Page 38 - หลักการและทฤษฎีการศึกษาเกี่ยวกับวิชาชีพครู
P. 38
11-28 หลักการและทฤษฎีการศึกษาเกี่ยวกับวิชาชีพครู
ระยะที่ 3 ระยะสุดท้ายของการพัฒนา จะเป็นการน�ำนวัตกรรมนั้น ๆ ไปใช้ในสถานการณ์จริง
(implement) จึงจะจัดว่าเป็นนวัตกรรมข้ันสมบูรณ์
2. ข้นั ตอนในการพัฒนานวตั กรรม
การพัฒนานวัตกรรมต้องมีการพัฒนาอย่างเป็นระบบ โดยมีการวางแผนและก�ำหนดขั้นตอนในการ
พัฒนาอย่างชัดเจน ดังนี้
2.1 ขน้ั ศกึ ษาวเิ คราะหป์ ญั หา ขั้นแรกของการพัฒนานวัตกรรมคือการระบุปัญหา ว่าปัญหาทางการ
ศึกษาท่ีต้องการสร้าง/พัฒนานวัตกรรมขึ้นมาเพื่อแก้ไขปัญหาน้ันคืออะไร มีสาเหตุมาจากอะไร และมีปัจจัย
ท่ีเก่ียวข้องอะไรบ้าง
2.2 ข้นั ก�ำหนดวัตถปุ ระสงค์ ในขั้นนี้เป็นการก�ำหนดขอบเขตว่าจะท�ำอะไรบ้าง โดยการน�ำปัญหาท่ี
พบในข้ันที่ 1 มาแยกย่อยแล้วก�ำหนดเป็นวัตถุประสงค์ว่าจะท�ำอะไรเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว
2.3 ขั้นออกแบบ/สร้างนวัตกรรม เมื่อก�ำหนดขอบเขตและวัตถุประสงค์ของการพัฒนาได้แล้ว
ขนั้ ตอ่ มา คอื การออกแบบ/สรา้ งนวตั กรรม ซงึ่ นบั วา่ เปน็ ขน้ั ตอนทส่ี ำ� คญั ยงิ่ ของกระบวนการพฒั นา นวตั กรรม
สามารถสร้างข้ึนได้ด้วยการประยุกต์หลักการ ทฤษฎี เทคนิค และวิธีการต่าง ๆ มาใช้จนได้ผลลัพธ์ตามท่ี
ต้องการ โดยทว่ั ไปแลว้ การสรา้ งนวตั กรรมจะท�ำควบค่ไู ปกับการวจิ ัย อนั ได้แก่ การวจิ ยั ทางดา้ นคณุ ภาพ และ
ด้านประสิทธิภาพ ทั้งน้ีเพ่ือให้แน่ใจว่านวัตกรรมที่สร้างขึ้น มีคุณภาพและประสิทธิภาพตรงตามท่ีก�ำหนด
2.4 ขน้ั นำ� ไปทดลองใช้ ในขนั้ นจ้ี ะนำ� นวตั กรรมทส่ี รา้ งขนึ้ ไปทดลองใช้ โดยอาจจะจดั ทำ� เปน็ โครงการ
น�ำร่องแล้วท�ำการวิจัยเพ่ือน�ำผลไปปรับปรุงและพัฒนานวัตกรรมน้ันให้เหมาะสมและมีประสิทธิภาพดีย่ิงขึ้น
2.5 ขน้ั ประเมิน เม่ือได้น�ำนวัตกรรมไปทดลองใช้แล้ว จะต้องท�ำการประเมินโดยประเมินคุณภาพ
และประสทิ ธภิ าพของนวตั กรรมวา่ ได้ตรงตามวตั ถุประสงค์ทต่ี ั้งไวห้ รือไม่ และยงั จะตอ้ งมีการประเมนิ คณุ คา่
ของนวตั กรรมนนั้ วา่ มคี ณุ คา่ เหมาะสมหรอื เพยี งพอทจ่ี ะใชต้ อ่ ไปหรอื ไม่ โดยมหี ลกั เกณฑใ์ นการประเมนิ ดงั น้ี
2.5.1 มีจุดเด่นมากกว่าอุปกรณ์หรือวิธีการเดิมท่ีใช้อยู่อย่างไร
2.5.2 เหมาะสมกับระบบ สภาพแวดล้อม และสภาพความเป็นอยู่หรือไม่
2.5.3 มีการวิจัยหรือหลักฐานยืนยันว่าใช้ได้ดีในสถานการณ์เดียวกัน
2.5.4 เก่ียวข้องกับความต้องการของผู้ใช้อย่างจริงจัง หรือใช้เพราะความกดดันทางสังคม
(เพราะเห็นว่าผู้อ่ืนใช้จึงใช้บ้าง)
2.6 ขน้ั นำ� ไปใช้ เมื่อได้ทดลองใช้และผ่านการวิจัยจนได้ผลเป็นท่ีน่าพอใจแล้ว จึงน�ำนวัตกรรมน้ัน
ไปใช้ในสถานที่และสถานการณ์จริงต่อไป
2.7 ขัน้ เผยแพร่ ในการสร้างนวัตกรรมน้ัน ถึงแม้ว่าผู้สร้างจะสร้างนวัตกรรมได้ดีเพียงใด แต่หาก
ขาดการเผยแพร่นวัตกรรมให้คนอ่ืนได้ใช้ ก็จะไม่มีประโยชน์เท่าใดนัก การแพร่ของนวัตกรรม (diffusion
of innovation) เป็นกระบวนการท่ีนวัตกรรมแพร่ไปตามช่องทางต่าง ๆ ในช่วงเวลาหนึ่ง หากนวัตกรรมน้ัน
ไม่ได้รับการยอมรับก็จะไม่มีการน�ำไปใช้ต่อ แต่หากได้รับการยอมรับก็จะมีการน�ำไปใช้ต่ออย่างแพร่หลาย
จนกลายเป็นเทคโนโลยีไปในท่ีสุด
