคทั้งท างก ายภาพแ ละชีวภาพ เช่น อุณหภูมิที่สูงข ึ้น ทำ�ให้ก ารร ะเหย
ของน ํ้าทะเล มหาสมุทร แม่นํ้า ลำ�ธาร และท ะเลสาบเพิ่มม ากขึ้น ยิ่งจ ะท ำ�ให้ฝนต กมากข ึ้น และก ระจุกต ัวอ ยู่
ในบ างบริเวณ ทำ�ให้เกิดอุทกภัย ส่วนบริเวณอ ื่นๆ ก็จ ะเกิดป ัญหาแห้งแล้ง เนื่องจากฝ นตกน ้อยลง รูปแบบ
