Page 37 - หลักการและทฤษฎีการศึกษาเกี่ยวกับวิชาชีพครู
P. 37
วิถีครู ความเป็นครู และการพัฒนาวิชาชีพครู 14-27
คุณลักษณะที่ดีของวิสัยทัศน์ คือ 1) แสดงภาพฝันในอนาคต (imaginable) 2) มีความดึงดูดและ
น่าสนใจส�ำหรับบุคคลต่าง ๆ ที่เก่ียวข้อง (desirable) 3) มีโอกาสเป็นไปได้ (feasible) 4) มีความชัดเจน
เพยี งพอทจ่ี ะเปน็ รากฐานสำ� หรบั การตดั สนิ ใจทสี่ ำ� คญั (focused) 5) มคี วามกวา้ งเพยี งพอตอ่ การเปลยี่ นแปลง
ในอนาคต (flexible) และ 6) สามารถท่ีจะส่ือสารได้ง่ายและชัดเจน (communicable)
วิสัยทัศน์จึงเป็นการมองภาพท่ีอาศัยสติปัญญาและจินตนาการ จึงจ�ำเป็นต้องใช้สมองทั้ง 2 ซีกใน
การหาทางเลือก อดทน มุมานะ ไม่ย่อท้อ และต้องมีคุณธรรม ความดี จิตวิญาณ จึงเป็นคุณลักษณะท่ีส�ำคัญ
ของผู้น�ำทางปัญญา
การเป็นผู้มีวิสัยทัศน์เป็นคุณลักษณะที่จ�ำเป็นของครูผู้น�ำทางปัญญา ในอดีตการก�ำหนดวิสัยทัศน์
อาจเป็นบทบาทของผู้บริหารเท่าน้ัน แต่แนวทางการจัดการศึกษาและแนวทางการพัฒนาสังคมในปัจจุบัน
ท�ำให้ครูต้องมีบทบาทเกี่ยวกับวิสัยทัศน์มากขึ้น
2. คุณลักษณะของครูผ้นู ำ�ทางจิตใจ
คุณลักษณะส�ำคัญของครูผู้น�ำทางจิตใจ คือ การมีความฉลาดในด้านที่เก่ียวกับจิตใจและการใช้
จิตใจเพื่อพัฒนาคนและพัฒนางาน ดังนี้
2.1 การมีความฉลาดในการฝ่าวกิ ฤต (Adversity Quotient: AQ) ความฉลาดในการฝ่าวิกฤตเป็น
ความสามารถในการฟันฝ่าอุปสรรคและความยากล�ำบาก ซ่ึงจะท�ำให้พยายามเอาชนะแทนการยอมแพ้ ท�ำให้
เม่ือล้มแล้วลุกขึ้นมาด�ำเนินชีวิตปกติและต้ังหลักในการพัฒนาต่อไปโดยยังมองโลกในแง่ดี ลักษณะของผู้ที่
มีความฉลาดในการฝ่าวิกฤต ได้แก่
1) มคี วามอดทนสูง มีจิตวิญญาณนักสู้ท่ีทุ่มเทความสามารถถึงระดับท่ีสุด แม้ในสิ่งท่ีอาจไม่
เห็นโอกาสชนะ จึงเป็นภูมิคุ้มกันไม่ให้พบวิกฤตหรือความยุ่งยาก
2) ปฏิเสธที่จะยอมรับความพ่ายแพ้เป็นเวลานาน แม้จะต้องเผชิญความยากล�ำบากมากกว่า
คนอ่ืน จะไม่ท้อถอย ไม่หยุดชะงักทันทีโดยไม่ลองท�ำหรือทดสอบความสามารถของตนเอง หากล้มแล้วจะ
ลุกขึ้นมาได้
3) ชอบความท้าทาย ซ่ึงเป็นพลังขับเคลื่อนให้ก้าวไปข้างหน้า เห็นปัญหาอุปสรรคเป็นการ
ท้าทาย เห็นการท้าทายเป็นโอกาส และท�ำให้โอกาสเป็นการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น
4) มคี วามหวังและมเี จตคติท่ีดี โดยคิดเสมอว่ายังมีโอกาสท่ีจะแก้ไขปัญหาและประสบความ
ส�ำเร็จ มีความม่ันคง มีความสุข มีแรงจูงใจ มีความคิดสร้างสรรค์ สามารถโต้ตอบการเปล่ียนแปลงในภาวะ
วิกฤต ท�ำให้เกิดความยืดหยุ่น มีการเรียนรู้และปรับปรุงตนเองตลอดเวลาอย่างต่อเนื่อง สามารถเติบโตตาม
ศักยภาพของตนเอง มีความเข้าใจต่อความส�ำเร็จในแง่มุมท่ีกว้างข้ึน เช่น เข้าใจว่าความส�ำเร็จเล็ก ๆ จะน�ำ
ไปสู่ก้าวอ่ืน ๆ ท่ีดีได้ ไม่ขมขื่นทุรนทุรายกับความทุกข์ ดังนั้น แม้จะมีความฉลาดทางสติปัญญาน้อยกว่า
ผู้อื่น มีโอกาสน้อยกว่าผู้อ่ืนในสถานการณ์เดียวกัน แต่อาจจะประสบความส�ำเร็จมากกว่า นอกจากนั้นยัง
สามารถเป็นคนดีในสภาพแวดล้อมท่ีไม่ดีได้
