Page 69 - หลักการและทฤษฎีการศึกษาเกี่ยวกับวิชาชีพครู
P. 69
กฎหมาย หลักธรรมาภิบาล คุณธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพครู 12-59
3. คุณธรรมจริยธรรมท่สี ำ� คญั ในวิชาชีพครู
คุณธรรมจริยธรรมที่ส�ำคัญในวิชาชีพครูอาจแบ่งได้เป็น 3 ด้าน คือ คุณธรรมของความเป็นคน
คุณธรรมตามหลักศาสนา คุณธรรมของความเป็นคนไทย คุณธรรมของการเป็นข้าราชการที่ดี และคุณธรรม
ของความเป็นครู โดยมีสาระส�ำคัญ ดังน้ี
3.1 คณุ ธรรมของความเปน็ คน กีรติ บุญเจือ (ส�ำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา, 2550 ค: 2-7) ได้
อธิบายเกี่ยวกับคุณธรรมความเป็นคนว่า สภานิติบัญญัติแห่งชาติได้จัดการระดมสมองผู้ทรงคุณวุฒิจาก
ศาสนา องค์การต่าง ๆ และได้ข้อสรุปว่า การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมต้องเริ่มจากการพัฒนาคุณธรรม
จริยธรรมแห่งความเป็นคนก่อน โดยสร้างให้คนไทยท้ังชาติส�ำนึกว่าทุกคนเป็นคนก่อนท่ีเขาจะนับถือศาสนา
และเข้าสู่ฐานะใดในสังคม มิฉะน้ันเขาจะไม่เป็นคนท่ีพึงประสงค์ คนไทยที่พึงประสงค์ ศาสนิกที่พึงประสงค์
และผู้ประกอบวิชาชีพที่พึงประสงค์ คุณธรรมของความเป็นคนเป็นคุณธรรมท่ีทุกคนต้องมีอยู่เสมอ และต้อง
มีท้ัง 4 ข้อ เนื่องจากเป็นองค์ประกอบของการเป็นคนท่ีสมบูรณ์ หากขาดข้อใดข้อหนึ่งจะท�ำให้เกิดความไม่
สมดุลหรือเสียศูนย์ เพราะคุณธรรมบางประการมีผลทั้งให้คุณและโทษเน่ืองจากมีสภาพเป็นกิเลสด้วย
คุณธรรมแม่บทของความเป็นมนุษย์ 4 ประการ ได้แก่
3.1.1 ความรรู้ อบ เป็นลักษณะที่จ�ำเป็นของความประพฤติดี หมายถึง การเล็งเห็น การหยั่งรู้
โดยง่ายและชัดเจนว่าอะไรควรประพฤติ อะไรไม่ควรประพฤติ การคิดค�ำนึงและประสบการณ์จะช่วยให้เกิด
ความรู้รอบท่ีลึกซึ้ง ความรู้รอบน้ีจึงไม่ได้หมายความเพียงการมีความรู้มากหรือการเป็นผู้แสวงหาความรู้
เท่าน้ัน
3.1.2 ความเขม้ แขง็ แบ่งเป็นความเข้มแข็งทางกายภาพ ได้แก่ กล้าเสี่ยง กล้าเผชิญความยาก
ล�ำบาก อันตราย และความตายเพ่ืออุดมการณ์ และความเข้มแข็งทางจิตใจ รวมทั้งกล้าเผชิญการถูกใส่ร้าย
การเยาะเย้ย การถูกเข้าใจผิด โดยม่ันใจว่าตนท�ำดี
3.1.3 ความพอเพียง มนุษย์มีสัญชาตญาณท่ีจะกระตุ้นให้ท�ำกิจการบางอย่างเพ่ือการอยู่รอด
ของตนและเผา่ พนั ธ์ุ ซง่ึ เมอื่ หมดความจำ� เปน็ สญั ชาตญาณนนั้ กจ็ ะหยดุ ทำ� งานโดยอตั โนมตั ิ นอกจากนนั้ มนษุ ย์
ยังสามารถส�ำนึกและปลุกสัญชาตญาณได้ตามใจ มนุษย์จึงใช้สัญชาตญาณเลยเถิดเกินความจ�ำเป็น
ตามธรรมชาติ จนบางคร้ังเป็นการใช้สัญชาตญาณเพื่อความพึงพอใจเท่าน้ัน การไม่รู้จักควบคุมพลังในตัวให้
อยู่ในขอบเขตของจุดมุ่งหมายของชีวิตมักจะก่อให้เกิดปัญหายุ่งยากมากมายแก่ตัวเองและสังคม เน่ืองจาก
เม่ือคนหนึ่งใช้พลังเกินขอบเขตอย่างไม่ถูกต้องก็มักจะก้าวก่ายสิทธิอันชอบธรรมของผู้อ่ืน เช่น การส่ังสม
สมบตั ดิ ว้ ยวิธที ไี่ มถ่ กู ตอ้ ง คุณธรรมความพอเพียงจึงช่วยใหร้ ู้วา่ อะไรควรอยใู่ นขอบเขตแคไ่ หน ขณะเดียวกัน
การไม่ใช้สัญชาตญาณเลยจะท�ำให้เป็นคนไร้พลังและไร้ประโยชน์ การใช้สัญชาตญาณเกินขอบเขตก็จะก่อให้
เกิดความเดือดร้อน จึงต้องฝึกให้รู้จักใช้พลังและสัญชาตญาณในขอบเขตอันควรตามสภาพและฐานะของ
บุคคล
ความพอเพยี งเปน็ การเดนิ สายกลางระหวา่ งกเิ ลสทตี่ รงกนั ขา้ ม เชน่ ความเขม้ แขง็ เปน็ ทางสาย
กลางระหว่างความข้ีขลาดกับความบ้าบิ่น ความพอเพียงเป็นทางสายกลางระหว่างการขาดกับการเกิน ท้ังน้ี
ทางสายกลางมไิ ดห้ มายถงึ การบวกกนั หารสองดว้ ยวธิ กี ารทางเลขคณติ แตห่ มายถงึ การเกบ็ ขอ้ ดจี ากทงั้ สองขา้ ง
