Page 42 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิชาอาชีพ
P. 42
1-32 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิชาอาชีพ
ความรู้สึก (Feeling) การสัมผัส (Sensation) และมโนภาพ (Image) คล้าย ๆ กับสารประกอบทางเคมี
ซึ่งเกิดจากการรวมตัวของธาตุต่าง ๆ จิตธาตุท้ัง 3 ชนิด เมื่อรวมกันภายใต้สถานการณ์ท่ีเหมาะสม ก็จะ
ก่อให้เกิดรูปจิตผสมข้ึน เช่น ความคิด อารมณ์ ความจ�ำ การหาเหตุผล และอ่ืน ๆ ผู้น�ำกลุ่มน้ีคือ วิลเฮล์ม
แมกซ์ วุนต์ (Wilheim Max Wundt)
2.2 กลมุ่ หนา้ ทขี่ องจติ (Functionalism) กลุ่มน้ีมีความเห็นว่า การศึกษาจิตวิทยานั้นควรท่ีจะศึกษา
จิตส�ำนึกในลักษณะการใช้ประโยชน์ นั่นคือ การศึกษาจิตในรูปของการกระท�ำกิจกรรมต่าง ๆ ในอันท่ีจะ
ปรับตัวให้เหมาะสมกับส่ิงแวดล้อม รวมท้ังการเรียนรู้ท่ีจะช่วยให้คนเราปรับตัวได้ดีขึ้น กลุ่มน้ีท�ำให้เกิดสาขา
วิชาจิตวิทยาการศึกษา จิตวิทยาคลินิก ผู้น�ำของกลุ่มน้ีคือ จอห์น ดิวอ้ี (John Dewey) และวิลเลียม เจมส์
(William James)
2.3 กลุ่มพฤตกิ รรมนยิ ม (Behaviorism) กลุ่มนี้มีความเห็นว่านักจิตวิทยาต้องสามารถเสนอข้อมูล
ต่าง ๆ เกี่ยวกับการค้นคว้าทดลองให้ปรากฏแก่สายตาของผู้ท่ีสนใจได้ ดังน้ันจึงควรศึกษาเฉพาะพฤติกรรม
เพราะพสิ จู นแ์ ละทดลองไดใ้ นทกุ แงม่ มุ นกั จติ วทิ ยากลมุ่ นถี้ อื วา่ พฤตกิ รรมทง้ั หลายเปน็ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ ง
สิ่งเร้า และการตอบสนอง (S-R Bond) คือพยายามศึกษาว่า เม่ือส่ิงเร้าชนิดต่าง ๆ ไปกระตุ้นร่างกายแล้ว
ร่างกายจะตอบสนองอย่างไร แล้วสรุปเป็นทฤษฎีว่า การตอบสนองทุกอย่างของอินทรีย์จะต้องเกิดจากส่ิงเร้า
ทั้งพฤติกรรมท่ีสังเกตเห็นได้และเห็นไม่ได้ เช่น การคิด การฝัน ผู้น�ำของกลุ่มนี้คือ จอห์น บี วัตสัน (John
B. Watson)
2.4 กลุ่มจิตวิเคราะห์ (Psychoanalysis) มีผู้น�ำกลุ่มคือ ซิกมันด์ ฟรอยด์ (Sigmund Freud) มี
ความเห็นว่า จิตมีลักษณะเป็นพลังงาน เรียกว่า พลังงานจิต (Psychic Energy) มีหน้าที่ควบคุมการกระท�ำ
กิจกรรมต่าง ๆ ของร่างกายทั้งหมด มีอยู่ 3 ลักษณะ คือ จิตรู้ส�ำนึก (Conscious Mind) จิตระหว่างรู้ส�ำนึก
กับไร้ส�ำนึก (Subconscious Mind) และจิตไร้ส�ำนึก (Unconscious Mind) ตัวของเราประกอบไปด้วย
การด�ำเนินงานของระบบโครงสร้างของจิต 3 ระบบ คือ อิด (Id) อีโก้ (Ego) และซูเปอร์อีโก้ (Super Ego)
2.5 กลุ่มจิตวิทยาเกสตัลท์ (Gestal Psychology) ผู้น�ำของกลุ่มน้ี คือ แมกซ์ เวิร์ทไฮเมอร์ (Max
Wertheimer) มีแนวคิดส�ำคัญคือ การพิจารณาพฤติกรรมหรือประสบการณ์ของคนเป็นส่วนรวม ซ่ึงส่วน
รวมมีค่ามากกว่าผลบวกของส่วนย่อย ๆ ต่าง ๆ มารวมกัน เช่น คนนั้นมีค่ามากกว่าผลบวกของส่วนย่อย
ตา่ ง ๆ เชน่ แขน ขา ลำ� ตวั สมอง ฯลฯ ในดา้ นการรบั รขู้ องบคุ คล กม็ ลี กั ษณะในรปู ของสว่ นรวม (The Whole)
เช่น สนามหญ้า เรามองเห็นเป็นสนามเพราะเราไม่มองต้นหญ้าแต่ละต้นท่ีมาอยู่รวมกัน แต่เรามองพื้นที่และ
รูปร่างทั้งหมด ในการเรียนรู้เร่ืองของคนและสัตว์ก็เช่นเดียวกัน ไม่ได้แยกเป็นส่วนย่อย ๆ แต่เกิดข้ึนจาก
การท่ีผู้เรียนพิจารณารับรู้ และแปลความหมายของสถานการณ์ท้ังหมดเป็นส่วนรวม จนเกิดการหย่ังเห็น
(Insight) ข้ึนในใจ
นอกจากการจัดกลุ่มของจิตวิทยาแล้ว จิตวิทยายังแบ่งออกเป็นสาขาต่าง ๆ อีกด้วย สาขาของ
จิตวิทยา ประกอบด้วยสาขาที่ส�ำคัญหลายสาขา แต่ในท่ีน้ีจะขอกล่าวถึงเฉพาะสาขาของจิตวิทยาที่เหมาะสม
กับการน�ำไปประยุกต์ใช้ในการจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิชาอาชีพ ดังต่อไปน้ี
1) จติ วทิ ยาเดก็ (Child Psychology) ศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมและจิตใจของเด็กตั้งแต่เร่ิมปฏิสนธิ
ไปกระท่ังเตรียมเข้าสู่วัยรุ่น
