Page 72 - การพัฒนาทักษะและประสบการณ์วิชาชีพ สำหรับผู้นำทางการศึกษา
P. 72
2-62 การพัฒนาทักษะและประสบการณ์วิชาชีพสำ�หรับผู้นำ�ทางการศึกษา
4. โปรแกรมการพัฒนาความก้าวหน้าของบุคคล (personal growth programs) โปรแกรม
ลักษณะนี้จะมีจุดเน้นอยู่ที่ความก้าวหน้าของบุคคล เป็นการพัฒนาเพื่อเติมเต็มความฝันและพัฒนาความ
สามารถพิเศษของบุคคล เช่น โปรแกรมการพัฒนาภาวะผู้นำ�ของนักบริหารระดับสูง จะเน้นการพัฒนาความ
ก้าวหน้าของบุคคลในเนื้อหาการพัฒนาที่สำ�คัญๆ เช่น กลยุทธ์ความร่วมมือ คุณธรรมจริยธรรมและการนำ�
ไปสู่นวัตกรรมและการเปลี่ยนแปลง
5. โปรแกรมทางสังคม (socialization programs) โปรแกรมลักษณะนี้จะเน้นการพัฒนาเพื่อเข้า
สังคม ผู้บริหารระดับสูงมักจะได้รับการพัฒนาในโปรแกรมนี้ เพราะผู้บริหารเหล่านั้นจะเปรียบเสมือนเป็น
ต้นแบบซึ่งเป็นผู้ที่เข้าใจวิสัยทัศน์และค่านิยมขององค์การเป็นอย่างดี
6. โปรแกรมการเรยี นรูเ้ ชงิ ปฏบิ ตั กิ าร (action learning programs) โปรแกรมลกั ษณะนีจ้ ะเปน็ การ
พัฒนาภาวะผู้นำ�ของบริหารโดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้บริหารที่มีศักยภาพสูงเพื่อที่จะพัฒนาการทำ�งานร่วมกันใน
การแก้ไขปัญหาขององค์การและเรียนรู้ร่วมกันในบริบทที่แตกต่างกัน ซึ่งการเรียนรู้ลักษณะนี้จะเป็นการ
เพิ่มทักษะส่วนบุคคลของผู้นำ�ในแต่ละคนด้วย นอกจากนี้โปรแกรมการเรียนรู้เชิงปฏิบัติการจะเชื่อมโยงไป
ยังการเรียนรู้โดยใช้ประสบการณ์ทำ�งานด้วย ลักษณะการเรียนรู้ของโปรแกรมนี้จะมีลักษณะการส่งผู้นำ�ไป
ลงปฏิบัติในพื้นที่จริงซึ่งโปรแกรมต้องมีระยะเวลานานพอสมควรที่จะพัฒนาทักษะการบริหารจัดการและ
ทักษะภาวะผู้นำ�ไปพร้อมๆ กัน
7. การสอนแนะและการใช้จิตบำ�บัด (coaching and psychotherapy) การสอนแนะจะเป็นการ
ให้คำ�แนะนำ�ผู้บริหารที่สามารถปฏิบัติงานได้ดีในระดับหนึ่งให้สามารถทำ�งานเป็นผู้นำ�ที่มีศักยภาพและมี
ประสิทธิภาพมากขึ้น และอีกในด้านหนึ่งคือการเสริมสร้างภาวะผู้นำ�โดยการใช้จิตบำ�บัดเพื่อแก้ปัญหาทาง
ด้านภาวะอารมณ์ที่สามารถบั่นทอนภาวะผู้นำ�ลงได้ เช่น ผู้นำ�ที่มีปัญหาด้านขวัญและกำ�ลังใจในการทำ�งาน
เป็นต้น
การพฒั นาภาวะผูน้ �ำ เปน็ กระบวนการทีด่ �ำ เนนิ ตอ่ ไปอยา่ งตอ่ เนือ่ ง โปรแกรมตา่ งๆ เหลา่ นีจ้ ะแตกตา่ ง
ไปตามบริบทความต้องการของผู้นำ�ที่มีอยู่หลายระดับในความสามารถที่แตกต่างกัน ทั้งนี้ หน่วยงานที่ทำ�
หน้าที่พัฒนาภาวะผู้นำ�แก่ผู้บริหารจะต้องพิจารณาถึงความเหมาะสมในการใช้โปรแกรมดังกล่าว รวมทั้ง
ผู้บริหารจะต้องเลือกโปรแกรมในการพัฒนาที่เหมาะสมกับตนเอง ทั้งนี้เพื่อให้ภาวะผู้นำ�ของผู้บริหารได้รับ
การพัฒนาให้เท่าทันต่อการเปลี่ยนทั้งในปัจจุบันและอนาคต
ตวั อย่างโปรแกรมการพัฒนาภาวะผ้นู �ำ การเปลี่ยนแปลง
จากรูปแบบของโปรแกรมการพัฒนาภาวะผู้นำ�การเปลี่ยนแปลงข้างต้นสามารถเป็นแนวทางใน
การนำ�ไปปรับใช้ให้เหมาะสม ซึ่งจากตอนที่ 2.1 ที่ได้นำ�เสนอโมเดลภาวะผู้นำ�แบบเต็มรูปแบบ ที่ได้เน้น
กระบวนทรรศน์การเปลี่ยนแปลงระหว่างภาวะผู้นำ�แบบแลกเปลี่ยนและภาวะผู้นำ�การเปลี่ยนแปลงไป
แล้วนั้น ในที่นี้ จะขอนำ�เสนอตัวอย่างและรายละเอียดของโปรแกรมการพัฒนาภาวะผู้นำ�แบบเต็มรูปแบบ
(Full Range Leadership Program-FRLP) ของ อโวลิโอและแบส (Avolio & Bass, 1991 อ้างถึงใน
Bass & Riggio, 2006: 152)
