Page 26 - การพัฒนาระบบการจัดการเรียนรู้
P. 26
7-16 การพัฒนาระบบการจัดการเรียนรู้
เรือ่ งที่ 7.2.1 ความหมายและความสำ�คัญของการวางแผน
การประเมินหลกั สตู ร
การประเมินหลักสูตรเป็นกระบวนการที่ช่วยให้ได้สารสนเทศเชิงคุณค่าเกี่ยวกับหลักสูตร ซึ่งจะเป็น
ประโยชนต์ อ่ การตดั สนิ ใจในเชงิ การบรหิ ารจดั การเกีย่ วกบั หลกั สตู รวา่ ควรปรบั ปรงุ พฒั นา เปลีย่ นแปลง หรอื
ยกเลิกหลักสูตร ดังนั้น ในการดำ�เนินการประเมินหลักสูตร ผู้ประเมินจึงต้องมีความรอบคอบและเตรียม
การประเมินให้เป็นระบบ ครอบคลุมชัดเจน และครบถ้วนในประเด็นที่ต้องการประเมิน และวิธีการประเมิน
ซึ่งจะต้องอาศัยแนวคิด หลักการและกระบวนการวางแผนการประเมินที่ดี ผู้ประเมินจึงจำ�เป็นต้องเรียนรู้
และพัฒนาทักษะการวางแผนการประเมินเพื่อให้สามารถดำ�เนินการประเมินหลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ
1. ความหมายของการวางแผนการประเมินหลักสตู ร
โดยทั่วไป “การวางแผน” เป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการตัดสินใจไว้ล่วงหน้าว่าจะทำ�อะไร จะ
ทำ�เมื่อไร จะทำ�อย่างไร และจะให้ใครทำ� ซึ่งตามทัศนะของสไตเนอร์ (Steiner, 1967: 67 อ้างถึงใน สมบัติ
ธำ�รงธัญวงศ์ 2552: 59) เห็นว่า การวางแผนมีลักษณะเป็นกระบวนการที่ต่อเนื่อง จุดเริ่มต้นของกระบวนการ
วางแผน เริ่มจากการกำ�หนดวัตถุประสงค์ กลยุทธ์และรายละเอียดของแผน โดยต้องดำ�เนินการให้บรรลุ
ผล และการวางแผนจะต้องกระทำ�อย่างเป็นระบบ ดังนั้น ในฐานะที่การวางแผนเป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้อง
กับการตัดสินใจล่วงหน้า การวางแผนจึงหมายรวมถึงการตัดสินใจเกี่ยวกับ (1) จะทำ�อะไร (2) จะทำ�เมื่อไร
(3) จะทำ�อย่างไร และ (4) จะให้ใครทำ� ซึ่ง ประชุม รอดประเสริฐ (2547: 89) ให้ทัศนะว่า การวางแผนเป็น
กระบวนการที่บุคคล หรือหน่วยงานได้กำ�หนดขึ้นไว้ล่วงหน้าเพื่อการปฏิบัติงานในอนาคต การวางแผน
ประกอบดว้ ย กระบวนการตา่ งๆ หลายขัน้ ตอน ซึง่ บางขัน้ ตอนมคี วามจ�ำ เปน็ อยา่ งยิง่ ทีจ่ ะตอ้ งไดร้ บั การกระท�ำ
ก่อนและด้วยความรวดเร็ว ทั้งนี้ เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย (goals) ที่กำ�หนดไว้ การวางแผนมีคุณค่าอย่าง
มากต่อวัตถุประสงค์ (objectives) ขององค์การหรือหน่วยงาน และมีความสำ�คัญยิ่งต่อความมุ่งหมาย
ส่วนตนของแต่ละบุคคลในการปฏิบัติงานหรือการปฏิบัติภารกิจทั้งหลาย
จากทัศนะของนักวิชาการเกี่ยวกับการวางแผนดังกล่าว เมื่อพิจารณาถึงการวางแผนการประเมิน
หลักสูตร อาจกล่าวได้ว่า เป็นกระบวนการตัดสินใจไว้ล่วงหน้าของผู้ประเมินหรือหน่วยงานที่ดำ�เนินการ
ประเมินหลักสูตรว่า จะประเมินอะไร ประเมินอย่างไร จะประเมินเมื่อใด และใครเป็นผู้ประเมิน ซึ่งโดยทั่วไป
มกั จะเริม่ ตน้ ดว้ ยการศกึ ษาวเิ คราะหห์ ลกั สตู รทีม่ ุง่ ประเมนิ แลว้ ก�ำ หนดวตั ถปุ ระสงคข์ องการประเมนิ ก�ำ หนด
ประเดน็ การประเมนิ ตวั แปรหรอื ตวั บง่ ชีก้ ารประเมนิ ระบแุ หลง่ ขอ้ มลู หรอื ผูใ้ หข้ อ้ มลู ส�ำ คญั ก�ำ หนดเครือ่ งมอื
เก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล และระบุเกณฑ์การประเมิน
